Foto's: Jan Willem Schouten AlgemeenFoto

Zo gaat bewerkt rioolslib als coating naar landbouw

Waterschap Rijn en IJssel bouwde eind 2019 een bijzondere grondstoffenfabriek. Eindproduct kaumera gaat grotendeels de landbouw in.

  • Waterschap Rijn en IJssel liet eind 2019 in Zutphen een kaumerafabriek bouwen, indertijd een wereldprimeur. Die nieuwe grondstof wordt uit zuiveringsslib gehaald en is toepasbaar in de landbouw en andere sectoren. Het waterschap betaalde de fabriek, maar werkt samen met TU Delft, andere waterschappen en het bedrijfsleven. De ‘bron’ van het slib, is restwater van FrieslandCampina-locaties in Lochem en Borculo.

    Waterschap Rijn en IJssel liet eind 2019 in Zutphen een kaumerafabriek bouwen, indertijd een wereldprimeur. Die nieuwe grondstof wordt uit zuiveringsslib gehaald en is toepasbaar in de landbouw en andere sectoren. Het waterschap betaalde de fabriek, maar werkt samen met TU Delft, andere waterschappen en het bedrijfsleven. De ‘bron’ van het slib, is restwater van FrieslandCampina-locaties in Lochem en Borculo.

  • Via een persleiding komt het afvalwater van FrieslandCampina, 9.000 kuub per dag, eerst in een groot buffervat binnen. Dit is het voortraject van de Nereda-waterzuiveringsinstallatie waar korrelslib aan het afvalwater onttrokken wordt.

    Via een persleiding komt het afvalwater van FrieslandCampina, 9.000 kuub per dag, eerst in een groot buffervat binnen. Dit is het voortraject van de Nereda-waterzuiveringsinstallatie waar korrelslib aan het afvalwater onttrokken wordt.

  • Daarna komt het afvalwater in deze twee Nereda-reactors terecht. Daar wordt het water gezuiverd waarbij door bacteriegroei korrelslib ontstaat. Dat korrelslib wordt vervolgens als basis gebruikt voor de latere productie van kaumera.

    Daarna komt het afvalwater in deze twee Nereda-reactors terecht. Daar wordt het water gezuiverd waarbij door bacteriegroei korrelslib ontstaat. Dat korrelslib wordt vervolgens als basis gebruikt voor de latere productie van kaumera.

  • Hier is te zien dat het water in een van de twee Nereda-reactors wordt belucht. De omstandigheden moeten zo ideaal mogelijk zijn voor bacteriegroei. Dat betekent 7 keer per dag voeden, beluchten, bezinken en voeden. Het resultaat: 150 kuub korrelslib per dag (beide reactors).

    Hier is te zien dat het water in een van de twee Nereda-reactors wordt belucht. De omstandigheden moeten zo ideaal mogelijk zijn voor bacteriegroei. Dat betekent 7 keer per dag voeden, beluchten, bezinken en voeden. Het resultaat: 150 kuub korrelslib per dag (beide reactors).

  • Daarna gaat het korrelslib naar de fabriek links waar het verder wordt ingedikt. Voorheen moest waterschap Rijn en IJssel betalen voor de afzet van afvalslib. Met kaumera ontstaat voor het eerst een verdienmodel.

    Daarna gaat het korrelslib naar de fabriek links waar het verder wordt ingedikt. Voorheen moest waterschap Rijn en IJssel betalen voor de afzet van afvalslib. Met kaumera ontstaat voor het eerst een verdienmodel.

  • Door de komst van de kaumerafabriek kan het waterschap 70% van het restwater van FrieslandCampina verwerken. Jaarlijks eindigt 1.400 ton korrelslib (droge stof) als 400 ton groene kaumeragel. Dit is een waterafstotend en -absorberend biopolymeer dat bruikbaar is voor bio-coatings of om scheuren in beton tegen te gaan.

    Door de komst van de kaumerafabriek kan het waterschap 70% van het restwater van FrieslandCampina verwerken. Jaarlijks eindigt 1.400 ton korrelslib (droge stof) als 400 ton groene kaumeragel. Dit is een waterafstotend en -absorberend biopolymeer dat bruikbaar is voor bio-coatings of om scheuren in beton tegen te gaan.

  • De tank van de vorige foto, van bovenaf gezien. Hier wordt het ingedikte korrelslob kortstondig buiten opgeslagen voordat het de kaumerafabriek ingaat.

