De boer is troef

Landbouw is de speelbal in het Ruslaconflict.Compensatie of niet; het kost boeren geld.

Sinds Rusland begin dit jaar de Krim annexeerde, kondigde de EU economische sancties tegen dat land af. Ze raakten de landbouw amper. Maar na de ramp op 17 juli met de Malei-sische Boeing in Oost-Oekraïne liepen de politieke spanningen over en weer hoog op. Onder deze druk verloor de koopman het definitief van de dominee.

Sinds eind vorige week mag Nederland geen fruit, groente, vlees, vis, melk en zuivelproducten meer exporteren naar Rusland. Door die Russische handelssancties staat de Nederlandse agribusiness, tegen wil en dank, nu middenin de frontlinie van een handelsoorlog met het rijk van Poetin.

Het was te verwachten dat de Russen zouden terugslaan na de straffe economische sancties die de EU, de VS en enkele andere landen instelden om Rusland te straffen voor zijn steun aan Oekraïense separatisten. Rusland bedrijft wel vaker politiek met voedsel. Poetin en de zijnen weten zo ook de krachtige landbouwlobby indirect deels voor hun karretje te spannen.

Subiet na de bekendmaking van de Russische boycot kwam vanuit agro-organisaties, politici en banken een brede roep om compensatie. Dat de Nederlandse agrosector, en zijn boeren in het bijzonder, zoveel mogelijk worden gecompenseerd voor de financiële schade die onherroepelijk voortvloeit uit deze handelsoorlog, is niet meer dan billijk. De Russische sluiting van de grenzen komt voort uit de gezamenlijke maatregelen van alle EU-landen. Dan moeten de gevolgen van tegenacties door Rusland ook gezamenlijk worden gedragen.

Maar hoe redelijk de vraag tot schadeloosstelling van getroffen bedrijven ook is, de enorme complexiteit voor een redelijke uitvoering ervan is er niet minder om. Hoeveel invloed heeft de boycot op de prijs van graan, kaas, uien of aardappelen, waarvan markten al onder druk stonden? Wie moet je compenseren? Boeren, verwerkers of exporteurs? Volledige, eerlijke compensatie bij zulke sancties blijkt een utopie. Uiteindelijk zal de individuele teler of veehouder de schade voor een groot deel zelf moeten dragen. Een trieste constatering.

Geert Hekkert, hoofdredacteur