Fundamentele herziening pacht nodig

Den Haag – De pachtregels moeten fundamenteel worden herzien. Dat stelt Willem Bruil van het Instituut voor Agrarisch Recht in een advies aan staatssecretaris Sharon Dijksma (Economische Zaken).

De staatssecretaris heeft de evaluatie van Bruil dinsdag naar de Tweede Kamer gestuurd. Zij is van plan het rapport met organisaties van pachters en verpachters te bespreken.

Bruil zegt in zijn rapport dat in de afgelopen tientallen jaren een pachtsysteem is ontstaan dat op twee gedachten leunt.

Aan de ene kant is in de reguliere pacht de pachter vergaand beschermd, terwijl in de geliberaliseerde pacht nauwelijks bescherming is voor de pachter en een grote contractvrijheid. Volgens Bruil is die tweeslachtigheid op den duur niet houdbaar. Volgens hem moet de pachtregeling fundamenteel worden herzien.

Hij stelt een regeling voor waarin pachters en verpachters zo veel mogelijk ruimte krijgen om hun zaken onderling te regelen, met waar nodig bescherming voor de pachter en waar mogelijk een stimulans voor duurzaam grondgebruik. Bruil bepleit ook een ruime overgangsregeling.

Bruil zegt dat hij niet de illusie heeft dat met zijn evaluatie de discussie over de pacht eindigt. “Het mooiste wat er zou kunnen gebeuren, is dat pachters en verpachters gezamenlijk een brief zouden sturen met als inhoud: ‘wij zijn het er mee eens, om verschillende redenen’. Maar zelfs dat mag men waarschijnlijk niet verwachten.”

De agrarisch jurist ziet dat de geliberaliseerde pacht de reguliere pacht verdringt. Een nieuw pachtsysteem kan niet op beide vormen gestoeld zijn, denkt hij. “Regulier is te regulier en liberaal is te liberaal.”

Bruil pleit voor een stelsel waarbij overeenkomsten voor hoeven tenminste 25 jaar beslaan en voor los land en gebouwen minimaal 6 jaar; bijzondere afspraken in de overeenkomsten moeten schriftelijk worden vastgelegd; de pachtprijs hoeft niet beheerst te worden, maar er moet wel een systeem zijn dat redelijke pachtprijzen tot stand brengt; pachters krijgen vrijheid om bestemming, inrichting en gedaante te veranderen en ze mogen onderverpachten; indeplaatsstelling en medepacht wil hij alleen voor hoeves toelaten en hij wil het voorkeursrecht van de pachter laten vervallen en de tussentijdse ontbinding van pachtovereenkomsten niet langer toestaan, tenzij er onvoorziene omstandigheden zijn.