Boerderij
Verdeelde reacties op stelsel fosfaatrechten
De reacties op het plan van staatssecretaris Martijn van Dam over het stelsel met fosfaatrechten zijn verdeeld. Een overzicht.
Artikel-update 7 maart 2016: nieuwe reacties toegevoegd.
Rabobank: eind aan onzekerheid
Rabobank juicht toe dat er duidelijkheid ontstaat over de invoering van fosfaatrechten. “We hebben waardering voor het feit dat rekening wordt gehouden met extensieve grondgebonden bedrijven en knelgevallen, en dat efficiëntie van mineralen gebruik wordt beloond; hierdoor kan een ondernemer zich onderscheiden”, zegt een woordvoerder in een reactie op de plannen van Van Dam. “Wel hebben we zorg dat het fosfaatstelsel de Nederlandse melkveesector internationaal op achterstand zet.”
Kees Romijn, voorzitter LTO Melkveehouderij, is ongelukkig met de maatregelen die staatssecretaris Martijn van Dam neemt om de fosfaatproductie in de melkveehouderij te beteugelen. “Ik ben niet blij”, zegt hij. “Maar hij begrijpt ook dat maatregelen nodig zijn om te zorgen dat Nederland in Brussel de derogatie behoudt. Romijn: “Die derogatie is voor 80% van onze melkveehouders van belang. En geloof me, zij hebben de derogatie niet voor niets aangevraagd.”
Tevreden over tijdspad
Romijn is er tevreden over dat hij er in het laatste overleg met de staatssecretaris toch in geslaagd is de weg van de geleidelijkheid in de maatregelen te krijgen, waardoor melkveehouders tot en met 2018 de tijd hebben om aan de nieuwe situatie te wennen. Boos en teleurgesteld is hij erover dat Natuur en Milieu op het laatste moment uit het overleg stapten. “Dat gebuert nou elke keer. Eerst een groot deel binnenhalen en uiteindelijk je er niet aan willen commiteren. Er zijn een paar harde woorden gevallen”, aldus de LTO-voorman.
Romijn legt uit dat een boer die op 2 juli 2015 100 koeien had en inmiddels is uitgebreid naar 105, in elk geval dit gehele jaar nog 105 koeien mag houden. Vanaf 1 januari 2017 moet hij terug naar 100 en op 1 januari 2018 volgt een korting, die in de loop van 2016 wordt vastgesteld. Waarschijnlijk een korting van om en nabij de 4%. Romijn hoopt dat er in onderhandelingen met Brussel nog ruimte komt. Die onderhandelingen zijn cruciaal, zegt hij. “Als we geen derogatie krijgen, hebben we een heel ander probleem.”
‘Een generieke korting op de fosfaatrechten is onvermijdelijk gebleken.’
NZO, NAJK en LTO: zeer ingrijpende maatregelen
De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO), het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) en LTO vinden de maatregelen die staatssecretaris Martijn van Dam afkondigt voor de melkveehouderij ingrijpend maar noodzakelijk. “De plannen scheppen duidelijkheid en passen in de visie van de zuivelketen: de melkveehouderij is een grondgebonden sector die zich binnen de milieugrenzen moet kunnen ontwikkelen”, aldus de organisaties in een gezamenlijk statement. “Een generieke korting op de fosfaatrechten is onvermijdelijk gebleken.”
De organisaties vinden dat een generieke korting vooral voor bedrijven die niet of beperkt zijn gegroeid ingrijpend zijn. De sector is daarom teleurgesteld dat de staatssecretaris er niet voor heeft gekozen om terug te grijpen op een periode vóór de peildatum van 2 juli 2015, zoals de zuivelsector wilde.
De sector is positief dat specifieke verantwoording via de KringloopWijzer tot de mogelijkheden behoort. Dit betekent dat bedrijven die mineralen daadwerkelijk efficiënt benutten, de ruimte krijgen om zich –binnen de milieurandvoorwaarden- te ontwikkelen.
NMV stapte voortijdig uit overleg
De inschatting van het verkrijgen van de derogatie was reden voor de NMV om voortijdig uit het overleg te stappen. NMV schat de kans minder groot in dat Nederland de derogatie niet zal verkrijgen, als nu geen maatregelen worden genomen. Staatssecretaris Van Dam zegt dat hij dat risico niet wil lopen.
‘De beste manier om de Nederlandse veestapel en zijn mest beheersbaar te houden is de grootte van de veestapel te koppelen aan de grond.’
GroenLinks: Van Dam laat kans liggen
Staatssecretaris Van Dam laat een kans liggen met zijn plannen voor de invoering van fosfaatrechten, zegt Rik Grashoff, Kamerlid voor GroenLinks. Hij vindt dat de staatssecretaris een unieke kans had om de intensieve veehouderij aan te pakken en weidegang wettelijk te verankeren.
Volgens Grashoff worden extensieve veehouders de dupe. Bovendien blijft de fosfaatproductie ook in 2018 boven het toegestane plafond, constateert hij. “De beste manier om de Nederlandse veestapel en zijn mest beheersbaar te houden is de grootte van de veestapel te koppelen aan de grond”, aldus Grashoff. Koeien in de wei zijn volgens hem beter voor de dieren, het milieu en de biodiversiteit.
