Wat mag het kosten?

Bij NAJK kwam afgelopen jaar herhaaldelijk de vraag terug: ‘Wat de stand van zaken is rond de fosfaatproductie?’

Een kort en bondig antwoord met een schets van de ontwikkeling voor de komende periode was lastig te geven. De ontwikkeling van de dieraantallen, uitvoering van sectormaatregelen gericht op efficiëntie via het voerspoor en Kringloopwijzer, allemaal factoren die van invloed zijn voor het formuleren van het antwoord. Berekeningen van de fosfaatproductiecijfers werden met nieuwsgierigheid en spanning ontvangen. Verschillende vragen werden beantwoord: ‘Welke resultaten zijn er door de sectoren geboekt?’ ‘Wat is de ontwikkeling van de dieraantallen?’ ‘Welke waardes hebben het voer?’ Dat de situatie nijpend zou worden met afschaffing van het melkquotum in het achterhoofd werd al snel duidelijk.

CBS-cijfers

Totdat in mei van dit jaar de CBS-cijfers van 2014 bekend werden. De huidige maatregelen remmen de fosfaatproductie onvoldoende. Overschrijding van het plafond dwingt staatsecretaris Dijksma tot overheidsingrijpen. Die consequentie was niets nieuws maar eigenlijk wil niemand dat natuurlijk, zelfs onze staatssecretaris niet. Maar kop in het zand steken en doemscenario’s over ons heen laten komen: met terugwerkende kracht derogatie kwijt raken, het verspelen van Brusselse onderhandelingskansen zoals het creëren van ruimte in gebruiksnormen van stikstof en fosfaat of het toestaan van kunstmestvervangers uit mestverwerking, lijken mij als akkerbouwer zeer onverstandig.

Ruimte

Desondanks is ingrijpen in sectoren geen populaire maatregel, zelfs niet met een maatregel die van tijdelijke aard is. Gaan we slechts twee maanden na het afschaffen van het melkquotum pleiten voor een andere vorm van beperking? Wij boeren koesteren ondernemersvrijheid. Het komt neer op de vraag: Hoeveel ruimte krijgen wij als agrarisch ondernemers in Nederland? Hoeveel ruimte willen wij bezetten? Het fosfaatproductieplafond vormt daarin een harde grens. Die grens is nu bereikt. Niemand wilde dat, niemand is blij met de gevolgen die dat met zich meebrengt. Maar ingrijpen is toch logisch wanneer maatregelen niet of onvoldoende werken? Het gaat daarom nu om verantwoordelijkheid nemen en orde op zaken stellen. Een keuze maken uit de minst kwade. Dat zou in mijn optiek een maatregel zijn waarbij je als sector zelf de regie houdt zodat je bijsturing en vervolg in eigen hand hebt. Een maatregel waarbij ondernemers die bovengemiddeld en dus efficiënt presteren gestimuleerd worden en ontwikkelruimte krijgen. Zo til je de sector naar een hoger plan. En wanneer omstandigheden het toelaten direct extra ruimte toestaan. Ambitie en groei staan hoog bij ons in het vaandel maar niet ten koste van alles.