De verwensingen vlogen door de lucht. Wat Martijn van Dam ook zei, het was nooit goed. En dat niet alleen, alles wat verkeerd ging was zíjn schuld.
Dan heb ik het vooral over zijn rol in Brussel met betrekking tot de fosfaattoestand. Hij had er geen verstand van, hij had de boel verkwanseld, hier te kort, daar te breed.
Als ik de lezer even mag herinneren: het melkquotum ging eraf, op aandringen van vooral LTO. Want, zo vond men daar, de wereld zat te springen om Nederlandse zuivel, het was een schande dat boetes werden opgelegd voor quotumoverschrijding, terwijl Chinese kinderen stierven door melktekort. De melkveehouder moest en zou vrij produceren. Bevrijdingsdag werd dat genoemd, niet omdat de dag op 5 mei viel, maar omdat eindelijk iedere koeboer tegen de klippen op kon melken. Het bleek de grootste 1 aprilgrap aller tijden.
‘Akkerbouwers kenden het probleem van te veel productie, maar de LTO-bestuurders niet’
Terwijl iedereen kon aanvoelen dat er te veel melk en mest zou komen, stoomde LTO de boer klaar voor de wereldmarkt. Toe maar jongens. Onverantwoord, heb ik veel collega’s horen roepen. Maar ja, dat waren akkerbouwers, die kenden het probleem van te veel productie. Maar niet de LTO-bestuurders die zich met hun ‘Duurzaam Ondernemen’-button onschendbaar achtten. Ze waren in het uitzetten van een verstandige productie totaal afwezig.
Martijn van Dam als zondebok
Wat iedereen verwachtte, gebeurde: te veel melk, te veel mest, probleem in Brussel. Staatssecretaris Martijn van Dam moest in Brussel, waar concurrerende politici als een roedel hongerige wolven toezeggingen van hem eisten, de boel recht breien. Een hondenklus. Wat daarop volgde was een schandelijke vertoning. Martijn van Dam werd als zondebok aangewezen voor de ontstane problemen, terwijl hij nooit heeft gezegd: ‘melken maar, the sky is the limit’. Dat was toch echt LTO zelf.
En toen moest de pijn natuurlijk worden verdeeld. Op een vraag van een weerspannige biologische veehouder stelde LTO-man Hans Huijbers een wedervraag: ‘melkt u ook meer koeien dan 20 jaar geleden?’. Zo probeerde hij de vragensteller af te bluffen. Ongehoord. Alsof je een fietser vraagt of hij ook meer kilometers maakt dan vroeger. Zo ja, dan moet hij ook meer dieselaccijns betalen. De rechter besliste anders; met name bioboeren en grondgebonden melkveehouders hoeven niet te delen in de pijn.
‘Gaat zo’n opruiend clubje ook nog eens beloond worden met een minister?’
En nu komt dan de wens naar voren boeren eindelijk eens serieus te nemen, en dat zou alleen lukken met een minister van landbouw in plaats van slechts een staatssecretaris. Wel heb ik ooit. Gaat zo’n opruiend clubje dat op zo’n dubieuze manier de schuld afschuift op Martijn van Dam ook nog eens beloond worden met een minister? Ik weet het zo net nog niet.