Mestbeleid: gunstig voor zuivel, matige timing

Derogatie behouden is zó belangrijk dat we de pijnpunten maar moeten slikken.

Een groeistop voor kippen en varkens en minder snijmais. Dat zijn in grote lijnen de gevolgen van de recente mestdeal tussen Nederland en Brussel.

Na lange, moeizame politieke onderhandelingen kwam er vorige week dan duidelijkheid. De melkvee-intensieve Nederlandse landbouw mag ook de komende jaren fors meer mest op het land uitrijden dan de officiële EU-normen toestaan. Echter, de tol voor het behouden van deze zogenoemde derogatie is hoog,vooral voor de intensieve veehouderij. De varkens- en pluimveehouders zitten nu sowieso tot 2018 als enige in de EU vast aan dierrechten. Deze sectoren blijven zo met de kosten van productierechten opgezadeld in plaats van het kapitaal hiervoor te investeren in bijvoorbeeld mestverwerking.

Een tweede maatregel is het verlagen van de derogatie op een deel van de zandgrond van 250 naar 230 kilo stikstof uit dierlijke mest. Naast het feit dat het gewas hierdoor eerder te lijden zal hebben van stikstoftekort, neemt de mestplaatsingsruimte hierdoor af en het aanbod op de mestmarkt toe. Dus is nog meer verwerkingscapaciteit nodig om ook te kunnen voldoen aan de verplichte mestverwerking.

Tot slot leidt de mestdeal tot een meer graslandgebonden melkveehouderij. Van het totale bedrijfsareaal is 70 procent grasland niet meer 
genoeg, dat moet 80 procent worden. In de praktijk betekent dat grofweg een derde minder snijmais.

Het zijn allemaal serieuze pijnpunten. Toch komt de Nederlandse zuivelsector over het geheel gezien goed weg. Zonder derogatie zou vooral het groeiperspectief dat er is na het wegvallen van het melkquotum in 2015, immers een stuk minder zijn.

Wat de politiek ernstig te verwijten valt, is de trage besluitvorming; de eerste mest is uitgereden, het maiszaad is besteld, de bouwplannen zijn klaar, de loonwerkers 
besteld. Het is voor veel boeren praktisch gezien amper nog mogelijk om dit allemaal bij te sturen.