‘Tweedeling in boerenland’

Rinus Vermuë

boer en filosoof

Er is een groep boeren die je niet zo veel hoort. Dat zijn de boeren die snappen dat de oude tijden voorbij zijn.

Zolang boeren niet wakker worden, gaan de problemen niet over. Vele malen werd al gewaarschuwd voor dode lentes, zure bossen, vergiftigd water. Nu is er dan stikstof.

Dat stikstofprobleem kwam ook niet uit de lucht vallen – al is dat misschien wat ongelukkig geformuleerd. Al in 1990 zei men dat het stikstofoverschot de natuur om zeep hielp als de landbouw niet snel actie ondernam. Maar, en dat wordt tegenwoordig maar al te vaak vergeten, veel boeren vonden het allemaal onzin, de LTO lobbyde zich een slag in de rondte, de vlees- en veevoerindustrie had veel te veel belang bij intensivering en de overheid sloot weer eens een compromis. Aalt Dijkhuizen (WUR) gaf het een wetenschappelijk tintje en de Rabo financierde het maar al te graag.

Ik heb niets, maar dan ook helemaal niets van enige zelfreflectie gemerkt bij de boerenbeweging

Ik geef toe, een wat versimpelde weergave van de afgelopen 30 jaar; maar omdat ik niets, maar dan ook helemaal niets van enige zelfreflectie heb gemerkt bij de boerenbeweging, moet deze kant ook eens worden belicht.

_{Lees verder onder de foto.}

Rund op biologisch vleesveebedrijf. Er is ook nog wat anders dan de op maximale productie gerichte landbouw, vindt filosoof en columnist Rinus Vermuë: de progressievere boeren. De boerenacties en alle stikstofophef geven volgens Vermuë een eenzijdig beeld. - Foto: Fotostudio Wick Natzijl

Ik heb vooral hakken in het zand gezien, schouders ophalen bij biologische alternatieven, giftige reacties op mensen die er anders over denken

Begrijp me goed, ik ben er ook voor dat er genoeg boeren op het platteland blijven. Tot zover geef ik actievoerders gelijk. Maar zolang ik me kan herinneren, heb ik vooral hakken in het zand gezien, schouder ophalen bij biologische alternatieven, giftige reacties op mensen die er anders over denken. Al die jaren van de LTO geen enkel vooruitziende blik of moreel leiderschap gezien. Altijd maar ‘meestribbelen’. En ook nu zie ik geen verandering.

_{Lees verder onder de foto.}

CDA-politica Annie Schreijer-Pierik, boegbeeld voor een deel van de landbouw. - Foto: Henk Riswick

Boeren die denken dat ze nog in de jaren zestig leven

Ik krijg sterk het gevoel dat er een tweedeling is in boerenland. Je hebt boeren die snappen dat de oude tijden voorbij zijn, die initiatief tonen met Herenboeren of Landwinkels of biomarkten. En aan de andere kant heb je boeren die denken dat ze nog in de jaren zestig leven, toen de boer nog leefde als god in de polder, die elkaar wijsmaken dat Nederland van de honger sterft als ze niet meer vijf keer zoveel mogen produceren als de nationale behoefte. Die juichend Annie Schreijer-Pierik en Jan Cees Vogelaar achterna lopen omdat die zo driftig roepen dat de wetenschap liegt.

Ik voorzie dat boeren die op de oude voet willen doorgaan, de samenleving keer op keer blijven tegenkomen

Ik besef dat velen in deze laatste groep diep in de investeringen zitten en dat het vaak heel moeilijk is om je aan een gangbaar denkpatroon te ontworstelen. Ik denk dan ook dat zij de problemen niet gaan oplossen.

Ik voorzie dat boeren die op de oude voet willen doorgaan, de samenleving keer op keer zullen blijven tegenkomen. En dan zullen ze vast nog wel een keer Henk Bleker of Thierry Baudet op de barricade krijgen om te zeggen dat hun conifeer nog best wel groen is. Maar ze zullen de kloof tussen boer en burger niet gaan dichten.

Het kán wel!

Af en toe zie je een boer in het nieuws die zegt: “Nou ik heb nergens last van, ik zit al jaren in evenwicht.” Ik bedoel maar, het kán ... Heus!

