Stop intensivering met heldere teldatum

De staatssecretaris doet er goed aan nu al de teldatum voor dier- en andere rechten bekend te maken.

Mijn column over het dreigende imagoverlies van de melkveehouderij stond vorige week nog maar net op de website van Boerderij, of de reacties stroomden binnen. Ik concludeer dat de toekomst van de melkveehouderij u zeer aan het hart gaat. U discussieert er stevig op los. Dat geeft hoop. Dat wil niet zeggen dat u het met elkaar eens bent.

Schaalvergroting en intensivering zijn gedeelde zorgen

Er zijn heel wat melkveehouders die zich, met mij, zorgen maken over de snelle ontwikkeling naar schaalvergroting en intensivering. Die bang zijn dat daarmee het positieve imago van de sector onder druk komt, en dat ze zo de maatschappelijke en politieke acceptatie verliezen. Niet dat het al zover is, maar de zorgen zijn duidelijk.

De ellende doet er niet toe

Er is een andere stroming die daar niet zo bang voor is, of beter, die denkt dat het er niet toe doet. Dat laatste werd misschien wel het best samengevat in deze reactie: ‘Dan wordt de koemelkerij toch nog een normale economische bezigheid in plaats van een folkloristisch gebeuren’. Een ander stelde vast dat ook bij een slechter imago de Nederlandse consument echt wel melk blijft drinken. Dat zal wel, maar de vraag is met hoeveel ellende de productie dan gepaard gaat. Mijn zorg zit overigens minder bij de consument, maar meer bij de opstandige buurman, de invloed van de grachtengordel en het handelen van de politiek.

Legaal, maar wel een bedreiging voor de toekomst

Hoe dan ook, mijn opmerkingen over het dreigende imagoverlies maakten heel wat los. Zo werd met een beschuldigende vinger gewezen naar de beperkte groep melkveehouders die in sneltreinvaart uitbreiden om de beste uitgangspositie te hebben voor als de staatssecretaris ingrijpt. Daarmee doen die melkveehouders feitelijk niets verkeerd. Ze blijven binnen de wet en hebben de benodigde vergunningen. Ze handelen als rationele ondernemers die kansen zien. Tegelijkertijd zijn ze een bedreiging voor de toekomst van de sector. De sector heeft niet de mogelijkheden dergelijk gedrag tegen te gaan. Convenanten zijn niet afdwingbaar. Er is geen president-directeur van de sector die individuele ondernemers tot de orde kan roepen. Er is er maar één die dat wel kan: de staatssecretaris. Maar dat is nu juist wat we niet willen.

Dijksma kan ingrijpen door heldere datum te noemen

Toch kan de staatsecretaris wel wat doen. Ze kan morgen meedelen dat als ze ooit maatregelen neemt, de teldatum op 1 januari 2014 ligt, of op een andere heldere datum in het verleden. Dat haalt niet de economische component van de tendens tot groei en intensivering weg. Er zijn melkveehouders die vanwege de melkprijs willen doorgroeien. Maar het haalt wel de opportunistische druk weg: de neiging om nog snel te groeien voordat de klap valt. Mevrouw Dijksma hoeft de klap niet eens uit de delen, als ze maar helder is over de datum.