Geborgde zetels waterschapsverkiezingen

Geborgde boerenzetels bij de waterschapsverkiezingen zijn absoluut niet nadelig.

De waterschapsverkiezingen komen eraan. Er is geen andere verkiezing waarvoor zo vaak nieuwe wetten bij de Tweede Kamer zijn ingediend. Dat heeft te maken met de veranderende taken van de waterschappen, de belangen van nieuwe grootgrondbezitters zoals natuurorganisaties, de lage opkomsten, en de soms ingewikkelde procedures. Ik herinner me nog boerenbijeenkomsten waarin uitgelegd werd dat Hoofdweg 1 tot 13 op kandidaat X moest stemmen, en Hoofdweg 15 en 17 op Y om ervoor te zorgen dat er geen stemmen verloren zouden gaan. Daartoe was dan uitgerekend wat de kiesdeler was, en hoeveel stemmen een kandidaat nodig zou hebben. Hetzelfde spelletje doet zich voor bij de verkiezing van leden van de Eerste Kamer door Provinciale Staten. Elk Statenlid krijgt van de partij te horen op wie hij of zij moet stemmen. Vervolgens gaat het geregeld mis vanwege domheid of eigenwijzigheid.

Inmiddels is de waterschapsverkiezing vereenvoudigd. De verkiezingen vallen samen met die voor de provincie, wat een hogere opkomst garandeert. En voor de geborgde zetels wordt niet gekozen; die leden worden benoemd. Elk waterschap heeft nu minimaal zeven geborgde zetels vanwege hun grote belang, voor boeren, andere bedrijven en natuur. Het boerenaandeel is meestal drie.

Een zorgenpunt is dat er met die borging een boerenfractie zou ontstaan. Dat is een zorg die ook aan de orde was in de jaren zestig, ten tijde van de Boerenpartij van Hendrik Koekoek. U weet wellicht dat ik tegen wil en dank Boerenpartijdeskundoloog geworden ben. Ik schrijf mee aan boeken en andere geschriften over de Boerenpartij, en ik spreek zelfs met de dezelfde tongval als Koekoek. Toen was de redenering dat zo’n Boerenpartij goed was voor de emotie van de kleine boeren, maar niet voor het resultaat. Een Boerenpartij zou ervoor zorgen dat andere partijen geen boeren op hun kieslijst opnamen en dat daardoor het boerengeluid niet sterker, maar juist zwakker zou worden. Een Boerenfractie met een paar zetels heeft geen macht, een stevig boerengeluid in de niet-boerenfracties geeft veel meer invloed.

Een leuke redenering, maar vooral theorie. Ten tijde van de Boerenpartij kwam er ook volop boerengeluid uit de andere fracties. De redenering gaat ook niet op voor de waterschapsverkiezingen. Aan die verkiezingen doen allerlei partijen en lijsten mee, van boervriendelijk tot grachtengordelachtig. In de boervriendelijke fracties, met boeren en tuinders en burgers met oog voor het agrarisch grondgebruik, klinkt het boerenbelang volop door. Kortom, de geborgde boerenzetels zijn niet nadelig. Ze zorgen ervoor dat het boeren­geluid iets harder doorklinkt, niet meer en niet minder.