RundveeAchtergrond

Bioboer vreest einde bedrijf door fosfaatrechten

Het huidige voorstel voor fosfaatrechten zou het einde betekenen voor het biomelkveebedrijf van familie Engwerda. Ondanks genoeg grond.

Een buizerd scheert over het 700 meter lange pad naar de stelpboerderij van Gerben en Carla Engwerda. Het pad doet ook dienst als fietsroute. De ligboxenstal uit de jaren tachtig staat, op wat jongvee en een eigen dekstier na, leeg. De koeien lopen deze tijd van het jaar het grootste deel van de dag door het Friese polderlandschap.

Gestage groei

Bij gemeente Tytsjerksteradiel ligt een aanvraag voor de bouw van een potstal van 14 bij 25 meter voor het jongvee naast de huidige ligboxenstal. Met de verhuizing van het jongvee uit de ligboxenstal komt daar meer ruimte voor extra koeien. Een gestage groei, eerst naar zestig melkkoeien, is nodig om ook dit biologische bedrijf toekomstbestendig te maken. Haast hebben de veehouders niet. Sinds enkele jaren hebben ze naast hun eigen 32 hectare grond de beschikking over 18 hectare natuurgrond. Ruim voldoende om de veestapel rustig op eigen kracht uit te breiden. De aangekondigde invoering van fosfaatrechten valt ze dan ook rauw op het dak.

Megabedrijven onwenselijk

De veehouders hebben geïnvesteerd in grond. Melkquotum hebben ze nooit bijgekocht. Gerben is ervan overtuigd dat het huidige voorstel tot invoering van fosfaatrechten het niet gaat halen. “Als dat wel zo is, dwingt dat ons om onze bedrijfsvoering te stoppen.” Het is volgens hem niet terecht dat de extensieve melkveebedrijven moeten opdraaien voor de uitbreidingsplannen van hun intensieve collega’s. Een overheid die weidegang en grondgebondenheid hoog in het vaandel heeft staan en daarbij de ontwikkeling van ‘megabedrijven’ onwenselijk acht, kan hier in zijn ogen nooit akkoord mee gaan. Dat extensieve bedrijven, bovenop de mogelijke aankoop van fosfaatrechten bij uitbreiding, ook nog eens zouden worden gekort op bestaande fosfaatrechten gaat hem meer dan een paar stappen te ver. “Ik ga ervan uit dat het recht zegeviert.”

[([002_rb-image-2668354.jpeg]:inzetgroot)]

Sinds kort is Gerben Engwerda actief als bestuurslid bij de Natuurweide, de vereniging voor biologische melkveehouders.

Tijd voor mentaliteitsverandering

Het huidige plan tot invoering van fosfaatrechten past volgens hem in een tijd waarin groot, groter, grootst voor velen nog steeds je-van-het lijkt. Melkveehouders met de grootste ellebogen dreigen nu als winnaar uit de bus te komen. Natuurlijk doen ze niets onrechtmatigs. Gerben vergelijkt het met de bonuscultuur in de bankenwereld: “De grote graaiers.” De bonussen zijn van tevoren afgesproken, maar iedereen spreekt er volgens de veehouder schande van. Hij is duidelijk: op zo’n manier wil hij niet ondernemen. Het is volgens hem tijd voor een mentaliteitsverandering. “Groei van bedrijven houdt een keer op.”

Bioweb

Wakker liggen de veehouders niet van de nieuw aangekondigde mestregels. Met enige regelmaat bespraken ze ook eerder aan de keukentafel al wel hoe verder te gaan. Hun Bioweb, een webwinkel voor biologische producten, begint steeds beter te lopen en ook de loskoppeling van de bio­logische melkprijs legt hun geen windeieren. Externe omstandigheden kunnen natuurlijk hun keuzes beïnvloeden, maar uiteindelijk gaat het vooral om wat zij zelf willen. Zo wees de boekhouder hun recentelijk nog op de mogelijkheden gebruik te maken van de Landbouwvrijstelling, zolang het nog kan. Financieel is het een aantrekkelijke stap om nu uit erfpacht aangekochte grond te verkopen. Ze zouden zich dan alleen kunnen focussen op de webwinkel, nu goed voor rond 180 klanten per week. Toch willen Gerben en Carla zich niet door dit soort ontwikkelingen laten leiden. Datzelfde geldt voor de veranderende mestwetgeving.

[([003_rb-image-2668352.jpeg]:inzetgroot)]

Medewerkers verzamelen de biologische producten die bij de klanten van webwinkel Bioweb van familie Engwerda aan de deur worden afgeleverd.

Tweede Kamer aan zet

Heeft hij dan geen spijt niet eerder op de mogelijke invoering van fosfaatrechten te hebben geanticipeerd? “Nee. Daarnaast bezat ik niet de financiële middelen om dit te doen. We hebben altijd gekozen voor verantwoorde groei.” Voer en mest komen van en blijven op het eigen bedrijf. Alleen in de melkstal krijgen de koeien wat krachtvoer, maar nog geen kilo per dag. Verder moeten ze het doen met het eigen ruwvoer. “De koe is een ruwvoerverwerker, daar moet je geen hoogwaardig voer in stoppen. De lage productie is dan ook een bewuste keuze, al mag die, nu de melkquotering is verdwenen, wel wat stijgen.”

Pittig voorstel

Geen uitbreiding bij het melkvee betekent volgens de veehouders op termijn het einde voor het bedrijf. Naast een nieuwe jongveestal bestaan er plannen voor een extra rij van 20 ligboxen aan de bestaande stal. Ook een nieuwe melkstal ligt in het verschiet. Of ze al deze plannen realiseren, is nog de vraag. De Tweede Kamer is straks aan zet. Engwerda hoopt dat de Kamerleden een stokje kunnen steken voor de plannen zoals ze er nu liggen. Hij begrijpt dat de staatssecretaris met een pittig voorstel is gekomen. Zeker gezien het feit dat de sector zelf weigerde de knuppel in het hoenderhok te gooien. “Dijksma zal gedacht hebben: ik maak ze wel wakker. Maar als dit er zo door komt, is mijn geloof in een rechtvaardige overheid helemaal weg.”

Beheer
WP Admin