‘Alweer die olifant’

Dirk Strijker

emeritus professor Mansholtleerstoel voor plattelandsontwikkeling, Rijksuniversiteit Groningen

Het ministerie van LNV steekt veel geld in een andere landbouw, maar naar export wordt niet gekeken

Het was een rare week voor mij. Met een mooie afscheidsbijeenkomst en een koninklijke onderscheiding, die ik niet had zien aankomen. Het leidde tot nieuwe festiviteiten, kaartjes, cadeautjes en mooie woorden. Heerlijk, maar een ander werkschema dan gedacht.

Export lijkt bijna geen rol te spelen in het verhaal van minister Schouten, merkt Dirk Strijker op.

Op de afscheidsbijeenkomst kreeg ik natuurlijk het laatste woord. Dat heb ik vooral besteed aan mijn grote zorgen over de ontwikkelingen in de landbouw in relatie tot natuur en landschap.

Met moderne digitale technieken wordt de landbouw steeds schoner en nauwkeuriger. Boeren komen zo dichter bij de theoretisch maximale opbrengst, zonder veel bestrijdingsmiddelen en andere toevoegingen.

Schouten wil een andere richting op: minder intensief, minder kunstmest, meer biodiversiteit

We zijn nog niet zo ver, maar de tendens is overduidelijk. Die schone, hoogproductieve landbouw dreigt tegelijkertijd ecologisch rampzalig uit te pakken, want het is een landbouw zonder onkruid en vretertjes. Hoe dat verder moet, weet ik nog niet, Het leek me nuttig dat met de bezoekers van mijn afscheid te delen.

Ik ben niet de enige die ermee worstelt, minister Schouten zit er ook mee. Ze heeft vorig jaar de kringlooplandbouw ten doop gehouden. Nu heeft ze een nota gepubliceerd om de kringloop in te vullen: Realisatieplan Visie LNV.

Schouten gaat veel geld uitgeven aan allerlei projecten en subsidies om de landbouw in een andere richting te krijgen. Minder intensief, minder kunstmest, meer biodiversiteit.

In de nota staan mooie paragrafen over allerlei soorten landbouw, maar minder dan één pagina gaat over onze export

Allemaal prima, maar wat ik steeds weer mis is het grotere plaatje van het Nederlandse landbouwmodel. In de nota staan mooie paragrafen over allerlei soorten en typen landbouw, maar er staat minder dan één bladzijde in over onze export. De internationale markten waar ruwweg de helft van onze productie naartoe gaat.

Landbouwproductie gaat krimpen

Natuurlijk heeft Schouten gelijk dat er ook een internationale markt is voor producten die natuurinclusief en in kringloop zijn voortgebracht. Maar, ik blijf erbij dat onze landbouwproductie behoorlijk gaat krimpen als we binnen de landbouw ruimte willen geven aan wilde planten en dieren in een natuurlijke omgeving.

Gisteren las ik een verhaal over een boer, die helemaal de natuurkant was op gegaan. Zijn melkproductie per koe was 20% gedaald en hij had aanzienlijk meer grond onder zijn koeien, gekregen van Staatsbosbeheer.

Als het streven is dat de hele landbouw de natuurkant opgaat, dan is de export verdwenen

Deze boer had drijvende vlotjes gebouwd voor zwarte sterns en hij maaide zijn land in mozaïek, voor de weidevogels. Per hectare is zijn melkproductie vast en zeker met de helft gedaald. En dat spoort met mijn ‘achter op de sigarendoos’-berekeningen van een poosje geleden over de olifant in de kamer.

Als we dat voor de hele landbouw nastreven, dan is de export verdwenen. De nota had daar best een heel hoofdstuk over mogen bevatten. Kortom ik deel de zorgen van de minister, maar het wordt tijd dat ze klare wijn gaat schenken over de olifant.

Laatste reacties

Kelholt

23 jun 14:14

Leuk dat je bezorgt bent dat er geen hoofdstuk over je olifant in de nota staat Dirk maar ik zou meer zorgen maken om de onzin die er wel in staat. Nederland moet om naar kringlooplandbouw want zoals het nu gaat gaat het helemaal verkeerd, volgens Schouten althans. En vervolgens op pagina 46 een kaartje waarop staat dat al zo'n beetje heel Nederland boert in lijn met de visie (welke?) van LNV.
En jou olifantje Export valt in het niets bij de olifant Import. DAAR zou ik me zorgen om maken als ik op de Mansholtleerstoel zou zitten.
famboenink@hetnet.nl

23 jun 14:20

als de landbouwexport verdwijnt wordt Nederlandse overheidsfinanciën een tweede Griekenland en polen het nieuwe Nederland .
o ja volgens mij zitten alle mensen in de midden\onderklasse niet op hogere voedselprijzen te wachten 70 % van Nederland dus massa blijft kassa
piethermus1

23 jun 15:05

Mensen reageerders.... Denk een buiten de eigen kaders. Denk een buiten het eigen erf, de eigen deelsector. Echte ondernemers doen dat. Die zijn wereldwijs en snappen de wereld anders dan het eigen erf. Die kunnen ook met kritiek omgaan. Strijker heeft gelijk.
Maas1

