‘Boer worden, of toch maar schaatser?’

De reclame van een pindakaasmerk staat nog altijd in mijn geheugen gegrift. Het krakende ijs op een koude winterdag over die mooie Hollandse sloot. En dan dat schaatsende kereltje, dat op een plankje gaat zitten voor een boterham. En dat er dan een boer met een hooivork (nu ik er over nadenk, merkwaardig beeld zo midden in de winter) zegt dat hij later vast boer wil worden. En dat dat jongetje dan zegt: “én schaatser!”

Voor velen was dat een romantisch beeld. ‘s Zomers hard werken en in de winter lekker schaatsen. Voor beide moet je gezond en sterk van lijf en leden zijn. Maar je moet vooral doorzettingsvermogen hebben. En dat geldt niet alleen voor schaatsen. Om mij heen hoor ik veel verdrietige verhalen. Voor onze eigen situatie kan ik zeggen dat na de bouw van de stal bijna direct de fosfaatrechten met bijbehorende onzekerheid in ons leven kwamen. En nu is er weer wat anders.

Unesco Werelderfgoed

Er is een prachtig plan om ons dorp onderdeel te maken van Unesco Werelderfgoed. Op zich niets op tegen, maar om zomaar onze hele huiskavel, boerderij en die van heel veel andere boeren ineens in een Unesco-zone te tekenen, gaat toch echt heel ver. We hebben nog geen idee wat het ons kan brengen of wat het gaat kosten. Het kost in elk geval veel energie, al dat overleggen, uitpluizen en bellen met alle partijen. Je moet als boer zo ontzettend goed opletten wat er op lokaal, provinciaal, landelijk en Europees niveau gebeurt met je land, je mest, je koeien, je melk, je voer, je administratie, je rente, je financiële middelen. Dan is er nog TTIP, ook zo’n gezellig onderwerp voor bij de koffie.

‘Het is zeker niet alle dagen leuk’

Ik hoor verhalen van boeren wiens huwelijk zwaar onder druk staat. Of dat er voor ruim een ton aan te betalen rekeningen op de plank ligt. Of dat loonwerkers steeds langer op hun geld moeten wachten. Of dat er boeren zijn die gewoon af en toe hun redelijkheid verliezen, zodat soms de politie moet worden gebeld.

Dat speelt bij ons allemaal niet, gelukkig. Maar het is zeker niet alle dagen leuk. Laatst was ik onderweg naar huis en belde ik Henk om te vragen hoe zijn dag was geweest. Niet zo leuk, zei hij. Er was gedoe met de wet- en regelgeving over pacht, iets over grond wel of niet toegezegd krijgen. Heel vervelend. Maar bij de pakken neer gaan zitten, is natuurlijk geen optie.

‘Petje af voor de boeren’

Boeren zijn mensen die vaak denken dat ze niet iets anders kunnen en willen dan boer zijn. Het zijn mensen die hun hele leven al keiharde fysieke arbeid verrichten. Het zijn mensen die voedsel produceren en daarvoor alle dagen voor dag en dauw uit de veren komen. Mensen die trots zijn en hun familiebedrijf willen voortzetten. Petje af. Want wat krijgen ze veel te verduren momenteel. Was misschien toch maar schaatser geworden …