Twijfel over houdbaarheid compromis transgene teelt

Brussel – Het Griekse voorstel voor de toelating van genetisch gemodificeerde gewassen is juridisch onhoudbaar. Dat stelt de Brusselse organisatie Corporate European Observatory (CEO), een activistische groep die de besluitvorming in Europa nauwgezet volgt. CEO zegt dat het voorstel geen stand houdt bij de wereldhandelsorganisatie WTO.

Het voorstel zou niet op een gekwalificeerde meerderheid kunnen rekenen, zo suggereerde de Partij voor de Dieren deze week in Kamervragen. Frankrijk en Duitsland zouden tegen zijn, maar daarvoor  komt vanuit die lidstaten geen bevestiging.

In het jongste Griekse compromisvoorstel wordt geprobeerd de jarenlange impasse over de toelating van transgene teelten te doorbreken. Deze week lekte het jongste voorstel van het Griekse voorzitterschap uit, dat eind vorige week op tafel heeft gelegen.

Essentie van het voorstel is dat de toelating van transgene teelten Europees wordt geregeld, maar dat lidstaten de mogelijkheid hebben voor hun grondgebied een verbod op te leggen.

Om dat verbod te kunnen opleggen, moeten de lidstaten dat al bij de aanvraag voor de toelating van een teelt melden bij de Europese Commissie. Het bedrijf dat het nieuwe gewas wil introduceren kan dan de aanvraag aanpassen.

De Europese Commissie kan zich ook bemoeien met de beperkingen die de lidstaten willen opleggen. Zoals de regels er nu liggen kunnen geen maatregelen worden genomen tegen teelten die tot nu toe legaal waren.

De argumenten om  een toelating op eigen grondgebied tegen te houden  kunnen te maken hebben met het nationale landbouw- of milieubeleid, met regels voor ruimtelijke ordening of landgebruik, vanwege sociaal-economische gevolgen of om  de aanwezigheid van sporten van transgene teelten in andere producten tegen te houden.

CEO zegt dat het voorstel een zwakke juridische basis heeft, omdat de argumenten die lidstaten mogen gebruiken tegen de toelating, geen stand houden bij een procedure bij de WTO.  Daar worden alleen gegronde bezwaren op terrein van volksgezondheid en milieubescherming geaccepteerd als argument om een teelt tegen te houden.

Het Griekse voorstel moet met een gekwalificeerde meerderheid en een meerderheid van de lidstaten worden aangenomen. Dat betekent dat er 255 van de 345 stemmen voor het voorstel moeten zijn én 15 van de 28 lidstaten. Bij de stemming heeft Nederland 13 stemmen. Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk hebben ieder 29 stemmen, Polen en Spanje 27,  Malta 3.