‘Einde derogatie bij huidige stand van zaken’

Na een gesprek met het nitraatcomité van de Europese Commissie is één ding duidelijk: de derogatie verdwijnt als de situatie blijft zoals die nu is.

Al 30 jaar lang ben ik actief in de land- en tuinbouwsector. Al 30 jaar geleden zijn er afspraken gemaakt over de maximale toegestane nitraatgehaltes in de Nederlandse bodem: 50 milligram nitraat per liter grondwater. Door de overschrijding van het fosfaatplafond staat de nitraatrichtlijn nu weer volop in de aandacht. Afgelopen week sprak ik daarom met het Nitraatcomité van de Europese Commissie en één ding is duidelijk: de derogatie verdwijnt wanneer de situatie blijft zoals we die nu kennen.

Sinds 1998 geen grote maatregelen tegen fosfaatuitstoot

Omdat de nitraatrichtlijn in de jaren 90 al dreigde te worden overschreden, besloot VVD-minister Van Aartsen in 1998 om de varkensstapel met 10% te korten. Het nut van de korting van toen, wordt nu bewezen. Sinds 1998 heeft de overheid namelijk geen grote maatregelen meer genomen om de fosfaatuitstoot terug te dringen. Dat leek niet nodig tot afgelopen jaar het fosfaatplafond werd overschreden.

Nitraatcomité waarschuwde Nederland al in 2002

Het Nitraatcomité is verrast dat Nederland nog steeds geen actie heeft ondernomen ondanks eerdere signalen. In 2002 kreeg Nederland al een eerste waarschuwing toen er een fosfaatplafond werd ingesteld. Met de overschrijding van het fosfaatplafond In 2014 volgde waarschuwing nummer 2. Toch deed het kabinet van VVD en PvdA niets tussen 2014 en 2016 om de situatie te verbeteren. En dat terwijl dezelfde partijen er in 1998 wel als de kippen bij waren om in te grijpen in de varkenshouderij.

Boerenorganisaties moeten helder signaal afgeven

Om de derogatie te kunnen behouden, moet de fosfaatuitstoot fors worden teruggebracht ook al is de invoering van de fosfaatrechten met een jaar uitgesteld. Lukt dat niet dan verliest Nederland de derogatie. We moeten dus nu aan de slag!

Het is daarom belangrijk dat de neuzen van de boerenorganisaties dezelfde kant uit staan om zo een helder signaal af te geven aan staatssecretaris Van Dam. Daarbij moet dezelfde doelstelling worden nagestreefd.

Allereerst een opkoopregeling voor stoppers

Daarnaast is de huidige fosfaatproblematiek reden voor sommige melkveehouders om te stoppen met hun bedrijf. Daarom zou allereerst een opkoopregeling in het leven moeten worden geroepen, zodat stoppers niet met grote schulden achterblijven. Ten tweede zou de staatssecretaris de situatie moeten aangrijpen om de sector te verbreden. Ten derde moet de kringloopeconomie volledig worden voltooid door volop in te zetten op zaken al mestafzet, mestbewerking en -verwerking.

Slachtpremie om veestapel te verkleinen

Verder is de invoering van een slachtpremie essentieel om de veestapel te verkleinen zonder dat gezinsbedrijven massaal de deuren moeten sluiten. Het idee van een slachtpremie heb ik een jaar geleden al bij de Europese Commissie neergelegd. Nu geven ook boerenorganisaties aan voorstander te zijn van een soortgelijke premie.

Dringend meer geld nodig

Er ligt EU-geld klaar om de melkveesector te helpen. Dat heeft ook Eurocommissaris Hogan tijdens een recent werkbezoek aan de haven van Rotterdam aan mij bevestigd. Als dit kabinet daadwerkelijk de derogatie wil behouden, moet ook van dat geld gebruik worden gemaakt en niet alleen van de €23 miljoen crisisgeld, waarmee Van Dam de melkveestapel wil gaan verkleinen. Meer geld is dringend nodig, want met een doekje voor het bloeden lossen we de problemen niet op!