Groot en modern materieel in Brazilië

Agrishow is de grootste landbouwmechanisatiebeurs van Brazilië en na Sima en Agritechnica wellicht de grootste beurs in zijn soort ter wereld. De twintigste editie van de show in Ribeirão Preto, in de staat São Paulo, ruim 350 kilometer ten Noordwesten van de stad São Paulo, ontving van 29 april tot 3 mei ruim 150.000 bezoekers op een 44 hectare groot tentoonstellingsterrein met 790 exposanten. De beurs presenteert overwegend groot en modern materieel voor de Braziliaanse boer. Dat varieert van alles voor de teelt van mais en soja tot machines voor de oogst van koffie en pinda’s. Tekst en foto’s Martin Smits

Bij aankomst op de beurs valt op dat Brazilianen houden van het uitdelen van folders. Vooral banken en aanverwante instellingen zijn er goed in.

Het nut van de folders is twijfelachtig. Op weg naar de ingang hebben veel bezoekers er al afscheid van genomen.

Agrishow is netjes georganiseerd en beschikt over een klein legertje aan medewerkers. Die zijn hier druk met opruimen van de weggegooide folders.

Voor grote zaaimachines hoeven de Brazilianen niet naar het buitenland. Die zijn in eigen land te kust en te keur te koop. Opvallend is dat veel fabrikanten duidelijk maken dat hun machine goed bodemvolgend is, zoals deze Stara-pneumaat.

Stara is een van de grotere fabrikanten van landbouwwerktuigen en behalve in zaaimachines ook groot in spuitmachines, zowel getrokken als zelfrijdend.

Stara heeft een Nederlandse oorsprong. Dat de kleurstelling en ook de techniek doen denken aan Amazone laat zich verklaren; het bedrijf was eerder importeur voor Amazone.

Net als veel Braziliaanse fabrikanten werkt ook Stara veel met kunststofbakken. Niet alleen op de spuiten en zaaimachines, maar ook op deze overlaadwagen.

Voor kunstmeststrooiers is een kunststofbak vanwege corrosie een verklaarbare keuze. Het Braziliaanse JF heeft een uitgebreid programma. JF werd in 1981 opgericht door João Nogueira de Freitas en biedt inmiddels werk aan 360 mensen in een 22.500 vierkante meter grote fabriek in Itapira, in de staat São Paulo, 160 kilometer van de stad São Paulo.

Toch passen ook diverse fabrikanten rvs toe voor hun kunstmeststrooiers. Zoals deze machine van Agrimec.

Rvs is een degelijk uitgangspunt. Toch laat hier de afwerking van de details van de doseerinrichting wat te wensen over en begint de verstelling van de strooiopening al wat te roesten.

Op Agrishow zijn aanbouwhakselaars te koop van alle merken en kleuren. Kemper, Zweegers, Kidd, Pöttinger en aanverwante Europese merken lijken voor veel Braziliaanse ingenieurs tot de verbeelding te hebben gesproken.

De stand van Inroda herinnert je er aan dat je in Brazilië bent. Inroda maakt onder andere wiel-aangedreven cirkelmaaiers voor het maaien van ruig materiaal. De aandrijving gebeurt met gebruikte assen van Mercedes-vrachtwagens, maar ook een aandrijving van eigen fabricaat is leverbaar. Als set van drie komt de prijs op 18.000 Amerikaanse dollars.

Een ander type, hetzelfde principe, aftakasaangedreven. Extra is een wielstel voor op de weg. De meeste machines blijven in Zuid-Amerika, per jaar gaan er een stuk of zes naar Zuid-Afrika. Er zijn nog meer fabrikanten van soortgelijke – van dik hout zaagt men planken – cirkelmaaiers.

Baldan maakt onder andere niet te misselijke schijveneggen. Daar kun je een zware kniktrekker flink aan laten werken.

Op afstand oogt het een mooie machine, maar de details laten te wensen over. Het laswerk is bijvoorbeeld niet zo best. Dat betekent niet automatisch dat het een slechte machine is; het is beslist niet synoniem voor Braziliaans product.

