Kamer wil af van vragen om te vragen

De Tweede Kamer stelt te veel vragen. Het lijkt een vreemde constatering voor een orgaan dat het beleid moet controleren, maar de Kamer wil het politieke debat scherper maken door zorgvuldiger met vragen en moties om te gaan.

Vragen staat vrij. Tenminste, dat is tot nu toe het geval in politiek Den Haag. Dus vragen Tweede Kamerleden heel wat af. De volksvertegenwoordigers controleren de regering, ze moeten dus goed geïnformeerd zijn.

Aantal schriftelijke vragen loopt fors op

In de Haagse stolp lijkt het de laatste jaren echter steeds meer te gaan om kwantiteit dan om kwaliteit. Het aantal schriftelijke vragen is sinds de jaren negentig bijna verdrievoudigd naar 2.822 in 2015. Bij het ministerie van Economische Zaken zijn afgelopen jaar 445 Kamervragen gesteld. Notabene regeringspartij PvdA stelde met 145 vragen de meeste, gevolgd door SP, VVD, PvdD en CDA. Individueel staat Marianne Thieme bovenaan. Gemiddeld kost een Kamervraag €3.750 om te beantwoorden.

Vragen stellen als politiek middel

Of al deze vragen nuttig en zinvol zijn, valt te betwisten. De Kamervragen worden niet alleen gesteld om daadwerkelijk informatie te krijgen. Ze worden ook gebruikt als symbool. Vragen naar de bekende weg gebeurt met enige regelmaat. Zo stelde SP de afgelopen periode meermaals vragen over de handhaving van het verbod op de nertsenhouderij. Een nieuw geval van een bedrijf dat een vergunning kreeg om uit te breiden, was voor de initiatiefnemers van het nertsenverbod reden voor vragen. De Kamervragen fungeren daarmee als politiek middel om het standpunt van de partij nog eens extra te onderstrepen.

Steeds meer moties

Ook het aantal moties neemt fors toe. Afgelopen jaar werden 3.150 moties ingediend, waarvan slechts een fractie werd aangenomen. Ter vergelijking: in 1987 werden er 387 moties ingediend. Ook hier geldt: de motie is een politiek gebaar geworden. Het gaat lang niet altijd om het aanpassen van het beleid. Veel moties worden ingediend omdat een partij het belang van een standpunt nog eens extra wil benadrukken, omdat een meerderheid bij voorbaat al kansloos is. Wellicht wordt zo het signaal naar de achterband gegeven ‘er alles aan gedaan te hebben’. Het politieke werk achter de schermen om tot een meerderheid te komen, lijkt achterwege te blijven. Andersom kan ook: een regeringspartij die een motie indient om het beleid van de regering nog eens extra te onderstrepen.

Toewerken naar minder moties, Kamervragen en debatten

Reden voor SGP-voorman Kees van der Staaij om de vele moties een halt toe te roepen. Hij kreeg een meerderheid van de Kamer om het beleid in de Tweede Kamer aan te passen. Moties die worden ingediend waarvan het kabinet al gelijk zegt dat ze dit gaan doen, hoeven door Van der Staaijs voorstel niet meer op de stemmingslijst te komen. Dat scheelt weer tijd.

Ook Kamervoorzitter Khadija Arib riep de Kamer deze week op wat terughoudender te zijn. Minder moties, minder Kamervragen en minder debatten aanvragen, zodat alles weer wat scherper wordt. Praten om te praten en vragen om te vragen moet verleden tijd worden. Net als het indienen van moties voor de vorm. Dat scheelt tijd en geld.