Foto: Ton Kastermans Fotografie
VVD: eindelijk duidelijkheid
De VVD vindt het goed dat er eindelijk duidelijkheid is voor de melkveehouderij, al vinden de liberalen de invoering van fosfaatrechten geen makkelijke keuze. “Met het invoeren van fosfaatrechten voldoen we aan de voorwaarden van de huidige regelgeving”, aldus de partij. De VVD is tevreden over de stevige inzet van de staatssecretaris richting Brussel om het fosfaatplafond te verruimen door de mest, die niet in het Nederlandse milieu terechtkomt, buiten de berekening van het plafond te houden. “Hiermee ontstaan er ontwikkelmogelijkheden voor de sector”, aldus Tweede Kamerlid Helma Lodders. “De regels die Brussel stelt beperken de melkveehouderij. In een tijd waarin de wereldwijde vraag naar voedsel toeneemt, is dit moeilijk uit te leggen”, vindt ze.
CDA: pijn bij familiebedrijven
“Invoering fosfaatrechten gaan pijn doen op de familiebedrijven in de melkveehouderij. Doordat het heel lang heeft geduurd, voordat de coalitie van VVD en PvdA tot een besluit kwam, is het extra pijnlijk geworden voor de melkveehouders.” Dat zegt CDA-Kamerlid Jaco Geurts in reactie op de plannen van staatssecretaris Martijn van Dam.
Het CDA gaat inzetten op verzachting van de gevolgen voor de melkveehouders en hun gezinnen. “Daarnaast willen we heldere afspraken over een onderbouwde en strakke inzet van het kabinet voor de derogatie onderhandelingen.”
SGP: zo kan het echt niet
SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf reageert uiterst negatief op het voorstel van Van Dam. “Zo kan het echt niet”, vindt hij. “Het is mooi dat de staatssecretaris inzet op opheffen van het fosfaatplafond of saldering, maar er is geen enkele garantie dat dit gebeurt”, vindt de SGP. De partij vindt het vreemd dat, ondanks de inzet op opheffen van het fosfaatplafond en saldering, bestaande bedrijven toch gekort worden. Dijkgraaf ziet de generieke korting van fosfaatrechten als onteigening. “Ook kan in het voorgestelde systeem geen verschil gemaakt worden tussen bedrijven die na afschaffing van melkquotum gegroeid zijn en bedrijven die dat niet gedaan hebben.
‘Dat is onteigening waarvoor niet langer een maatschappelijk dringende reden is.’
Daarnaast vindt de SGP het vreemd dat afroming blijvend is, ook als de fosfaatproductie onder het plafond zit. “Dat is onteigening waarvoor niet langer een maatschappelijk dringende reden is. De SGP is hier fel tegenstander van”, aldus Dijkgraaf.
De partij is zeer kritisch over de voorstellen om alle transacties van fosfaatrechten met 10% af te romen. “Dan geldt dat ook voor bedrijfsoverdracht. Dat is een klap in het gezicht van de jonge boeren.”
De partij is positief dat er extra rechten komen voor extensieve bedrijven met latente ruimte. SGP is hierbij wel bezorgd dat dit tot extra afroming leidt, zonder dat daar ruimte voor gecreëerd wordt via verhoging van het fosfaatplafond of door uitwisseling van rechten vanuit de varkenshouderij. “Dat vinden we niet acceptabel”, aldus Dijkgraaf.
Natuurorganisaties teleurgesteld
Natuur- en milieuorganisaties zijn teleurgesteld in de maatregelen van Van Dam. Meer megastallen, teveel mestoverschot en minder koeien in de wei, staat in een gezamenlijke persverklaring. ‘Het besluit zorgt ervoor dat intensieve veehouders nog verder kunnen uitbreiden en kleinere melkveehouders nauwelijks meer kunnen groeien’, aldus Natuur & Milieu, Wereld Natuur Fonds, Vogelbescherming Nederland, Landschappen NL, De Natuur en Milieufederaties, Milieudefensie en Natuurmonumenten.
‘Veel koeien staan straks in een megastal.’
‘Door te kiezen voor verhandelbare rechten, kunnen juist vermogende, intensieve boeren makkelijk uitbreiden. Veel koeien staan daardoor straks in een megastal. Van Dam stuurt onvoldoende op koeien in de wei van een familiebedrijf,’ aldus Sijas Akkerman, hoofd Voedsel bij Natuur & Milieu in het persbericht. ‘De nieuwe regeling biedt onvoldoende stimulans voor grondgebonden melkveehouders. Juist deze groep doet het beter qua milieu en is niet explosief gegroeid sinds de afschaffing van het melkquotum in april vorig jaar.’
De organisaties willen dat er een fosfaatbank komt zonder verhandelbare rechten. ‘En dat alleen boeren die grondgebonden werken en maximaal tweeënhalve koe per hectare houden, fosfaatrechten krijgen. Alleen zo is het mogelijk om het mestoverschot tegen te gaan,’ aldus Nol Verdaasdonk van de Brabantse Milieufederatie.
De natuur- en milieuorganisaties spreken van een intensivering van de landbouw. In de persverklaring is te lezen: Het heeft ook gevolgen voor de koeien in de wei, de weidevogels, onze agrarische natuur: kortom, een negatieve impact op alles wat we zo waarderen in ons agrarische cultuurlandschap.
Lees alles over fosfaatrechten in het dossier. Blader ook door de interactieve tijdlijn!
Wat betekent de invoering van fosfaatrechten voor uw bedrijf? In het webinar Fosfaatrechten voor melkveehouders wordt onder meer deze vraag behandeld. Boerderij organiseert het webinar op 24 maart, in samenwerking met LTO Nederland. Meld u gratis aan.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht