Boer is meer dan voedselproducent alleen

Het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is opgezet om voedselzekerheid en het voortbestaan van duizenden familie-gezinsbedrijven te kunnen garanderen. Dat VVD-Kamerlid Helma Lodders onlangs in Dagblad Trouw sprak over het failliet van het GLB, getuigt dan ook van een gebrek aan visie.

Onder meer met behulp van het GLB is het Nederland gelukt om de tweede landbouwexporteur ter wereld te worden na de Verenigde Staten. Onze producten zijn op veel continenten zeer geliefd. Zo gaan onze uien als zoete broodjes over de toonbank in Brazilië terwijl onze zuivelproducten gretig aftrek vinden in China. De Duitsers zijn dol op ons vlees en de Britten kopen nog steeds massaal onze groenten en fruit.

Boeren zijn meer dan voedselproducent

Maar wie denkt dat het GLB-geld anno 2015 alleen gebruikt wordt om de voedselproductie en de export te bevorderen, heeft het mis. Boeren en tuinders zijn namelijk meer dan voedselproducenten alleen.

Boeren zijn ook natuurbeheerders. Daarom biedt het GLB vergoedingen voor de bescherming van weidevogels en voor gewasschade. Er is GLB-geld beschikbaar voor de handhaving van milieumaatregelen waarmee in de afgelopen decennia de vervuiling van lucht, water en bodem land- en tuinbouw sterk is teruggebracht.

Verder zijn boeren familie- gezinsbedrijven van groot belang voor de leefbaarheid op het platteland. Een rol die vaak wordt vergeten. Het GLB levert daarom via het Plattelands Ontwikkelings Programma (POP) een belangrijke bijdrage aan lidstaten en regio´s voor het behoud en de ontwikkeling van sociale voorzieningen in plattelandsgebieden.

Vergoeding vanuit markt

Daarnaast regelt het GLB ook zaken die niet door de markt kunnen worden geregeld en soms zelfs in strijd zijn met de principes van de vrije markt. Denk daarbij aan dierenwelzijn, voedselveiligheid en klimaatbescherming. Het zijn thema´s waar de consument wel eisen aan stelt, maar waarvoor de vergoeding vanuit de markt onvoldoende is.

Jaarlijks gaat er ongeveer €53 miljard van de Europese begroting naar het GLB. Dat lijkt een flink bedrag maar omgerekend gaat het om €2 per EU-burger per week. Tegelijkertijd levert de land- en tuinbouwsector met een bijdrage van €23 miljard aan het Nederlandse handelsoverschot veel meer op dan de €1 miljard die het GLB Nederland kost.

GLB is niet perfect

Ook ik realiseer me dat het GLB niet perfect is. Zo zorgt de complexiteit van het beleid voor steeds meer papierwerk. Ook worden de regels waaraan boeren en tuinders moeten voldoen om in aanmerking te komen voor toeslagen, te strak gehanteerd. Dat moet veranderen!

Als we in een wereld willen leven waar een kleine groep multinationals het voor het zeggen krijgt, dan moeten we inderdaad stoppen met het GLB zoals mevrouw Lodders wil. Willen we liever een wereld waarin boer en tuinder worden gewaardeerd voor hun rol als voedselproducent, natuurbeheerder en milieubeheerder dan zou het GLB niet moeten worden vervloekt, maar moeten worden omarmd.