Lees alles over het stikstofbeleid en het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in dit dossier.

Laatste reacties

kanaal

3 dec 07:09

de samenleving wil alleen maar goedkoop eten snap je dat niet?
boergert

3 dec 07:13

De stikstofemissie (en depositie op natuur) is per liter melk niet substantieel lager bij bio Rinus. Misschien tijd voor zelfreflectie? Het gaat er nu om hoe goed we in staat zijn om het verzuilde denken los te laten. Bio en gangbaar zijn niet los van elkaar te zien. denk aan stro en mest. Hoe goed zijn we nu in staat om samen te werken en van elkaar te leren.
kuiken007

3 dec 07:16

met de plannen van de overheid is er helemaal geen ruimte voor een andere manier van veehouderij!!! deze filosoof loopt de hele dag rond in het stikstofverhaal, deze man kijkt teveel naar de media en laat zich daar door beïnvloeden, kijk zelf verder dan je neus lang is, stikstof is geen probleem misschien co2 wel, dus hoe groener alles wordt hoe meer co2 er wordt opgenomen!!
BW

3 dec 07:22

Rinus, je slaat de plank helemaal mis. Nergens zie ik de natuur verpieteren. Ik zie in mijn omgeving dieren die in voorheen nooit zag. De natuurlobby wil terug naar natuurgebieden die er waren 200 jaar geleden. De natuurlobby wil dat de agrarische sector terug gaat in de tijd. Terwijl de consumenten zich niet aanpassen. Die gaan met de auto naar het werk, nemen het vliegtuig op vakantie. Wonen 10 hoog in de grootte stad en miljoenen op een kluitje en laten bol.com , cool bleu en de appie alles brengen.
Vroeger had je in mijn dorp een twintig tal winkels. Er zijn er nu nog 2 over. Alles en iedereen mag intensiever. Behalve de Agro.
3 dec 07:29

Er is geen mens die zich beter aanpast als de boer. na tientallen laten we ons horen doormiddel van actie te voeren. boeren willen zich genoeg aanpassen. maar dan moeten we meer geld voor onze producten krijgen. eerder kan het niet!!!!
3 dec 07:39

Beste Rinus, filosoof of wijsgeer, mooi dat u uw wijsheden hier wilt delen en benoemd dat het ook anders kan want ja dat kan best.
Dit andere is eigenlijk al niet meer zo anders, want de gangbare landbouw kruipt toch al aardig in de zelfde richting als bio-landbouw.
Nu is het prachtig voor de bioboeren dat er (nog) wel een behoorlijk verschil is want dat is de prijs.
En toch moeten ook bio bedrijven behoorlijk opschalen om een goede boterham te verdienen, daar hoef je geen filosoof voor te zijn om dat te zien.
Maar zijn de gangbare bedrijven daarmee nou zo veel slechter of minder in evenwicht ?
Over heel Nederland bekeken is er niet meer vee, er zijn minder boeren die alle werk verzetten dat wel, maar dat is in andere sectoren niet anders of is er bij u nog een buurtsuper ?

En hoeft die boer die in "evenwicht" is niets te doen qua acties ?
Misschien maar;
Is het normaal dat je één sector laat opdraaien om een "stikstof probleem" in een andere sector op te lossen ?
Is het normaal dat weidevogel liefhebbers hun passie beloont zien met een waardedaling van hun bedrijf (voortraject N2K) ?
Is het normaal dat de overheid na 20 jaar nog steeds geen goed werkende Nb-wet in mekaar heeft kunnen zetten en zo eigendom NIET is beschermd ?

Is de thuisblijvende filosoof, die denk dat het zijn tijd wel uitzingt dan wijs of eigenwijs (houden van je eigen wijsheid).
vr gr René de Jong
J.W. de Kloet

3 dec 08:05

zolang het vrij martk economie is kan het nooit en is huidige systeem enige manier van overleven
Maas1

