Foto's: Hans Prinsen MechanisatieAchtergrond

Crystal wordt Zetors nieuwe groeidiamant

Zetor introduceerde afgelopen zomer de zescilinder Crystal-serie. De eerste Crystal arriveerde onlangs in Nederland bij de nieuwe Zetor-importeur Zetrac.

Al in 2007 kondigde Zetor aan spoedig een trekkerserie met 
zescilindermotoren tot 125 kW (170 pk) op de markt te brengen, de zogenoemde Maxterra-serie. Tot 2000 verkocht de fabrikant de zescilindermodellen van de Slowaakse fabrikant ZTS onder de naam Zetor. Deze waren echter qua ontwerp zodanig verouderd dat Zetor daarmee stopte en zelf een nieuwe zescilinderserie ging ontwikkelen.

Uitstel van productie

Het prototype dat in 2009 op de Agritechnica stond, had een zescilinder Zetor-motor, een nieuwe op Deutz-Fahr Agrotron lijkende cabine, een Carraro-vooras en een 24V-24A ZF-transmisisie. Het model zou in 2010 in productie gaan, maar dat werd steeds uitgesteld. Uitstel leidde uiteindelijk tot afstel. Weggegooid is dat prototype echter niet. Oplettende Zetor-fanaten zagen onlangs op de Agritechnica dat Zetor het frame en de cabine van de Maxterra als basis heeft gebruikt voor het futuristische designconcept van het Italiaanse ontwerpbureau Pininfarina.

Beweeg over het icoon om de technische gegevens te bekijken.


Na het starten van de motor klinkt niet de bekende zware Zetor-brom uit het vooronder, maar het relatief schelle motorgeluid van een Deutz.

Ondanks dat de Tsjechische fabrikant al jaren zegt bezig te zijn met een zwaarder model, kwam de introductie van de zescilinder Crystal afgelopen zomer vrij onverwacht. Zetor hernoemde de serie naar zijn eerste zescilinder, de Crystal 12011 uit 1975. De nieuwe Crystal is een volledig andere trekker dan de Maxterra. Zo heeft de trekker geen Zetor-motor, maar een Deutz, is de cabine de zesstijlencabine van de Forterra en zit er geen ZF-bak, maar een eigen 30V-30A Zetor-transmissie met drietraps power­shift en omkeershuffle in. De enige overeenkomst is de onafhankelijk geveerde vooras van Carraro. De serie bestaat uit twee modellen, de Crystal 150 van 106 kW (144 pk) en de Crystal 160 van 120 kW (163 pk).

Crystal in Nederland

Zetor kende afgelopen maanden wat importeursperikelen. Pols in Zuidland (Z.-H.) staakte het importeurschap, waarna eind oktober Zetrac (voorheen Slootsmid Trading) in Goor (Ov.) het importeurschap van Zetor opnieuw op zich nam. Omdat Zetrac zich goed wilde profileren als nieuwe Zetor-importeur op de beurs in Assen, de huisshow en de Agribex in Brussel, werd met stoom en kokend water een van de eerste Crystal-serie trekkers naar Nederland gehaald. Boerderij kon vorige week bij Slootsmid in Borculo (Gld.) sturen met de Crystal 160.

Beweeg over het icoon om de alternatieven te bekijken.


De Crystal heeft meedraaiende spatborden en een onafhankelijk geveerde vooras, ingekocht bij Carraro.

De agressief ogende smoel, gecombineerd met de wat forse motorkap geeft de trekker een stoer en krachtig uiterlijk. De cabine is bovenop de hefinrichting geplaatst, waardoor deze wat meer naar achter en lager staat dan cabines van veel West-Europese merken. De brede hoge motorkap en hoge spatborden beperken het zicht op de voorwielen en opzij.

Bekende Zetor-techniek

Voor Forterra-rijders is de cabine bekende kost. Het rijcomfort van de Crystal is prima, dankzij de luxe onafhankelijk geveerde Carraro-vooras en mechanisch geveerde cabine. Deze vangen schokken goed op, blijkt tijdens volle vaart over een hobbelige klinkerweg. In de trekker is het trouwens aangenaam stil. Zetor claimt een geluidsniveau van 73 dBa.

De vijfbak laat zich soepel schakelen. Ook de powershift en omkeershuttle pakken vlotjes op. De omkeershuttle en een ontkoppelingsknopje op de versnellingshendel maken de voetkoppeling bijna overbodig. Wennen is het gespiegelde schakelpatroon van de versnellingshendel. Voor het werkbereik tussen 4 en 12 kilometer per uur zijn dertien versnellingen beschikbaar. Dat is veel.

Beweeg over het icoon om het eindoordeel te zien.


Het ouderwetse hydrauliekhendelblok bovenop de zijconsole doet afbreuk aan de verder opgeruimde zijconsole.

Schakelautomatiek

De powershift heeft schakelautomatiek. De trekker schakelt bij optrekken of afremmen automatisch op en terug bij een zelf in te stellen toerental. Instellen van dat toerental is eenvoudig: gas geven tot de gewenste toeren, dan handmatig opschakelen van L naar M of M naar H, en bij het gewenste toerental terug van H naar M of M naar L, en dan de knop schakelautomatiek activeren. Het toerental staat nu in het geheugen. Via de knop schakel je de automatiek dan in of uit. Jammer dat de instelling verloren gaat bij afzetten van het contact.

Automatische instelling trekkrachtregeling

Vrijwel alles wordt elektrisch ingeschakeld. Alleen inschakelen van de eco-stand van de aftakas gaat via een bowdenkabel. Dit leidt tot vier aftakastoerentallen, wat qua uitrusting volledig is. Met een drukknop kies je uit drie aangrijpmogelijkheden, van traag en soepel tot snel en abrupt. In automaatstand schakelt de aftakas in en uit op basis van een zelf in te stellen hefhoogte.

Evenals de Forterra-viercilinder beschikt ook de Crystal-hef over HitchTronic. Dit is is het best te omschrijven als automatische instelling van trekkracht­regeling. Normaal moet de chauffeur zelf de gevoeligheid ervan instellen. Doet hij dat verkeerd, dan ploegt de trekker snel te diep of niet diep genoeg op bonte gronden. HitchTronic geeft een egalere bewerkingsdiepte. Dit hebben we echter niet uit kunnen proberen.

In de Crystal zit hetzelfde dashboard als in de Forterra. De hoge brede motorkap ontneemt het zicht op de voorwielen.

In de Crystal zit hetzelfde dashboard als in de Forterra. De hoge brede motorkap ontneemt het zicht op de voorwielen.

 

Afknapper

Een afknapper: de drie hoog geplaatste ouderwetse hydrauliekhendels bovenop de zijconsole. De recent geïntroduceerde Forterra HD is voorzien van flippers voor de bediening van de elektronisch gestuurde hydrauliekventielen. Die hadden in de Crystal niet misstaan. Aan load­sensing wordt nog gewerkt. De drie hendels hebben een zweefstand. Twee hebben ook doorstroommogelijkheid, waarvan één met kick-out boven 160 bar.

Omdat Zetor voor de Crystal kwalitatief hoogstaande westerse onderdelen inkoopt, zoals Deutz-motor, Carraro-vooras, Zuidberg-fronthef en Bosch-hydrauliek, is ook de prijs van de trekker ernaar. Deze ligt maar een fractie lager dan van West-Europese merken met eenzelfde uitrustingsniveau. De Crystal 150 is te koop vanaf € 77.300.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 11 van dinsdag 8 december.

Beheer
WP Admin