Nederlandse boer moet talen leren en op reis

Er is internationaal waardering voor de Nederlandse boeren. Zij kunnen een grotere rol spelen in het voeden van metropolen in andere delen van de wereld. Zo kunnen zij ontsnappen aan de steeds slechter wordende thuismarkt.

Onlangs week bezocht Koning Willem-Alexander internetgigant Alibaba. Jack Ma, CEO van Alibaba, was lovend over Nederland: “U heeft mooie producten en vooral producten die Chinezen waarderen”. Deze topman wist feilloos wat de positie is van Nederland in de agrofoodsector. Met Ma zijn er veel Chinezen die Nederland vooral prijzen om de kennis over landbouw en voedselproductie.

Ook in andere delen van de wereld kijken mensen naar Nederland: hier wordt de kennis ontwikkeld die nodig is voor de productie, verwerking en distributie van voedsel. Bestuurders van steden als Beijing, Tokio, Lagos en New York zien steeds vaker knelpunten ontstaan in productie en logistiek van voedsel. Ze erkennen dat voedselvoorziening een vitale functie van de stad is en veel onrust onder de bevolking kan wegnemen.

Grenzen verleggen

Dit zet boeren in Nederland in een gunstig daglicht. In Nederland staan veel boeren klem; het is tijd om de blik te verruimen en grenzen te verleggen. Eind oktober kwamen 30 stedenbouwkundigen, planologen en architecten uit de hele wereld in het kader van het ISOCARP congres in Wageningen bij elkaar om na te denken over voedselvoorziening van steden. Onder leiding van hoogleraren en docenten van Wageningen Universiteit werkten ze twee dagen aan oplossingen voor problemen in metropolen: van de traditionele boer tot het moderne agropark.

Kansen voor boeren

Conclusies van de deelnemers waren dat er juist voor boeren grote kansen liggen, zowel in ontwikkelde landen als in landen die zich volop ontwikkelen. In de westerse steden waarderen burgers en bezoekers lokaal geproduceerd voedsel. Ze willen weten waar het vandaan komt en hebben er geld voor over. Restaurants willen steeds vaker hun eigen voedsel verbouwen. Hiervoor zijn boeren nodig. Op het zuidelijk halfrond is de stadsbewoner voor zijn dagelijkse portie vitaminen in hoge mate afhankelijk van lokaal geproduceerd en betaalbaar voedsel.

Webwinkel in China

Nog grotere kansen liggen rondom de steden. Van oudsher wordt daar het voedsel geproduceerd. Als boeren het contact gaan zoeken met de stedeling, stijgt de waardering voor diens voedsel. Bewoners van steden willen vaker hun voedsel rechtstreeks van de boer kopen. De boer kan zodoende meer geld verdienen. Slimme logistieke diensten spelen hier al op in. Dit speelt niet alleen in Nederland, maar ook in China. Niet voor niets opent Albert Heijn een webwinkel in China. Andere landen zullen niet achterblijven.

Boeren kunnen ook inspelen op de wereldwijde populariteit. Kennis van boeren is veel gevraagd en hoog gewaardeerd. Dit betekent wel dat boeren hun scope moeten verbreden, talen leren en op reis moeten. Jonge boeren van de NAJK zijn onlangs al in China geweest. Een tegenbezoek volgt binnenkort.

Nederland als metropool

Hierbij is het goed te beseffen hoe veel buitenlanders naar Nederland kijken: ze zien ons land als een metropool waar 17 mln mensen wonen; dichtbevolkt, verspreid over (in hun ogen) kleine steden, omringd door groen, water en veel landbouw. Wij beschikken over een uitgekiende logistiek, waardoor veel import en export plaatsvindt. Met onze lucht- en zeehavens hebben we ons ontwikkeld tot de tweede exporteur agrofood in de wereld.

Dilemma

Vanuit dit perspectief kunnen boeren in Nederland ontsnappen aan het dilemma waarin ze terecht zijn gekomen: produceren voor een markt die steeds slechter wordt. Zelf het heft in handen nemen met alle moderne middelen die hen ten dienste staan, ondernemerschap tonen en inspelen op de waardering die groeit voor de kennis van de boer.