3 dec 08:05

Rinus dit is geen wijsheid wat je nastreeft als filosoof maar het afzetten tot, wellicht uit frustratie of andere beweegredenen.
Bio,Beterleven of welk segment dan ook daar is niets mis mee maar zelfs investeringen daarin om die productie mogelijk te maken zijn vaak niet kosten dekkend.Ook daarin ga je de weg naar schaalvergroting en ook dan kom je om bij jou woorden te blijven de samenleving tegen, want het uiteindelijke doel is vega. Als iedereen zich op zulke specifieke markten stort zal deze zich ook ontwikkelen naar de race naar de bodem qua verdiensten.
De politiek is er maar wat druk mee ze hebben enkel niet in de gaten dat ze preken voor winst maximalisatie voor de retail. Het platteland wordt stil.
wilcovanlaar1

3 dec 08:26

Beste Rinus, blijf maar lekker door filosoferen. Ben het met bovenstaande reacties eens. Hier op de Veluwe zijn meer roofvogels dan ooit, en de heide was weer mooi paars. Als de overheid en de banken zo doorgaan zijn er binnen een paar jaar echt wel 30% minder boeren. En dat is iets waar ze toch heen willen !
wilhelmus01

3 dec 08:45

Biologisch is ook niet alles!
Als de nieuwe Europese regels allemaal doorgaan dan hebben we in 2021
30 % minder dieren. En daarbij nog zo'n 10% minder opbrengsten.
Als we dit allemaal uitrekenen met de prijs van nu dan komen we negatief uit onder aan de streep.
We zijn benieuwd of dan we een groter stuk van de taart gaan krijgen.......
3 dec 08:50

Als dit zo doorgaat verdwijnt in de komende 15 jaar de hele agrarische sector uit nederland.
Daarom moet het en kan het ook anders.
Maar de marges voor de boeren moeten dan wel omhoog.
,

3 dec 09:11

Waarom denken de bio boeren altijd dat ze beter zijn dan de gangbare?
wmeulemanjr1

3 dec 09:41

'Weer een roepende huichelaar'
farmerbn

3 dec 09:41

Ja, de oude tijden zijn voorbij. Dat begint al in de landbouwscholen waar leraren doceren dat boeren naar de maatschappij moeten luisteren. Ze kweken zwakkelingen die steeds maar moeten toegeven. Je moet luisteren naar de consument en niet naar de burger. Zouden politici eigenlijk ook moeten doen. Boeren moeten harder zijn en stellen dat als een kleine groep niet tevreden is dat ze dan maar niet moeten kopen. Veehouders hoeven niet te buigen voor bv vegans want die kopen toch niks.
Henk.visscher

3 dec 09:43

Rinus het gaat er mij om dat we eerlijke getallen gaan werken, de stikstofmetingen bij natuurgebieden, maar ook op andere terreinen, zoals de uitstoot bij gangbaar , biologisch, grondgebonden, niet grondgebonden, en ga zo maar door.
Pas als al die cijfers bekend zijn kun je een goede keuze maken, een keuze voor wat het best is voor je eigen bedrijf, de natuur en de maatschappij.
Alco

3 dec 10:18

Juist @Henk.
En tot Rinus. Jij trekt de aardse problemen naar ons toe. Echter is de landbouw totaal geen probleem. Wij kunnen wel werken aan een gedeeltelijke oplossing voor de andere sectoren.
Wij stoten namelijk volgens aannames 46 % van het geheel uit, maar leggen 80% vast in onze land. Door nu de 46 % te verlagen valt de balans ten gunste voor de andere uit.
We zullen het eens simpel uitleggen:
Je gaat met een vriend naar het café en drinken allebei voor twintig euro. Je vriend heeft echter maar tien euro op zak maar jij hebt vijftig euro bij je en kunt dus je vriend uit de nood helpen.
Zo is het ook met de landbouw versus industrie ed.
PieterXT

3 dec 10:49

.....dat hun conifeer nog best wel groen is. Lol
agratax(1)

