Vrienden vroegen ons waarom we de boerderij niet verkopen en dan van de opbrengst lekker gaan leven.
‘Boeren werken per week 2 keer zolang als de gemiddelde werknemer en verdienen veel minder per uur’, zei Hanna en dat schreef ik in de blog van vrijdag 14 september. Dat heb ik geweten.
Voor de televisie, radio en de krant kwam rond diezelfde tijd het CBS met het nieuws dat Nederland weer meer miljonairs telde. De stijging zat vooral onder advocaten, medisch specialisten en melkveehouders. Toen ging de bewering van Hanna kopje onder.
Waarom blijf je boer als het zo slecht is?
Vermogen door hoge grondprijzen
Vrienden, geen boer, wezen ons erop. Mijn verdediging dat we veel te weinig inkomen hebben, maar dat het vermogen stijgt door de hogere grondprijzen, leverde slechts grinnikend ongeloof op. “Als het zo moeilijk is op de boerderij, waarom verkoop je dan niet? De miljoenen cashen en er lekker van leven. Waarom blijf je boer als het zo slecht is? En waarom wordt Hans dan nog je opvolger? Die kan alle kanten uit. Ik wist wel wat ik deed”, eindigde het veelbetekenend.
Wel een goede vraag trouwens in deze tijd. Er is schreeuwend behoeft aan arbeidskrachten. Zowel geschoold als ongeschoold. Ieder die wil, kan werk krijgen. Waarom zou je als ontevreden boer dan doormodderen?
Vroeger werd een zoon boer, omdat de boerderij in het bezit van de familie moest blijven
Eigen baas
Hanna meent het te weten. “De vrijheid. Geen baas boven je. Kunnen doen waar je zin in hebt. Als je een dag verprutst, is helemaal niet erg. Het werk blijft wel. En morgen is er weer een dag. Niemand die er een opmerking over maakt. Het is een manier van leven. Je besluit om dat zo in te vullen. Jonge mensen, die dat gevoel niet hebben, beginnen er niet aan. Daarom krijg je ook steeds minder opvolgers. Vroeger werd een zoon boer, omdat de boerderij in het bezit van de familie moest blijven. Die tijd is voorbij. Dat zijn de gedachten van een voorbije generatie. Wie nu nog boer wordt kiest er echt voor. En dat zijn er veel minder”.
Een paar duizend netto per maand. Dat is echt geen vetpot
Lonen chauffeurs
“Vergeet de nadelen van het werken voor een ander niet”, zegt Hans. “Het lijkt allemaal mooi, maar het valt tegen. Kijk maar eens naar de cao-lonen. Bijvoorbeeld naar de cao van de chauffeurs, die op ons erf komen. Een paar duizend netto per maand. Dat is echt geen vetpot. Je leven lang kromliggen voor een hypotheek en met moeite een derdehands-auto op de weg houden. En de vrouw moet beslist een baan hebben. Anders klopt het huishoudboekje niet. Dat is het voorland van veel loonslaven”.
Kans grijpen
“Ik heb nog nooit een chauffeur miljonair zien worden,” vervolgt hij. ”Dat presteren boeren wel. Anders kwam het CBS ook niet aan die cijfers. Als je goed boer bent, op tijd investeert in de juiste dingen, dan heb je nog wel eens een dubbeltje tussen de centen. Het hangt vaak ook van jezelf af of je die kans grijpt.”
Hetzelfde beeld als destijds bij de prijzen van het melkquotum. Ook toen waren de vroege kopers spekkoper
Fosfaatrechten
Mee eens. Kijk maar naar de fosfaatrechten. De prijzen rijzen de pan uit. Degene die direct kocht kan met forse winst verkopen. Het is hetzelfde beeld als destijds bij de prijzen van het melkquotum. Ook toen waren de vroege kopers spekkoper.
Door dit alles blijven we dus boer. Daarom neemt Hans graag het stokje over. De vrijheid, het leven met de natuur, het vee en het zoeken naar steeds nieuwe mogelijkheden maakt het boeiend.
Hanna knikt. We zijn het eens.