Fosfaat-standpunten van alle partijen op tafel

De spanning over fosfaatrechten neemt toe. NZO, NAJK en LTO lijken op onderdelen lijnrecht tegenover de staatssecretaris en andere partijen in de regiegroep te staan.

De spanning over de invulling van het fosfaatrechtenstelsel voor de melkveehouderij neemt toe. Deelnemers aan de regiegroep die praat over de invulling van de fosfaatrechten lijken de bui al te zien hangen. Staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) zal op korte termijn de knoop door gaan hakken en dit dreigt voor veel onderhandelaars een pijnlijk besluit te worden. Reden voor de gesprekspartners om nog even luid en duidelijk hun standpunt naar buiten te brengen.

Partijen staan ver uit elkaar

En met die stellingname wordt gelijk duidelijk hoe ver de verschillende partijen uit elkaar staan. Stichting Natuur en Milieu (SNM) en Netwerk Grondig kwamen vorige week al met hun belangrijkste standpunten naar buiten. SNM wil geen verhandelbare fosfaatrechten, Netwerk Grondig vindt grondgebondenheid het allerbelangrijkste bij de invoering van de fosfaatrechten.

Fosfaatrechten niet koppelen aan grondgebondenheid

De vertegenwoordigers van de melkveehouders en zuivelindustrie, LTO Nederland, zuivelorganisatie NZO en agrarische jongerenorganisatie NAJK, brengen hun standpunt deze week nog even helder naar buiten. Ze benadrukken dat fosfaatrechten niet gekoppeld moeten worden aan grondgebondenheid; dat wordt in een andere wet geregeld. De rechten moeten verhandelbaar zijn en afroming moet volgens de sector vooral gebeuren via inleveren van een kwart van de rechten bij de handel in fosfaatrechten. LTO, NZO en NAJK willen 6 jaar uittrekken om weer tot een fosfaatproductie onder het plafond te komen.

Van Dam wil bedrijven van gemiddelde omvang steunen

De onderhandelingen over de fosfaatrechten zijn een bijzonder kaartspel geworden, nu alle partijen de kaarten open op tafel leggen – of misschien wanhopig op tafel gooien. Van Dam heeft al aangegeven dat hij grondgebondenheid en bedrijven van gemiddelde omvang wil ondersteunen. Hij zal op redelijke korte termijn de knoop door moeten hakken. Daarbij zullen alle partijen op een of meerdere fronten verlies lijden. Het ziet ernaar uit dat de partijen hun achterban willen laten zien op welke manier ze de onderhandelingen in gaan. Wellicht doet een pijnlijk besluit dan minder zeer.

Overleg uitgesteld

Dat Van Dam ook moeite heeft met het besluit is duidelijk. Nadat partijen er eind januari niet uit kwamen, werd het overleg vorige week uitgesteld. Het ministerie had nog te veel vragen openstaan om goed in overleg te kunnen. Daar wilde het ministerie eerst duidelijkheid over. Deze week wordt een nieuwe poging ondernomen.