Bodemverdichting

De wateroverlast van de afgelopen maanden heeft misschien ook iets met zware machines te maken.

In juni en juli was het kurkdroog in mijn omgeving. Toen ik terug was van vakantie was het gazon bruin en oogde de groentetuin flauw. Gelukkig kan ik beregenen, dus kwam het allemaal weer goed. Inmiddels hebben we genoeg buien gehad om zonder beregening verder te kunnen. Op andere plaatsen is het flink natter, en niet alleen in Nederland. Gisteren was ik in Zeeuws-Vlaanderen en in het aangrenzende Vlaamse Meetjesland. Water in de voren van de aardappelen en tussen de uien, en de sloten vol. Een paar dagen eerder, in Gelderland, was het al niet anders. Ik begrijp de roep om uitstel van het uitrijverbod voor mest. In juli was het raak bij Geldrop, Velp en in Weststellingwerf, ja waar niet eigenlijk. En een poosje voor de vakantie ging Zuid-Drenthe geheel onder water. De plekken in aardappel- en bietenvelden zijn nog zichtbaar.

Tegelijk zie ik onderweg ook overal grote en kleine projecten om water vast te houden en beter te beheersen. Vlakbij huis wordt al jaren gewerkt aan het vergroten van de opvangcapaciteit van de Hunze, en bij de stad Groningen is veel extra opvang aangelegd in het gebied De Onlanden. Wat verder weg, bij het Apeldoorns Kanaal, wordt eveneens opvangcapaciteit aangelegd. En langs de Rijn heb ik ook heel wat bouwactiviteiten gezien voor meer waterberging en betere doorstroming. En dan niet alleen in de gevoelige gebieden net over de grens, maar ook bovenstrooms langs de Rijn in Frankrijk bij Straatsburg, en in Duitsland vlak voor Bazel. Kortom, er gebeurt heel wat aan de globale opvang- en afvoercapaciteit.

Die extra capaciteit blijkt toch niet in staat de aardappelen, uien en bieten droog te houden in geval van zware regenval. Her en der wordt bij overlast op het waterschap gemopperd, maar eigenlijk weet iedereen dat het schap het over het algemeen toch redelijk op orde heeft.

Ik ben bang dat de grote en zware machines die in de landbouw gebruikt worden een aanzienlijke bijdrage leveren aan het probleem. Er zijn Wageningse collega’s die er meer verstand van hebben dan ik, zij wijzen op de verdichting van de grond. Het gaat in die analyses vaak vooral om de situatie op de landbouwkavel zelf, waar water blijft staan dat eigenlijk de grond in moet. Ik vrees echter dat de afvoerproblemen buiten de kavel er ook sterk door worden bevorderd. Als water de grond niet in kan, blijft het staan of loopt het weg. En als veel water snel wegloopt, ontstaat een afvoerprobleem. Daar helpt geen opvangcapaciteit bij Hunze, Onlanden of Apeldoorn aan. Dan zullen de sloten ernaartoe breder moeten. Kortom; gewicht van machines, soorten banden, rupsen en bodemverdichting lijkt me iets dat grote urgentie moet hebben in het onderzoek.