    De tank van de vorige foto, van bovenaf gezien. Hier wordt het ingedikte korrelslob kortstondig buiten opgeslagen voordat het de kaumerafabriek ingaat.

  • Vanuit de tank gaat het korrelslib naar deze zeefbandindikker. Daar wordt het slib verder ontwaterd.

    Vanuit de tank gaat het korrelslib naar deze zeefbandindikker. Daar wordt het slib verder ontwaterd.

  • Een detail van het eindresultaat. Als het slib de indikker ingaat, is het droge stofgehalte 1%. Als het slib er uitgaat, is dat 5%.

    Een detail van het eindresultaat. Als het slib de indikker ingaat, is het droge stofgehalte 1%. Als het slib er uitgaat, is dat 5%.

  • Vervolgens gaat het dikkere slib naar een elektrische ketel met warmtepomp.

    Vervolgens gaat het dikkere slib naar een elektrische ketel met warmtepomp.

  • Vier warmtewisselaars zijn de volgende stap. Het slib wordt eerst verwarmd tot 85 graden en gaat dan de kaumerareactor in. Daar wordt het product onder meer gemengd met loog om het ph omhoog te krijgen. Daarna gaat het terug naar de wisselaars, voor afkoeling naar minder dan 30 graden.

    Vier warmtewisselaars zijn de volgende stap. Het slib wordt eerst verwarmd tot 85 graden en gaat dan de kaumerareactor in. Daar wordt het product onder meer gemengd met loog om het ph omhoog te krijgen. Daarna gaat het terug naar de wisselaars, voor afkoeling naar minder dan 30 graden.

  • Dit is de kaumerareactor. Voor de afzet van 90% van de kaumera heeft het waterschap een tweejarig contract met biotechnologiebedrijf Chaincraft. Dat bedrijf gaat grotendeels biologisch afbreekbare coatings voor meststoffen en zaden produceren. Daarmee is de kaumerakringloop een echte landbouwkringloop.

    Dit is de kaumerareactor. Voor de afzet van 90% van de kaumera heeft het waterschap een tweejarig contract met biotechnologiebedrijf Chaincraft. Dat bedrijf gaat grotendeels biologisch afbreekbare coatings voor meststoffen en zaden produceren. Daarmee is de kaumerakringloop een echte landbouwkringloop.

  • Na de reactor gaat het product achtereenvolgens naar een heater, decanter en centrifuge. Zo blijft kaumera (een soort gel) over. De investering van de fabriek was in totaal €13,6 miljoen. De terugverdientijd is tien jaar. Dat kan uit door de verkoop van kaumera en de verwachte reductie in slibvolume van 20% tot 35%.

    Na de reactor gaat het product achtereenvolgens naar een heater, decanter en centrifuge. Zo blijft kaumera (een soort gel) over. De investering van de fabriek was in totaal €13,6 miljoen. De terugverdientijd is tien jaar. Dat kan uit door de verkoop van kaumera en de verwachte reductie in slibvolume van 20% tot 35%.

  • De fabriek is ingericht op groei. Naast de zwarte kaumera-opslagsilo is al ruimte gemaakt voor twee nieuwe silo’s. Qua capaciteit kan het waterschap ruim verdubbelen. Waterschap Vallei en Veluwe neemt in mei in Epe overigens een tweede kaumerafabriek in gebruik. Nog eens vier waterschappen staan in de wachtrij voor zo'n fabriek.

    De fabriek is ingericht op groei. Naast de zwarte kaumera-opslagsilo is al ruimte gemaakt voor twee nieuwe silo’s. Qua capaciteit kan het waterschap ruim verdubbelen. Waterschap Vallei en Veluwe neemt in mei in Epe overigens een tweede kaumerafabriek in gebruik. Nog eens vier waterschappen staan in de wachtrij voor zo’n fabriek.

  • Het hergebruik van zuiveringsslib en daarmee kaumera is ook in de fabriek van het waterschap zelf terug te zien. De tegels in het toilet zijn afgewerkt met glazuur waarin de grondstof is verwerkt.

    Het hergebruik van zuiveringsslib en daarmee kaumera is ook in de fabriek van het waterschap zelf terug te zien. De tegels in het toilet zijn afgewerkt met glazuur waarin de grondstof is verwerkt.

Lees meer: Waarom rioolslib veel potentie heeft

Beheer
WP Admin