Groeien op twee of meer bedrijven

“Toch lijkt het er op dat we oogkleppen op hebben”, zegt Hanna.”We hebben nog geen oplossing voor het mestprobleem, maar we bouwen rustig door. We solliciteren naar dierrechten.”

Hanna heeft gelijk. De seinen staan op rood. We dreigen door het fosfaatplafond te schieten. De maatschappij roept om de koeien in de wei en wil geen megastallen. We dreigen af te zakken naar het besmette imago van de varkens- en kippenhouderij: bio-industrie. Daar moeten we als melkveehouders van leren.

“We hebben hier helemaal geen grote bedrijven”, sputtert Hans tegen. “In Amerika en Oost-Duitsland zijn duizend en nog veel meer koeien heel gewoon. Mensen moeten er maar aan wennen. Alles gebeurt hier toch even later dan in Amerika. Dus komen de grote stallen wel. En als het allemaal grote stallen zijn, weet de consument niet beter.”

“En dom standpunt”, vindt Hanna ongemeend fel. “Hier bepaalt de maatschappij de grenzen van de groei. We moeten al blij zijn dat staatssecretaris Dijksma die groei mogelijk maakt. Maar dan zullen we dat wel binnen haar grenzen moeten doen. En die lijken redelijk ruim. Daar speelt een vorm van grondgebondenheid een belangrijke rol. Dat moet een jonge boer in ieder geval zien.”

Hans, die niet vaak meemaakt dat zijn moeder hem zo afbekt, zegt ietwat timide: “Als je groei via allemaal regels onmogelijk maakt, kun je evengoed vaststellen dat groei niet meer mogelijk is. Een bedrijf met vijfhonderd koeien kun je niet meer verplichten tot weidegang. En er zullen steeds meer bedrijven van die omvang en groter komen. Hoe wil je daar dan mee omgaan?”

“Ik denk dat die boeren hun groei moeten zoeken in het hebben van meerdere vestigingen. Een paar honderd koeien per bedrijf is best een goede economische eenheid. Wil je groter zijn, dan zorg je dat je een meervoud van dit soort bedrijven krijgt. De grootsten kunnen zich dan ook specialiseren in de opfok van jongvee en droge koeien op een bedrijf. Kortom, we zullen het creatiever moeten aanpakken.”

Hans kijkt met verbazing naar zijn toch wel creatief denkende moeder.