23 jun 15:19

Dirk wel typerend dat er over de export blijkbaar nog geen een bladzijde is gewijd,geeft gelijk aan in welke koker visie men leeft en daar kunnen wij dan weer boeken over schrijven.De boer die jij aanhaalt met zijn mozaïek patronen,dat is leuk gevonden maar dat is meer voor volk en spelen. Het interesseert mij eigenlijk weinig meer wat men nog wil met dit land,Ik heb alleen een eis!
Schenk klare wijn en duidelijkheid voor dat ik nog meer investeringen pleeg in mijn bedrijf,dan weet ook ik of ik blijf of vertrek.
Dat is zo langzamerhand nog het enige wat we weten willen!
Noordam2

23 jun 15:36

Wat mij vreselijk stoort, en dat heeft niets te maken met conservatief denken Piethermus, is dat Schouten met een schijnheilig gezicht preekt voor eerlijke prijzen voor de agrarische sector, maar tegelijkertijd WEET dat wij als ruilobject gebruikt worden voor de industrie in ONS nadeel. Enorme importen van vlees e.d zonder keurmerk, zonder heffing dus veel goedkoper dan ons kringloop product. Als je desondanks bovenstaande blijft preken ben je echt slecht of vals, hoe je het noemen wil!
Bas Spruijt

23 jun 15:39

Inderdaad Maas1. Precies zoals je het schrijft ja!
23 jun 18:14

Vos
Natuurlijk wordt er niet over export gesproken. Het doel is immers om de landbouw drastisch in te krimpen. Er moet alleen een kleine, liefst biologische landbouw overblijven. Ik ben het helemaal eens met Maas1.
kanaal

23 jun 18:31

de kringloop miljoenen gaan eerst naar de koffiedrinkers ondertussen wordt de sector koud gesaneerd.
23 jun 20:26

kanaal jij hebt het goed 100 punten helaas
agratax.1

23 jun 20:45

Als de export weg valt is dat vervelend voor staatskas. Als de boeren zoals Schouten wil een beter inkomen verdienen met biolandbouw of kringlooplandbouw. Wat beide ook mogen zijn, dan gaan de boeren er niet op achteruit, maar mijn grote angst is "kan de onder modale Nederlander de benodigde prijzen opbrengen of mot die zich richten op goedkope import van duistere afkomst? Als onze grenzen open blijven en de WTO afspraken nagekomen worden, dan zal het gross van de Nederlanders import voedsel kopen voor wereld prijzen. Hiermee valt de bodem onder Schouten haar kringloop ideaal weg en zijn de bio-boeren aangewezen op export van hun bioproducten voor een wereldmarktprijs. Hoe lang houden de Nederlandse boeren en de Nederlandse consumenten dit ideale leven vol?
Ik zal maar geen vraagteken zetten bij de grootte wereld zorg Voedselzekerheid voor rijk en (vooral) arm.
Maas1

23 jun 22:06

Het is maar hoe je kringloop landbouw definieer,voor het CDA en de VVD zal dat wellicht een andere zijn als bij de PvdD,om maar een tegenstelling te noemen.Als men er toch wat van wil maken moet het toepasbaar zijn op alle bedrijven soorten en keten schakels gezien de diversiteit van structuren en markten daarvan.
Gaat men meer voor Groenlinks en PvdD ja dan hebben we dus te maken met wellicht (voorlopig dan) met minimaal biolandbouw welke inderdaad afgezet gaan worden tegen wereldmarkt bodemprijzen.Maar dat zal PvdD een zorg zijn deze partij wil vega en uiteindelijk elk gebruik van dier of dierlijke producten verbieden als wel de productie daarvan onmogelijk maken,dat is hun doel en daar werken ze naar toe!
Het is niet voor niets dat bij Esther Ouwehand een grote glimlach verschijnt als ze het woord PAS hoort.
Esther het is niet anders,mocht dat wel zo zijn dan horen we dat graag.
Het klimaat komt er ook aan.Het woord is nu aan de regering.Ben overigens nog wel benieuwd of Klaver nog steeds bij Rutte op schoot zit,of andersom!
Erik Vink

24 jun 07:46

eindelijk iemand die iets verder kijkt dan het sprookjesbos. Het zou goed zijn alvorens deze plannen op te starten, alles door te laten rekenen door de rekenkamer. Waarbij exact uitgerekend gaat worden wat dit voor de individuele burger gaat betekenen. Eerst subsidies voor afbraak v/d landbouw, verlies van export en vervolgens de meerprijs voor voedsel. Als daar heldere cijfers bijkomen wordt er in Den Haag en door de Maatschappij waarschijnlijk iets anders naar het plan gekeken. Daarbij kunnen we ons dan ook nog de vraag stellen wat de consument gaat doen met de goedkope import, er staat nl. geen hek om Ned
jan4072

25 jun 10:39

Het wordt veel erger dan alleen de verdwijnende export van landbouwprodukten. Door de intensieve manier van boeren hebben we in NL een toeleverende industrie opgebouwd die zijn weerga niet kent. Denk aan de stalinrichters, bouwers van slachterijen, bouwers van voerfabrieken, melkrobots, landbouwmachines, bulkwagens enz enz. Die hebben een toegevoegde waarde wat een veelvoud is van het directe agrarische product. En als de boeren verdwijnen of hun innovatiedrang dan verdwijnt deze toeleverende industrie ook. Ik snap dan ook niet dat de vakbonden niet veel meer achter de landbouw staan.