Verantwoorde groei?

Bij haar besluit van vorig jaar om geen dierrechten in te voeren voor de melkveehouderij, baseerde staatssecretaris Sharon Dijksma zich onder meer op een vooruitberekening van de melkveestapel voor 2020.

Daar kwam uit dat er dan mét dierrechten 1,47 miljoen melkkoeien zouden zijn – ongeveer evenveel als in 2011 – en zonder dierrechten 1,6 miljoen. Dat verschil was te gering voor drastische maatregelen.

Volgens statistiekbureau CBS waren er op 1 april 1,57 miljoen melkkoeien, dus het voor 2020 verwachte aantal zal inmiddels al wel zijn bereikt. Als ik de ontwikkeling van laatste jaren doortrek, kom ik op circa 1,8 miljoen koeien in 2020; zo’n 20 procnet meer dan in 2011. Omdat de groei de afgelopen jaren nog werd geremd door de quotering, verwacht ik, mede gezien alle uitbreidingsplannen, dat het werkelijke aantal hoger uitkomt. De ‘Wet verantwoorde groei melkveehouderij’ zal het tij niet keren, onder meer vanwege de ingewikkeldheid en de vele uitzonderingen. Als ik lees dat bedrijven willen doorgroeien naar soms wel 50.000 kilo melk per hectare, wordt het streven naar grondgebondenheid meer en meer een vrome wens.

Als er verder niets verandert, betekent een aantal van 1,8 miljoen koeien dat er ten opzichte van 2012 15 à 20 miljoen kilo fosfaat, een dikke 10 miljoen kilo ammoniak en ruim 50 miljoen kilo van het broeikasgas methaan bij komen. Door een schonere productie in de melkveehouderij en een geringere omvang van de varkenshouderij, kan de toename van de emissies kleiner uitvallen. Toch is de kans groot dat door de groei van de melkveestapel de doelstellingen op het gebied van fosfaatproductie, ammoniakemissie en uitstoot van broeikasgassen niet worden gehaald. Het ziet er niet naar uit dat die doelstellingen – die zijn vastgelegd in regelingen, EU-afspraken of convenanten – worden afgezwakt. Dus tekent zich een probleem af.

In ieder geval lijkt het erop dat het besluit van vorig jaar om geen directe maatregelen te treffen voor de omvang van de melkveehouderij, deels is gebaseerd op een onjuist uitgangspunt. Dat zou op zijn minst aanleiding moeten zijn om opnieuw na te denken.