‘Liever kostendekkende prijs dan subsidie’

Het gaat niet aan om de positie van een boer te vergelijken met die van een bakker, zegt akkerbouwer Jos Steenhuis. De boer is veel meer prijsnemer dan de bakker.

Onze staatssecretaris van Economische Zaken haalt oude ideeën uit het vat. Het GLB moet worden herzien.

Waarom moeten boeren wel subsidie krijgen en een bakker niet, was de vraag op Nieuwe Oogst TV die de staatssecretaris een groep jonge boeren van een hogere landbouwschool CAH in Dronten voorhield.

Eenieder die in een sector als de middenstand werkt, waar ook de bakker bij hoort, en zijn boterham daar moet verdienen, weet dat aan het eind van de rit het eindproduct kostenddekkend moet zijn. Als dát niet het geval is dan komt hij financieel niet goed uit en komt hij in problemen. Hij ziet zich dan genoodzaakt de prijs aan te passen waar mogelijk. Het maakt uiteindelijk niet uit of het om kleine of grote bedrijven gaat en of ze wel of niet werkzaam zijn in de agrarische sector; winst moet er gemaakt worden. Zo zal de bakker ook te werk gaan. Nu is het niet altijd mogelijk om prijsaanpassingen door te voeren; denk aan de concurrentiepositie. Vandaar dat er steeds minder bakkers, fietsenmakers, kortom: middenstanders zijn. Want waar is de plaatselijke bakker gebleven? Of zijn deze ook opgegaan in grootschaligheid? Uiteindelijk is de middenstand ook niet te benijden.

Handelsovereenkomsten minder interessant voor boer

Om in de landbouw een boterham te kunnen verdienen heeft men geleidelijk gekozen voor marktverruiming en schaalvergroting. Destijds hadden we de discussie: wel of geen WTO, later de GATT en nu staan we te discussiëren over TTIP. Al deze handelsovereenkomsten zijn in het leven geroepen om de handel wereldwijd te bevorderen. Dus voor de handel is het wel interessant, maar voor de boeren die aan de basis staan veel minder. Want hier maakt het recht van de goedkoopste de dienst uit. Deze mag namelijk leveren.

De rest moet zich min of meer aanpassen aan deze prijszetting. Mocht het zo zijn dat de prijs te wensen overlaat, dan is de boer niet in staat om prijs aanpassingen door te voeren, vanwege de steeds verdergaande globalisering, waar het een utopie is om tot prijsafspraken te komen. Dit in tegenstelling tot de bakker die dit wel sneller kan realiseren. Handel is eigenlijks niets anders dan een product en een prijs aanbieden die interessant is voor de koper. In landen die te maken hebben met hoge sociale kosten en hoge milieukosten, komen de boeren met deze wereldmarktprijzen niet uit. Vandaar dat een deel van hun eindprijs uit compensatiegeld bestaat. Dit wordt dan in de volksmond ‘subsidie‘ genoemd. Een onderwerp dat regelmatig weer op de agenda staat.

Kostendekkende prijszetting

Boeren hebben niet gekozen voor lage prijzen en subsidie om alleen een discussie te hebben en verder geen structurele invulling aan dit vraagstuk te geven. Daar komt de landbouw niet veel verder mee. Onze staatssecretaris had ook een discussie kunnen starten om zowel voor de landbouw als de bakker een kostendekkende prijszetting te realiseren.