3 dec 11:41

#rinus. De oude tijden zijn (gelukkig) voorbij. Mijn grootvader heeft dankzij kunstmest en micro elementen zijn bedrijf kunnen opbouwen, anders was het einde verhaal geweest en was er op de zandgronden geen boer overgebleven.
Wat jij nu doet is mee huilen met de burgerij en vergeet de Stikstof uitstoot van burgers (elektra/verwarming en transport) en industrie. Hetgeen de boeren steekt, is dat zij de Zwarte Piet krijgen toegespeeld inde tijd dat Zwarte Piet verboden is. Waar ik mee begonnen ben, betekent dat zonder Stikstof (kunstmest en mest) er eenvoudig weg geen voedsel zou zijn voor >3 - 4 miljard mensen en zeker niet tegen een prijs en van een kwaliteit die we nu kennen. het hele klimaat en stikstof probleem durf ik in minder bedeelde landen niet uit te dragen. Zij hebben bij de huidige situatie al moeite om aan hun dagelijkse calorieen te komen. Dat probleem verergeren wij alleen maar door op hun land grootschalige landbouw te bedrijven en onderbetaalde arbeid van hen te vragen om onze winkelschappen te vullen met laag geprijsde artikelen. om dit alles te organiseren verpesten we daar het milieu door bv. drooglegging terwijl we hier weer moerassen aanleggen vanwege de grondwaterstand en zo kan ik nog wel even door gaan.
Hilhorst100

3 dec 12:20

Wat een tenenkrommend zwetsverhaal van Rinus alsof er niets veranderd is. Nu schone dieselmotoren, een mestboekhouding, allerlei voorzieningen op de spuit. Allerlei verplichte voedselveiligheidscertificaten, geen vuil en olieverbrandingen meer achter de schuur etc etc. Alleen met die zakkenvullende linkse rattenregering gaat het nooit ver genoeg.
Firma Vellenga

3 dec 12:37

Rinus, ik ben het wel met je eens. Naast dat we biologische zijn, geeft het ook meer rust en krijg je ook steeds meer kunde/plezier in andere markten. De vogels, de akkerranden de klaver etc. Ik denk dat de Boerderij niet het juiste forum is om dit aspect naar voren te brengen. Zoals je leest krijg je niet leuke reacties hierop. Andere kant laat die boeren ook hun ding doen waar ze zich goed bij voelen. Wie zijn wij om te zeggen dat zij het niet goed doen. Maar een betere uitbetaling aan ons allemaal zou zeer welkom zijn voor nu
nvanrooij1

3 dec 13:26

Vellinga goede reactie
Niet tegenover elkaar maar naast elkaar.
Alles biologisch is geen markt voor en dan krijg je de kostprijs van biologisch en de opbrengstprijs van gangbaar (wereldmarkt) en dan blijft er niemand over.
Alco

3 dec 13:29

Klopt Vellenga, dit is niet het juiste Forum.
Hier is te veel "Boerenverstand".
Firma Vellenga

3 dec 14:46

Alco je bedoelt "Boerenverstand" tussen de aanhalingstekens? ben het altijd wel met je eens :-)
Alco

3 dec 15:16

Ha ha. Tussen aanhalingstekens als een begrip.
vaumbeeck

3 dec 17:40

Het kan wel!!zal wel? Ik wil morgen bio-boer worden , maar alleen als al het voedsel in Europa bio moet zijn. Nu moet bio concurreren met gangbaar , en de consument wil maar max. 30% meer betalen. dat is voor mij te weinig. Bio is in het zelfde bedje zien als de gewone landbouw. steeds strengere regels en een veel te laag uurloon.
bio is voor veel dingen beter, maar niet voor de boer. Anders zouden we al lang allemaal omgeschakeld zijn.
rverheij

3 dec 17:46

De natuur staat onder druk, denk t ook , maar niet of nauwelijks door ammoniak.
Dan moet er weer n hoogspanning lijn komen dwars door natuur of n snelweg , vliegveld aanvliegroutes , drugs dumping, woning bouw,en oja ook nog ammonammoniak depositie maar das wel t minste probleem.
3 dec 19:21

Ik ben het met de schrijver eens we zullen ons moeten heroriënteren.
Gr kringloopboer
daan1908

3 dec 19:44

Ook dit verhaal heeft weer een hoog wijsvingergehalte , voegt wederom niets toe . Alsof dit de oplossing dichterbij brengt . Steeds weer wijst het vingertje naar een bepaalde richting , tenenkrommend . Waarom gaat deze meneer niet tekeer tegen Schiphol en de andere honderden bedrijven die de vergunningen niet op orde hebben ?
cderuijter@live.nl