Voermengwagens zijn sinds enkele jaren sterk in opkomst in Brazilië, omdat steeds meer weidegrond wordt omgezet in akkerbouwgrond en de veehouderij intensiveert. Horizontaalmengers overheersen. Brutale is dit jaar voor het eerst op de markt als eigen merk van Verseci, dat eerder uitsluitende voor derden produceerde. Omgerekend kost deze 4 kuubsmachine, waar op het oog niks mis mee is, zo’n €35.000.

Implementos Agrícolas Jan S/A is een bedrijf van Nederlandse oorsprong. Gerrit Jan Hermanus Rauwers, die als elfjarige met zijn ouders naar Brazilië emigreerde, richtte in 1960 G. Jan Rauwers en zn op. In 1968 raakte Henricus Rietjes betrokken bij het bedrijf. Hij werd in 1970 partner in het toen opgerichte bedrijf ‘Landbouwwerktuigen Jan’.

Jan is inmiddels een grote speler in de Braziliaanse werktuigenwereld met een breed programma dat varieert van voorladers tot grote overlaadwagens, maar ook (zelfrijdende) kunstmeststrooiers, spuitmachines, maisplukbakken en machines voor grondbewerking. De voorladers van Jan verwijzen nog naar de Nederlandse oorsprong.

Sinds 1998 produceert Jan volgens de normen van ISO 9000. Overlaadwagens exporteert het bedrijf onder meer naar Duitsland en Ierland. Op de Agritechnica heeft Jan ook een eigen presentatie.

Willem Berend Bouwman is de zoon van een Nederlandse emigrant en heeft in Castro zowel een loonbedrijf als een mechanisatiebedrijf. Bouwman is importeur voor Krone en Trioliet en verkoopt ook Zuidberg-fronthefinrichtingen. Als loonwerker draait Bouwman met enkele Krone Big X-hakselaars en grootpakpersen. Zijn zoon Rahphael (links) is vertegenwoordiger voor Krone voor de hele Zuid-Amerikaanse regio.

In principe voert Bouwman het volledige Krone-programma. Vooral de rondebalenpers is voor Brazilië een ontwikkeling van de laatste jaren, omdat voordroogkuil wordt gepromoot.

Kuhn is inmiddels acht jaar op de markt in Brazilië en levert onder meer deze pneumatische zaaimachine voor mais en soja. Enkele essentiële onderdelen komen uit Frankrijk, maar Kuhn maakt ook behoorlijk wat in Brazilië.

Ook de graanteler kan Kuhn bedienen. De Kuhn-Quadra Venta zou geschikt zijn om 100 hectare per dag te zaaien. Het is maar wat je een dag noemt, maar dat er op de uitgestrekte percelen in grote delen van Brazilië capaciteit mee is te halen is duidelijk.

Poetsen, poetsen, poetsen. Het is droog en dus stoffig en Brazilianen houden er van zich netjes te presenteren. Zeker op de grotere stands zijn meerdere mensen de hele dag in de weer om machines te poetsen.

Lely verkoopt zijn hooibouwmachines in Brazilië, net als in een aantal andere exportlanden, via het Amerikaanse Vermeer. Binnenkort introduceert Lely onder eigen naam trouwens ook zijn melkrobot in Brazilië.

Wat trekkers betreft hebben de Brazilianen best veel te kiezen. De grote merken zijn goed vertegenwoordigd, maar er is ook eigen productie. Budny is zo’n merk. Het monteert Chinese MWM-motoren, maar ook motoren van eigen fabricaat.

In Nederland niet meer aan de orde, maar elders in de wereld is de Strela van Kuhn nog steeds een succesnummer. In het buitenland wordt hij meestal Haybob genoemd. Kuhn brengt hem ook in eigen kleuren op de markt.

Een in Nederland bekender product uit Geldrop is de Kuhn-grootpakpers. In Brazilië draaien er meerdere van voor silage, hooi en stro, maar inmiddels is suikerrietstro voor bio-energie een minstens zo belangrijke markt.

