Belangenbehartiger van der Toorn: op tijd op de trom roffelen

Denk niet dat ze het altijd leuk vindt. Weer een interview, opnieuw met haar foto in de krant, nog een keer voor de camera. Maar Karin van der Toorn loopt er niet voor weg. Graag wil ze dat andere boerinnen eens een journalist te woord staan. Maar als ze dan collega’s belt, krijgt ze zelden een positieve reactie. En dan doet ze het zelf maar weer. Wat moet, dat moet.

Het beeld van de agrarische sector bij burgers mag niet alleen worden bepaald door de slimme pr-strategen van Wakker Dier en consorten, zegt Van der Toorn. “We moeten ons eigen verhaal vertellen, het eerlijke verhaal.”

Volgens haar zijn Twitter en Facebook daarvoor ideale kanalen. “Binnen een mum van tijd kun je via de social media honderdduizenden mensen bereiken. Op Twitter met #kalverliefde hebben we bewezen dat boeren daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen op de politieke besluitvorming.”

Hashtag Kalverliefde

Van der Toorn doelt op de Twitter-actie afgelopen voorjaar waarmee zij en een groep collegaboerinnen wilden voorkomen dat de overheid melkveehouders zou verplichten om kalveren langer bij hun moeder te houden.

Hashtag Kalverliefde was dagenlang ‘trending topic’ op Twitter. “Dat is erg leuk, maar uiteindelijk ging het ons natuurlijk om het resultaat. Wij en met ons de hele sector melkveehouderij vonden dat de door de Kamer aangenomen motie om kalveren bij hun moeder te houden, niet moest worden uitgevoerd. Dat is ook niet gebeurd. Ik ga ervan uit dat onze actie daaraan heeft bijgedragen, maar dat kan ik niet bewijzen.”

Van der Toorn zegt met nadruk dat de social media niet zaligmakend zijn. “Om daadwerkelijk effect te bereiken, heb je ook bestuurders en lobbyisten nodig. Die moeten in gemeenten, provincies en in Den Haag op het juiste moment met de juiste mensen praten. Op Twitter en Facebook kun je voor extra reuring zorgen. Politici zijn namelijk erg gevoelig voor maatschappelijke deining.”

Van der Toorn heeft samen met haar partner een melkveebedrijf in het Overijsselse Olst. Zij draait volwaardig mee in het bedrijf – “jongvee verzorgen, insemineren, klauwen bekappen, maaien, ik doe het allemaal” – en werkt daarnaast parttime voor het project Duurzame GeitenZuivel Keten. In haar vrije tijd is zij vele uren per week actief als belangenbehartiger voor de agrarische sector. Zij is onder meer secretaris van de afdeling Salland van LTO Noord. Zij is ook een van de initiatiefneemsters van de Facebook-groep Wakkere Boerin waarmee een dertigtal boerinnen burgers informeren over activiteiten op hun bedrijven.

Gebrek aan informatie

Haar drijfveer om dit alles te doen? “Daar heb ik niet veel woorden voor nodig: ik kan niet goed tegen onrecht en ik vind dat de landbouw van grote maatschappelijke waarde is en daarom bestaansrecht verdient. Van dat laatste is helaas lang niet iedereen overtuigd. Dat komt vooral door een gebrek aan informatie over het doen en laten in onze sector. Dat ligt voor een belangrijk deel ook aan onszelf. Agrarische ondernemers nemen de tijd niet om hun eigen verhaal naar buiten te brengen. Gevolg is dat er niet met ons, maar over ons wordt gepraat. En dat krijg je dat gedoe met die kalvermotie.”

Belangenbehartiging kan veel opleveren, en wel in keiharde euro’s, zegt ze. Zo was de gemeente Olst-Wijhe van plan om boeren die een nieuwe stal gaan bouwen te verplichten om 5% van de bouwsom te investeren in beplanting. “Ambtenaren hebben geen idee wat het effect is van zo’n maatregel. Het LTO-bestuur heeft een paar keer gepraat op het gemeentehuis en nou is het idee van tafel. Afhankelijk van de situatie gaat het nu om 0 tot 2% van de bouwsom. Je mag wel weten dat ik er moeite mee heb dat niet-leden hier ook van profiteren.”

Ze noemt meer voorbeelden. Zo zijn door de inzet van haar LTO-afdeling kavelruilprojecten uitgevoerd. Dat leidt tot lagere kosten. De lokale belangenbehartiging heeft er ook toe geleid dat agrariërs in drie Sallandse gemeenten beschikken over een ruim en flexibel bouwblok.

Leren van Wakker Dier

De klassieke vorm van belangenbehartiging – argumenten bedenken, een notitie schrijven, op het juiste moment met bestuurders overleggen – is en blijft van groot belang, zegt Van der Toorn. Daarnaast zou nog veel meer gebruikgemaakt kunnen worden van de social media. “De jongens en meisjes van Wakker Dier weten daar alles van. Ze weten precies wanneer welzijnsonderwerpen in de Tweede Kamer aan de orde komen, maken daarop een jaarplanning en zorgen vervolgens op Facebook en Twitter voor maatschappelijke beweging. Zij zijn altijd in de aanval, wij als veehouderij reageren vervolgens en daarmee zitten wij altijd in het defensief. Ik ben bepaald geen fan van die clubs, maar van hun campagnestrategieën kunnen we veel leren. Petje af!”

Met de smartphone op de bank

Met #kalverliefde was de sector in feite ook te laat, zegt Van der Toorn achteraf. Toch heeft de actie impact gehad. “Veel boeren en boerinnen hebben hier hun bijdrage aan geleverd. Op de bank thuis, gewoon met hun laptop, iPad of smartphone. Kost weinig tijd en je hoeft niet van je bedrijf weg. Moeten we dus vaker doen.”

Ze geeft onmiddellijk toe, het ging hier om een onderwerp waarover de sector eensgezind is. “Het laatste jaar gaat het over fosfaat en op dat punt zijn de belangen en standpunten verschillend. Dan wordt het een stuk moeilijker, maar toch moeten we proberen met één verhaal naar buiten te komen, want onze sector is al zo klein. We kunnen ons niet veroorloven om twee of drie verschillende standpunten in Den Haag op tafel te leggen.”

Het aantal vrouwen in landbouwbesturen is volgens Van der Toorn nog veel te laag. “Vrouwen staan meer open voor burgers, zijn vaak creatiever dan mannen, denken in oplossingen. Daarom zet ik me in om meer vrouwen in agrarische besturen te krijgen. Ik ben dan ook erg blij dat de Nederlandse Vakbond Varkenshouders en Nederlandse Vakbond Pluimveehouders nu beide een vrouw als voorzitter hebben. Dat is een flinke stap vooruit.”