Zwadhark en maaier aan de gps-navigatie

Sectieschakeling op gps betekent dat elektronica aan de hand van plaatsbepaling op een perceel (bijna) alle handelingen van de chauffeur overneemt. Met name op de kopakker. Deze techniek is gemeengoed bij kunstmeststrooiers, veldspuiten en (precisie)zaaimachines. Daar zorgt de sectieschakeling ervoor dat de machines tijdig worden aan- en uitgezet bij geren en kopakker, met weinig overlap met de vorige werkgang.

De systemen zijn onder akkerbouwers zo populair, dat momenteel bijna alle strooiers, spuiten en zaaimachines met deze techniek worden uitgerust. Bij sommige merken zelfs bijna 100 procent, zo blijkt uit een belronde langs de fabrikanten. Een volgende stap is om deze techniek ook bij hooibouwmachines in te zetten. Immers, als je als fabrikant toch al de knowhow in huis hebt, waarom niet? En precies die gedachte speelde bij fabrikant Vicon (merk van Kvernelandgroup).

Vrijwel alle grote merken hebben de harken uitgerust met sensoren voor werk- en zwadbreedte en hefhoogte. Essentieel bij sectieschakeling.

Geoharken

Eind juni toonde Vicon haar eerste zogenoemde Andex 1505 vierrotorhark aan de journalisten in Denemarken. Wat er gebeurde? De trekker met erachter de Andex 1505 reed kriskras over het perceel, en precies op de plaatsen waar al een geharkt zwad lag, heft de hark automatisch de rotoren één-voor-één uit of zette ze weer in, zonder dat de chauffeur ook maar één handeling verrichtte. Vicon noemt deze automatiek ‘Isomatch GeoControl’. Gecombineerd met de hark, kan je in het Nederlands spreken over ‘geoharken’.

5 tot 7% meer capaciteit

Machinefabrikant Krone biedt al sinds 2014 sectieschakeling aan, maar gaf er tot nu toe geen ruchtbaarheid aan. Krone kan sectieschakeling leveren op de triple maaiers van het type EasyCut B 1000 CV, de zelfrijdende maaier Big-M en de grote zwadharken van de typen Swadro 1400 Plus en 2000. De sectieschakeling maakt deel uit van het Krone ‘ICAN’-programma. Je hebt er een CCI 200-Isobus terminal voor nodig en een gps-systeem met minimaal EGNOS-nauwkeurigheid. Voor (slechts) €620 voorkom je dan dat maaiers en rotoren van de hark reeds gemaakte zwaden lostrekken en onbedoelde overlap, oftewel onbedoeld dubbel werk. Krone testte ook wat het verschil in capaciteit is tussen een trekker met triple maaier zonder stuurautomaat en sectieschakeling en een trekker mét RTK-stuurautomaat en sectieschakeling. Op een lange dag scheelde dat 5 tot 7%.

Dit is wat de chauffeur kan zien bij ‘geoharken’. Onder: de oppervlakte die al is bewerkt. Boven: de hark in werking met actuele werk- en zwadbreedte.

De overige voordelen van sectieschakeling zijn inmiddels bekend en liggen tegelijk voor de hand: minder fouten, sneller werken, efficiënter werken, eventueel werkgangen overslaan en met gemak ook ‘s nachts doorgaan. Bovenal stapt de chauffeur fitter uit de cabine na een (lange) werkdag. Laatste komt vooral omdat de chauffeur op de kopakker niet meer hoeft om te kijken. Groot verschil met de akkerbouw is dat je bij hooibouwmachines niet direct bespaart op spuitmiddelen, kunstmest of zaaizaad. In die zin moet je deze techniek bij de ruwvoederwinning zien als een extra voordeel voor wie toch al een trekker heeft met stuurautomaat en/of Isobus-terminal.

Volop getest

Krone meldt dat er nu zo’n 30 hooibouwmachines draaien met sectieschakeling. Voornamelijk in Duitsland en in Denemarken, nog niet in Nederland. Er zijn ook testen gaande met sectieschakeling op andere machines, maar daarover wilde Krone nog niets naar buiten brengen. Kverneland heeft inmiddels ook al getest, hoofdzakelijk in West-Europa. Zowel Krone als Kverneland bieden sectieschakeling op harken en maaiers vanaf 2017 officieel aan. Navraag bij onder meer de fabrikanten Lely, Claas, Pöttinger en Kuhn leert dat de fabrikanten wel denken aan deze techniek, maar het nog niet praktijkrijp hebben. Kuhn en Claas zouden er al mee testen waarbij Kuhn aangeeft pas sectieschakeling in de markt te brengen in combinatie met Tractor Implement Management (TIM).

TIM is een Isobus-standaard, wat betekent dat een werktuig de functies van de trekker kan beïnvloeden. Kuhn wil namelijk dat de rijsnelheid van de trekker op de kopakker onder een bepaalde waarde komt, opdat de sectieschakeling dan altijd goed functioneert. Een technische voorwaarde om sectieschakeling toe te passen, is dat de werkbreedte, zwadbreedte, uithefhoogte en eventueel de werkdiepte elektronisch moet zijn gecontroleerd via een velerlei sensoren.

Sectieschakeling op hooibouwmachines betekent dat maaiers en harken zichzelf volautomatisch inzetten en uitheffen en eerder gemaakte zwaden niet beschadigen.
Foto: Bas van Hattum