Caroline Pinheiro Reyes is landbouwkundige bij Embrapa, een overheidsinstelling die onderzoek doet op het gebeid van landbouw en milieu. Pinheiro Reyes geeft toelichting bij diverse variëteiten van pepers, courgettes en aanverwanten, maar toont ook een systeem dat is bedoeld voor stadsbewoners om bijvoorbeeld op het balkon eigen groenten te telen.

Brazilië is het land van de koffie. Die groeit aan struiken die in de vorm van een heg worden gecultiveerd om de mechanisatie te vereenvoudigen. In de loop van mei begint de oogst, die bestaat uit het plukken van de rijpe bessen waar de koffiebonen in zitten.

Koffie plukken gaat machinaal. Dat kan met een getrokken machine, maar er zijn ook diverse zelfrijders te koop. Het principe van zo’n machine lijkt veel op dat van een druivenplukker of bessenoogstmachine. Jacto is een van de leveranciers met een groot programma voor de koffieteelt.

Een deel van de koffiebonen valt al bij voorbaat op de grond. Die bonen worden opgeraapt met een soort veegmachine voorzien van een stalen borstel. Tegelijk worden ze dan gereinigd. Daarvoor heeft iedere fabrikant een eigen oplossing waarmee hij zich probeert te onderscheiden. Jacto noemt een prijs van 50.000 Amerikaanse dollars voor deze machine.

Omdat de bonen vooral onder de struiken liggen, worden ze eerst op een zwad geveegd. Met lucht worden de bonen die niet geveegd worden naar het naastliggende pad geblazen. Voor 15.000 dollar ben je koopman.

Zelfrijdende koffieplukkers zijn er in soorten en maten. Een ruwe indicatie voor een mooie zelfrijder is zo’n 300.000 dollar.

Jumil is een 77 jaar oud bedrijf met 850 medewerkers en een jaaromzet van 150 miljoen dollar. Het bedrijf maakt een breed pakket aan werktuigen, onder andere een aanbouwmaaidorser. Die is al 35 jaar op de markt en wordt geëxporteerd naar onder meer Colombia, Senegal en Venezuela. In 2012 leverde Jumil 175 machines af.

Standaard heeft de maaidorser zowel een maaibak als een maisplukbak. Hij kost dan 29.000 dollar. De maaibak heeft een werkbreedte van 2 meter en kan ook draaien om contouren te volgen. De dorstrommel is axiaal, de machine heeft geen schudders.

Jumil is beslist een bedrijf dat je serieus kunt nemen. Het maakt behalve kleine werktuigen ook het grote spul, zoals deze zaaimachine. De machines zien er netjes uit, daar valt weinig op af te dingen. Ook de presentatie van het bedrijf is net als die van de meeste bedrijven op de show zeer professioneel.

Op zo’n grote show met dik 30 graden op de thermometer worden bezoekers op enig moment moe en hongerig. Ook daarvoor gezorgd. Net als Argentijnen houden Brazilianen van een goed stuk vlees op hun bord. Ere wie ere toekomt, wat catering betreft zijn Europese en Amerikaanse shows vergeleken met de Braziliaanse een armoedige vertoning.

Diverse landbouwscholen bezoeken de show. Doorgaans zijn ze goed herkenbaar. Ze willen best op de foto, maar helemaal vrijheid blijheid is het niet. De meeste studenten maken ijverig aantekeningen en hebben blijkbaar huiswerk meegekregen.

In Nederland moet de organisatie van een buitenevenement voorbereid zijn op nattigheid. Op Agrishow is zorgen voor genoeg schaduw en water van belang. In de loop van de middag is het wel even lekker om een schaduwplek op te zoeken.

Bezoekers struikelen bijkans over de aanbouwhakselaars. Hoewel zelfrijders ook in gebruik zijn, is Ipacol de enige Braziliaan die zich presenteert met een zelfrijder. Voorzien van een 265 pk Mercedes-motor en een voorzetstuk waarbij Kemper voor de nodige inspiratie heeft gezorgd, is de vierwielaangedreven machine voor een Nederlander een wat merkwaardige verschijning. Op het demoveld laat de machine trouwens zien mooi fijn te kunnen hakselen. Binnenkort deel 2 van deze reportage.