3 dec 22:03

Arme Rinus,zwijmel lekker verder
Soms

4 dec 09:23

Jammer dat er zo negatief en zelfs bijna agressief gereageerd wordt. Rinus bedoeld het opbouwend en niet dat van de 1 op de andere dag iedere boer moet omschakelen. Dit kan de markt ook helemaal iet aan. Maar steeds verder intensiveren lijkt nu toch echt een gelopen race te zijn. Veranderen heeft echter veel tijd nodig vanwege financiële verplichtingen.
4 dec 09:28

Breek me de bek niet open met je “ boeren willen alleen maar op de oude voet doorgaan” . Daar gaat het niet om. Niks milieu dit of dat. De overheid staat klaar om elke gram stikstof die ze onder de boeren uit kan krabben te verzilveren in industrieterreinen en snelwegen. Geeft dan eens een fatsoenlijke reden waarom wij wat ammoniak zouden moeten minderen, als je daarna die in de vorm van NOx terug krijgt, waarbij je gratis fijnstof, PFAS, rubberafval, CO2, dioxine, zware metalen, benzeen, enz. er gratis bij krijgt? Als je echt iets om het milieu geeft is dit je kans om te zeggen:” stop met de industrialisering“ . Doe je dat niet, ga dan niet schijnheilig zitten doen en ga dan geen landbouw negatief zitten framen.
Marie Lou

4 dec 09:45

Wij hebben ook een biologisch melkveebedrijf maar ik kan mij absoluut niet vinden in het verhaal van Rinus. De giftige reacties waar hij het over heeft worden mede veroorzaakt door dit soort stukjes
daan1908

4 dec 10:27

Klopt helemaal Marie Lou , de landbouw als geheel heeft een gezamenlijk belang , dat moet verdedigt worden tegen een overheid die zelf niet snapt wat er gaande is .
hendruk

5 dec 08:32

Jammer altijd, dergelijke bijdrages van polariserende mensen. Deze keer is het zelfs een collega.
Voorop gesteld; iedereen mag een mening hebben. Wat dan wel verwacht mag worden is dat iemand zijn of haar standpunt kan uitleggen en verdedigen.

En dat mis ik in het betoog van de beste man.
Ik zie iemand die vooral verbaasd is dat bijna alle boeren boos zijn. Iemand die waarschijnlijk weinig uit de media meekrijgt.
Ik hoor hem niet over de discutabele metingen van het RIVM. Hij heeft het ook niet over de valse beloftes van Schouten op de eerste actiedag. Ook geen verkeerd woord over de provincies die voornemens zijn latente ruimte te stelen bij de boeren. Ook is de beste man niet ontstemd omdat industrie verkeer en lucht/scheepvaart wordt gespaard.
Blijkbaar vindt hij het wel prima dat de boeren moeten bloeden voor iedereen.

Maar dat mag allemaal. Het is zijn mening. Prima.

Waar hij echter de mist mee in gaat is de lans die hij wil breken voor de biologische landbouw. Want deze is veel inefficiënter dan de gangbare landbouw.
Prima dat hij bio verheerlijkt maar dit geeft meteen pijnlijk weer waarom hij er allemaal niks van snapt.

Volgens hem zijn wij in de jaren 60 blijven hangen. Ook dat is een onzinnige opmerking. De landbouw heeft juist enorme stappen gezet op gebied van bemesting, dierenwelzijn.

Deze boer is zelf in het beelden blijven hangen.
hendruk

5 dec 08:34

*beelden = verleden.
(Stom autocorrect...)
Alco

5 dec 13:32

Goede analyse @hendruk.
Deze man is zelf veroorzaker van tweedeling.
Firma Vellenga

8 dec 00:00

Ik lees vanavond al de berichten op het schrijven. Laten we gewoon maar accepteren dat er een tweedeling is. Het is ook gewoon niet te vergelijken met elkaar. Maar actie voeren doen we denk ik wel met zijn allen. Wij zijn lid van de Boerderij. En lezen vaak berichten waarbij wij ook vraagtekens hebben. Maar voor alles is een markt. Van ons mochten er dan weer wat meer verhalen over biologische collega's in staan. Misschien is het een idee voor Boerderij om net als de Boerin af en toe een blad voor de biologische boeren toe te voegen? Samen in 1 blad voelt voor niemand prettig.