SWAP-ellende

Iets kopen dat je niet begrijpt en er later achter komen dat het gekochte heel anders uitpakt dan dat je had verwacht. Dat is er aan de hand met de renteswaps waarover op dit moment volop geprocedeerd wordt. De renteswaps zijn in rap tempo het nieuwe hoofdpijndossier van de banken geworden. De Rabobank is inmiddels veroordeeld door de rechter. De bank heeft volgens de rechtbank in Den Bosch niet voldaan aan de zorgplicht voor haar klanten bij de verkoop van deze producten.

Nu koop ik zelf heel vaak dingen waarvan ik niet begrijp hoe ze werken. Zoals bijvoorbeeld de computer waar ik deze column op typ. Geen idee hoe het technisch werkt. Iets met enen en nullen, maar dan houdt het ook heel erg snel op. Dat ik niet weet hoe het werkt, is ook geen enkel probleem zolang mijn computer maar levert wat ik ervan verwacht. Bij de renteswaps is dat dus duidelijk niet het geval. De swaps werden verkocht als een verzekering tegen een in de toekomst stijgende rente. Dat een swap ook een negatieve waarde kan krijgen als de rente daalt, daar werd blijkbaar niet voldoende bij stilgestaan. De rente is de afgelopen jaren gedaald. Dit heeft als gevolg dat als je de lening bij de bank wilt beëindigen je bij moet betalen vanwege de afgesloten renteswap. De renteswap blijkt dus niet alleen een verzekering te zijn voor de geldlener maar ook een verzekering voor de bank. Volgens de rechters hebben de banken als ze dit soort producten verkopen aan MKB-ondernemers de plicht om uitdrukkelijk te wijzen op de risico’s van een rentedaling. Als dat niet goed gebeurd is, hoeft de ‘beëindigingspremie’ niet volledig betaald te worden aan de bank. In de procedure die een melkveehouder heeft aangespannen moest overigens een deel van de beëindigingspremie wel degelijk betaald worden. Dit met het argument dat afnemers van dit soort producten ook zelf goed uit moeten kijken wat ze kopen. Vervolgens wordt dan de beëindigingspremie naar redelijkheid en billijkheid verdeeld tussen de bank en de koper van de renteswap. Omdat geen geval hetzelfde is, zal er nog jaren geprocedeerd gaan worden over dit soort gevallen. Advocaten lopen zich al warm en de eerste collectieve claims zijn in voorbereiding. Ik hoop alleen dat ondernemers die zich aansluiten bij de collectieve claims dit keer wel begrijpen hoe dat werkt.