AlgemeenOpinie

Prijsvorming

Onlangs heeft CDA-kamerlid Geurts een nota gepresenteerd met voorstellen ter versterking van de positie van de primaire producent in de voedselketen.

Daartoe moet er een onafhankelijke toezichthouder komen. Ook moeten agrariërs meer mogelijkheden krijgen om hun krachten te bundelen.

Zolang supermarktketens eenzijdig kortingen op overeengekomen prijzen aankondigen, is er alle reden om de positie van boer en tuinder in de keten te verstevigen, te meer omdat de huidige toezichthouder vooral kijkt naar de portemonnee van de consument. Die zwakke positie van de primaire producent is overigens geen nieuw probleem; ruim tachtig jaar geleden heeft de overheid om die reden al ingegrepen in de prijsvorming van agrarische producten.

Geurts wijst er terecht op dat het concentratieproces in de supermarktsector de laatste jaren in een stroomversnelling is geraakt. Je verwacht dan dat het gat tussen producenten- en consumentenprijs groter zal zijn geworden. Toch is dat globaal genomen niet het geval, als de statistieken ons niet bedriegen. Sinds de eeuwwisseling zijn de prijzen van agrarische producten en de consumentenprijzen van voedingsmiddelen allebei met zo’n 20 procent gestegen. Tussen 1980 en 2000 was het beeld heel anders: voedingsmiddelen werden toen circa 40 procent duurder, terwijl de agrarische prijzen daalden met 10 à 15 procent.

De mate van concentratie in de keten is niet de enige bepalende factor voor de prijsvorming. Dat geldt zeker voor de Nederlandse landbouw, die tweederde van zijn productie afzet in het buitenland. De prijzen worden hoofdzakelijk bepaald door vraag en aanbod op de Europese of op de wereldmarkt. De recente opleving van de groenteprijzen door ongunstige groeiomstandigheden vormt daarvan een illustratie.

Voor betere prijzen moet de productie in de hand worden gehouden. En dat is lastig, want bij de meeste Nederlandse boeren ‘zit groeien in hun genen’, zoals een adviseur van ABAB onlangs stelde. Die expansiedrang, die op verschillende manieren wordt gestimuleerd, komt de prijsverhoudingen niet ten goede. Een nieuwe toezichthouder kan daar weinig aan veranderen.

Beheer
WP Admin