De mens binnen de coöperatie

Een coöperatie is geen stapeltje papieren met een nietje erdoor. Dat je, met een stempel van een notaris eronder, kunt opvragen bij de Kamer van Koophandel. Coöperatie is mensenwerk.

Vorige week had ik les op onze pony. Mijn dochter reed de les voor me. “Papa, ze wilde in draf niet met haar hoofd naar beneden”, zei ze met enige frustratie toen ik haar over nam. Inbuigen is belangrijk in de dressuur, maar het omgevingszicht overgeven aan de ruiter is voor een vluchtdier onnatuurlijk. En na twintig minuten strijden realiseerde ik me: “dit gaat ‘m niet worden zo.” Ik ging terug naar stap en liet de teugels vieren. Ik ademde een paar keer diep uit en als op commando boog zij diep voorover. Zo hebben we de laatste twintig minuten met lange teugel heerlijk rondjes gedraafd. En we genoten allebei. Het werd een coöperatieve ervaring: van dominantie naar verbinding; van overrulen naar vertrouwen; van strijd naar ontspanning.

Het maakt zeer uit hoe jij binnen de coöperatie staat: geloof je ten diepste in concurrentie of in samenwerking, in solidariteit of natuurlijke selectie, in eenheid of oppositie, gelijkwaardigheid of bevoorrechting? Gaat het je om hebben of delen, dienen of dealen, persoonlijk gewin of collectief belang, om gunnen of graaien; macht of kwaliteit; zichtbaarheid of ontplooiing; om waarheid of gelijk krijgen? Handel je vanuit leergierigheid of arrogantie, ambitie of bevlogenheid, eerlijkheid of beslotenheid, vanuit aandacht of onverschilligheid, commitment of vrijblijvendheid?

De coöperatie -zo bezien- vraagt om een ander soort mens dan voor een doorsnee vennootschap voldoende is. Zo coöperatief kan je niet ‘doen’ zonder het te ‘zijn’. Het vraagt een andere persoonlijkheids-DNA. Je wordt er niet mee geboren, maar krijgt het door begrip, door wil en samen doen. En met een beetje pech door schade en schande. Soms gaat de strijd vooraf aan de ontspanning. Coöperatie is mensenwerk.