Alterra: nitraatrichtlijn werkt in Europa

Wageningen – De Nitraatrichtlijn van de Europese Unie zorgt voor een significante vermindering van de nitraatuitspoeling naar grond- en oppervlaktewater in Europa. Dat blijkt uit een studie van Alterra die er onderzoek naar deed samen met collega-instituten uit Engeland, Polen en Spanje.

De onderzoekers hebben modelonderzoek gedaan met scenario’s met en zonder invoering van de Nitraatrichtlijn. Uit de studie blijkt dat de uitspoeling van nitraat in de EU in 2008 met 16 procent was afgenomen als gevolg van de Nitraatrichtlijn. De grootste effecten werden gevonden in landen met een hoge veedichtheid en intensieve bemesting, Nederland, België, Ierland en het Verenigd Koninkrijk.

In de Nitraatrichtlijn staat dat landen maatregelen moeten nemen in gebieden die gevoelig zijn voor uitspoeling van nitraat. Het gaat dan bijvoorbeeld om strengere bemestingsnormen. Door het gebruik van stikstof in de landbouw spoelt er stikstof weg in de grond, of vervluchtigt het via de lucht. Dit kan leiden tot bodemverzuring.

“De resultaten van ons onderzoek laten zien dat in 2008 in totaal voor zo’n 13 megaton aan stikstofverliezen optrad in de 27 landen van de Europese Unie,” zegt projectleider Gerard Velthof van Alterra. “Meer dan de helft daarvan in de vorm van stikstofemissies in de lucht, een vijfde deel lekte weg in de bodem als nitraat en een vijfde deel verdween als ammoniakgas.” Door implementatie van de Nitraatrichtlijn was de nitraatuitspoeling in 2008 16 procent lager dan dat deze zonder richtlijn geweest zou zijn. De uitstoot van lachgas was 6 procent lager, van ammoniak was dit 3 procent minder.

De onderzoekers voorzien dat een verdere vermindering van de uitstoot kan worden gerealiseerd als er meer kwetsbare gebieden worden aangewezen en als de richtlijn strikter wordt toegepast in bestaande kwetsbare gebieden. Ook nieuwe maatregelen, zoals het verminderen van het eiwitgehalte in veevoer, het scheiden van mest in dikke en dunne fracties kunnen daaraan bijdragen. Met het scheiden van mest kan nitraat en fosfaat efficiënter worden gebruikt, voorzien de onderzoekers.