Louise Fresco: EU-landbouwbeleid moet naar vijf pijlers

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) moet worden ontwikkeld tot een breder gemeenschappelijk landbouw- en voedselbeleid. Dat zei bestuursvoorzitter Louise Fresco van Wageningen UR tijdens de Mansholtlezing in Brussel.

Volgens Fresco moeten er vijf pijlers komen in het GLB (pdf, 5,03 MB). “Alleen zo zijn we opgewassen tegen de uitdagingen die de maatschappij stelt.”

Het inzicht dat het GLB moet worden herzien, is langzamerhand wel wijdverbreid, stelt Fresco. De meeste belanghebbenden benadrukken de noodzaak van duurzaamheid, in plaats van een focus op doelen van de productiviteit van de landbouw.

Volgens Fresco is dat echter niet genoeg. Het GLB moet veranderen om opgewassen te zijn tegen de vijf grote uitdagingen die de maatschappij stelt: voedselveiligheid en -zekerheid, klimaatverandering en water- en energiegebruik, ecologische gevolgen, gezonde voeding voor een gezonde levensstijl en ongelijkheid.

Veerkrachtigere voedselketen

“Deze uitdagingen kunnen niet alleen worden opgelost door de boeren, maar hebben ook de inzet en gedragsverandering van alle andere partijen in de voedselketen nodig, waaronder ook de consument. Van telen tot eten.”

Om ‘toekomstproof’ te zijn heeft het GLB een andere opzet nodig, volgens de Wageningen UR-topvrouw. Het nieuwe beleid moet zorgen voor een veerkrachtigere en stevigere voedselketen.

Het GLB bestaat nu uit twee pijlers. De eerste pijler verbetert het inkomen van boeren en bevordert de marktstabiliteit. De tweede pijler zorgt voor plattelandsontwikkeling, de concurrentiepositie en innovatie.

Twee pijlers zijn volgens Fresco niet meer voldoende. Daarom komt Wageningen UR met een vijf-pijlermodel voor een succesvoller gemeenschappelijk landbouw- en voedselbeleid.

Vijf pijlers

Volgens Fresco kunnen de drie elementen waarnaar wordt verwezen als het om duurzaamheid gaat (‘people-planet-profit’) worden gebruikt voor het opzetten van de eerste drie pijlers die zijn afgeleid van het huidige GLB.

1. Er moet een pijler komen voor inkomenssteun en risico-management, dat ertoe leidt dat de voedselveiligheid is gewaarborgd.
2. Een tweede pijler is er voor maatschappelijke vraagstukken die niet automatisch worden afgedekt met de huidige marktwerking.
3. Bij een derde pijler moet de plattelandsontwikkeling ter ondersteuning van innovatie en de kwaliteit van het plattelandsleven worden ondergebracht. “Deze drie pijlers zijn met name van belang voor boeren en de voedselverwerkers.”
4. Daarnaast moet er een vierde pijler komen voor voedsel en gezondheid. “Deze pijler kan ertoe bijdragen ons eetpatroon gezonder te maken en meer rekening te houden met het klimaat.”
5. De vijfde pijler moet in de ogen van Louise Fresco worden ingericht voor toezicht, reflectie en onderzoek.