Opschoning pachtbeleid hoog nodig

Het huidige pachtbeleid is tweeslachtig. Wie van scratch af aan mocht beginnen, zou het niet in zijn hoofd halen om een systeem te bedenken waarin pacht tot zes jaar niet beschermd is, tussen zes en 26 jaar wel, en langer durende (erf)pacht weer niet.

Er zitten meer gekkigheden in het pachtbeleid. Zo is er ongelijkheid in positie tussen zittende en startende pachters. ‘Reparaties’ in het verleden, zoals het  invoeren van geliberaliseerde pacht naast reguliere pacht, hebben de zaak nog ingewikkelder gemaakt. Het pachtstelsel is aan een buitenstaander niet uit  te leggen.

Dat is in heel snelle halen het beeld dat oprijst uit de evaluatie van het pachtstelsel door agrarisch jurist Willem Bruil. De onvolkomenheden in het pachtstelsel worden in de toekomst alleen maar lastiger onder invloed van schaalvergroting en de groeiende behoefte aan kapitaal en grond.

Hoog tijd voor een schoonmaakoperatie. Dat wordt tegelijk een reddingsoperatie voor de gereguleerde pacht. Want als het zo doorgaat, wordt het wildwest. De gereguleerde pacht verliest snel terrein. Bruil lanceert een hele serie ideeën voor dit nieuwe beleid. Veel als knellend ervaren regels kunnen overboord. Zo wil hij de grondkamers afschaffen. Ook speelt hij met het idee om de pachtprijzen vrij te laten. Waarom wel gereguleerde pachtprijzen en geen grondprijzen?

Gelukkig vindt de jurist dat zelf ook een stap te ver. Vrijheid, blijheid kan alleen als je echte keuzemogelijkheden hebt. En in de praktijk heeft de pachter die niet altijd. Dan wordt het slikken of stikken. Een vorm van pachtersbescherming zal altijd nodig blijven. Redelijkheid moet soms afgedwongen worden.