Muizenoverlast in intensief productiesysteem

Muizenschade lijkt samen te hangen met intensieve melkveehouderij, maar is niet het einde ervan.

Afgelopen winter was er elke dag nieuws over muizenschade in Friesland. Dat dagelijkse is er wat vanaf, maar er verschijnen nog wel verhalen over de achtergronden. En er wordt van alles uitgewerkt. Zo is een onderzoeksbureau bezig om uit te zoeken wat precies met die muizen aan de hand is en wat eraan te doen valt. Er is in Friesland een beperkte regeling waaruit boeren geld kunnen lenen als de bank zich terugtrekt. Er worden door boeren en loonwerkers proeven gedaan om de muis weer in het hol terug te krijgen. Er is getaxeerd. Kortom, er is nog niets opgelost, maar er gebeurt wel wat.

Overlast muizen kan te maken hebben met zomerstalvoedering

Het onderzoek en de publicaties eromheen zijn interessant, omdat ze dezelfde kant opgaan die ik ook al had gehoord. Er lijkt, niet zeker dus, dat er een verband is met intensieve melkveebedrijven, vooral met bedrijven die aan zomerstalvoedering doen. Het is zeker niet zo dat zomerstalvoedering meteen tot muizenoverlast leidt. Buiten Friesland is nauwelijks schade. Daar lopen de koeien net zo weinig of veel buiten als in Friesland. Op de Friese zandgronden is ook niet veel aan de hand. Het lijkt er dus op dat de grondsoort ook een rol speelt. Zo zijn er nog meer factoren om te verklaren waarom op de ene plek wel schade is en op de andere niet. Dat is niet zo raar. In het wetenschappelijk onderzoek zijn veel situaties waarin alleen een samenspel van een aantal factoren tot resultaat, in dit geval schade, leidt.

Productiesysteem aanpassen verkleint ellende met muizen

Wat steeds weer terugkomt in de verhalen is de verwijzing naar intensieve productiesystemen waarbij de koeien niet in het land komen. Ik heb er niet voor doorgeleerd, maar zo gek is dat niet. We hebben heel veel nieuwe productiesystemen in de landbouw gehad die lelijke bijwerkingen hadden. Klauwproblemen in ligboxenstallen, staartbijten in moderne varkensstallen, productieschade door bodemverdichting met zware machines, phytophthora en andere enge ziektes in aardappelteelt met korte rotaties, en nog veel meer. Al die problemen zijn in de loop der tijd beheersbaar gemaakt, de kop ingedrukt, of opgelost. Datzelfde gaat met de muizenellende ook gebeuren. Onderzoek en proeven gaan leiden tot oplossingen die bruikbaar zijn. Het kan best zijn dat productiesystemen wat moeten worden aangepast, dat soms toch moet worden beweid, of dat er iets met water moet.

Muis is niet het einde van een intensief productiesysteem

Ik heb al eens eerder verwezen naar Australische pogingen om enge knagers de baas te worden. De oplossing was dat allerlei dingen tegelijk gedaan moesten worden, een geïntegreerde aanpak dus. De muis is niet het einde van een intensief productiesysteem, ook niet op veengronden, maar er zal vast en zeker wat moeten veranderen. Wat precies, daarop moeten we nog even wachten.