Kind met badwater weggegooid

Ze worden wel eens ‘de vierde macht’ genoemd of de ‘hindermacht’. De bureaucraten die niet direct verantwoording hoeven af te leggen aan een parlement. Overlevers die politieke stormen doorstaan en van wie aantal én invloed alleen maar toenemen.

Als iets níet opgaat voor de productschappen en hun besturen, dan is het dit stigma. Zij hebben afgelopen jaren het tegengestelde laten zien. Ze hebben zichzelf al opgedoekt voor er goed en wel een wet lag die dat zou gebieden. Jawel, er lag een Kamermotie. En oké, de minister stuurde erop aan want het staat in het regeerakkoord. Maar een wetsvoorstel is pas deze week naar de Tweede Kamer gegaan, in combinatie met een kritisch advies van de Raad van State. Die wil een betere onderbouwing van de noodzaak tot opheffing zien. Kritische geluiden komen ook uit de Eerste Kamer.

Het is de omgekeerde wereld. De opheffing is al zo ver gevorderd dat intrekking of wegstemmen van de wet geen zin meer heeft en discussie in het parlement al evenmin. Een weg terug is er niet meer. Zijn de bestuurders en de dragende organisaties van de schappen niet té braaf geweest? Gezaghebbende figuren binnen en buiten de agrosector hebben er tegen gewaarschuwd. In het buitenland is niet uit te leggen waarom exportland Nederland geen collectieve, sectorbrede bedrijfsorganisaties meer heeft. Het kind is met het badwater weggegooid.