Tegenwind

Een megaplan voor windmolens is van de baan, vanwege gebrek aan draagvlak.

Bij mij in de buurt is al jaren gedoe over windmolens. Aan de Groningse kant van de provinciegrens ligt het heel eenvoudig. Opeenvolgende gedeputeerden willen molens waar niemand ze wil, en willen geen molens waar ze wel gewenst zijn. Uiteindelijk krijgt niemand zijn zin. Ze gaan molens bouwen aan zee, en dat lijkt me een logische plek.

Aan de Drentse kant ligt het al jaren veel ingewikkelder. Heel lang was daar helemaal geen vooruitgang. Er werd gepraat, er waren taakstellingen, dialogen en discussies, maar verder niets. Tot het moment dat het CDA de verkeerde afslag nam en toetrad tot het beroemde gedoogkabinet met Wilders. Dat kabinet zou dingen doen waar rechts Nederland haar vingers bij zou aflikken. Onderdeel van al die heerlijkheden was dat het Rijk rechtstreeks zou besluiten over grote infrastructuurprojecten. Geen provincies of gemeenten die dwars konden liggen, de beuk erin en de schop in de grond. Een aantal boeren in de Veenkoloniën ontdekte dat ook windturbines onder die regeling konden vallen, mits het project maar groot genoeg was. En dus dienden ze een megaproject in, met een capaciteit van in totaal bijna 600 megawatt, 100.000 keer zoveel als van de zonnepanelen die ik op mijn dak heb liggen.

U begrijpt dat de lokale bevolking in de gordijnen zat. Zij de nadelen en de investeerders de voordelen. Om toch nog wat draagvlak te krijgen beloofden de investerende boeren goede werken te doen voor de lokale samenleving, maar het was te weinig en vooral te laat. De standpunten verhardden zich, het gebied kwam vol met spandoeken te hangen. Wethouders, gedeputeerden en andere belangrijke personen deden hun best om redelijke oplossingen te vinden, maar zij gingen er niet meer over.

Inmiddels waait de wind uit een andere hoek, er zit een ander kabinet, eentje dat wat meer hecht aan draagvlak. Begin januari besloot onze minister van aardbevingen, Henk Kamp, dat 600 megawatt veel te veel is, dat het minder moet en dat fatsoenlijk moet worden overlegd. Van het oorspronkelijke plan is nog 150 megawatt over. De bevolking is nog steeds niet blij, en zal dat ook nooit weer worden.

Wat valt van dit debacle te leren? Dat windturbines alleen maar kunnen als de lasten en de baten redelijk verdeeld zijn. Ik zie her en der initiatieven van lokale groepen voor windmolens, waarbij het wel degelijk lukt draagvlak te krijgen. En eigenlijk is er een veel bredere les te trekken, eentje die in de Brabantse veehouderijdiscussie een belangrijke rol speelt. En dat is dat als je als boer iets wilt, dat je dan je buren mee moet zien te krijgen. Want anders krijg je te maken met tegenwind, toevallig ook de naam die de tegenstanders van het windplan gebruiken.