Zeggenschap over het zaad houden

Dinsdag is in Brussel een petitie aangeboden tegen het patenteren van planten en dieren. Het document, getiteld ‘Hart voor biodiversiteit, geen octrooi op leven’ is 17.000 keer ondertekend.

Voor een onderwerp dat op termijn de wereldwijde voedselzekerheid in gevaar zou brengen, is dat erg weinig. Blijkbaar zijn nog maar erg weinig burgers in staat van alarm. Het protest komt bovendien uit weinig verrassende hoek: biologische telers (Bionext) en andere Monsanto-haters uit binnen- en buitenland.

Toch hebben de demonstranten een punt. Het octrooieren van genetische eigenschappen van planten en dieren houdt een groot gevaar in. De zeggenschap over het zaad van voedselgewassen komt bij een heel klein aantal zeer grote bedrijven terecht. Een aantal dat bovendien nog snel slinkt – zo neemt Monsanto mogelijk een andere reus, Syngenta, over. Alle eieren in één mandje bij zo’n belangrijk onderwerp, dat is té riskant.

Vaak lopen de belangen van biologische en gangbare landbouwers uit elkaar. Maar in dit geval maakt de biosector zich sterk voor een kwestie die alle boeren én burgers aangaat. Dat verdient steun. Datzelfde geldt voor een tegenbeweging uit de zaadsector zelf. In plaats van eigenschappen te monopoliseren, is er een platform van elf veredelaars die elkaar onderling toegang verlenen tot hun genetisch materiaal. Directeur Ben Tax van Rijk Zwaan vertelt daarover in een interview met NRC. Zolang de wetgeving niet veranderd is, is dat toch een manier om afscherming van genetische bronnen te voorkomen.