Einde melkquotering is startschot koeienexplosie

Complexe regeling grondgebonden groei veroorzaakt een ratrace tussen melkveehouders.

De sectororganisaties LTO, NMV, NZO en NAJK waren in hun nopjes toen, op de valreep voor het verlopen van het quotumjaar, staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken de langverwachte spelregels bekendmaakte voor grondgebondenheid van de melkveehouderij in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB).

Spelregels voor groei zijn complex

Uitgangspunt is dat melkveehouders die willen groeien, hiervoor afhankelijk van de intensiteit van hun bedrijf extra grond moeten regelen. De spelregels hiervoor zijn verpakt in een complexe stapeling van systemen en peildata die elkaar voor de voeten lopen.

Rem op groei melkveestapel is niet geregeld

Volgens deskundigen, die de wirwar aan spelregels proberen te toetsen aan de praktijk, blijft dan ook veel onduidelijk. En het belangrijkste, een deksel op de groei van de melkveestapel, is niet geregeld. En zo is feitelijk een startschot gegeven voor een explosieve groei bij het melkvee. Rabobank Nederland voorspelt dan ook dat het fosfaatplafond al dit jaar wordt bereikt. Dus zal Sharon Dijksma vroeg of laat aan de rem moeten trekken. De melkveestapel bevriezen via dierrechten bijvoorbeeld.

Melkveehouders zetten nog snel meer dieren in stallen

Intussen benutten melkveehouders zo snel mogelijk de nog beschikbare fosfaatruimte door hun stallen vol te zetten. Dat kan legaal door extra mestverwerkingsovereenkomsten af te sluiten. Maar ook de ­behoudende, extensieve melkveehouders worden gedwongen snel te schakelen om zich in geval van dierrechten te verzekeren van een zo groot mogelijke veestapel. Die reflex is te begrijpen. In het verleden is bij aangekondigde ­beperkingen de vlucht naar voren – meer dieren houden – altijd beloond.

Eenvoudig en flexibel dierrechtensysteem is nodig 

Het lijkt onvermijdelijk snel na te denken over een veel eenvoudigere systematiek, die de ontwikkelingsdrang in de melkveehouderij snel beteugelt. Een flexibel dierrechtensys­teem, waarbij de fosfaatruimte in andere sectoren beschikbaar kan komen voor de bloeiende melkveehouderij. Daarmee kunnen de kosten voor melkveerechten beheersbaar blijven én het biedt een warme sanering bij de onvermijdelijke krimp in de vleesvarkenshouderij.