Lenen goedkoper; boeren sneller uitbetaald

De Europese Centrale Bank vuurde vorige week een monetaire bazooka af. De rentes werden gekort en de bank gaat flink meer obligaties kopen. Voor de landbouw heeft het besluit grote gevolgen. Lenen wordt goedkoper, maar wie heeft gespaard moet wellicht zijn geld snel actief maken.

De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagt de depositorente van -0,30% naar -0,40%. Het is de rente die banken betalen als ze geld stallen bij de ECB. De rente die banken betalen als ze geld van de ECB lenen, werd verlaagd van 0,05 naar 0%.

Een programma waarbij de ECB obligaties opkoopt, werd uitgebreid van €60 miljard naar €80 miljard per jaar. De ECB koopt voortaan ook bedrijfsobligaties. Het betreft problematisch schuldpapier, waartegen anders hoge rentes moeten worden betaald. De ECB gaat ook zelf leningenpakketten via banken in de markt zetten.

Lage inflatie, prijsdaling in februari

De stimuleringscocktail is bedoeld om banken aan te sporen geld uit te lenen en groei aan te wakkeren. De directe aanleiding is de lage inflatie. In februari daalden prijzen gemiddeld zelfs. De ECB heeft haar inflatie-doelstelling van om en nabij 2% al 3 jaar op rij gemist. Dalende prijzen kunnen ertoe leiden dat consumenten en bedrijven uitgaven uitstellen in afwachting van nog lagere prijzen. Bovendien neemt het reële gewicht van schulden toe.

Goedkoper lenen

De renteverlagingen leiden vrijwel zeker tot lagere rentes op leningen. Het effect druppelt indirect door. Eerst verlagen banken de leenkosten voor elkaar. De Euribor met een looptijd van 3 maanden beweegt al maanden richting -0,30%. De depositorente wordt gezien als de bodem. De Euribor, vaak referentie bij leningen, kan dus verder dalen naar -0,40%, een nieuw laagterecord.

Een lage rente is ook gunstig voor bedrijven die tegen een hoge schuld aanhikken. De schuld wordt relatief minder waard en bij herfinanciering valt de rente lager uit. Daarbij aangetekend: 9 van de 10 bedrijven in de agrarische sector kiest voor een vaste rente met relatief lange looptijden. Het effect van de goedkope rente zal zich dus niet van vandaag op morgen doen gelden.

Sneller uitbetaald

Grote bedrijven die geld stallen bij banken, moeten daarvoor inmiddels betalen. Voor de kleinere bedragen die in het mkb omgaan, geldt dit meestal niet; boeren en tuinders krijgen nog een beetje rente. Grote bedrijven kunnen vanwege de negatieve rente meer investeren, maar betalen soms ook hun toeleveranciers sneller uit. Als boeren gemiddeld sneller uitbetaald krijgen, hoeven ze minder werkkapitaal aan te houden.

Meer export, import duurder

De ECB-maatregelen kunnen ook de export stimuleren. Geld wordt door de lage rente goedkoop en de miljarden aan obligaties worden met nieuw geld aangeschaft. De waarde van de euro daalt daarom. De euro verloor vlak na de bekendmaking 1,5%. Geen groot effect, maar naarmate het programma langer duurt neemt de druk op de euro toe.

Het wordt voor afnemers buiten de eurozone daarom goedkoper om producten uit de eurozone te kopen. Tegelijk wordt het voor bedrijven in de eurozone wat duurder om producten te importeren. Met name de veevoersector, maar ook grote voedingsmiddelenconcerns, vertrouwen voor een groot deel op import. Zo verwerkt de veevoersector veel soja uit Brazilië en komt relatief veel graan uit Oekraïne.

Aardolie wordt op de wereldmarkt ook in dollars afgerekend. Een goedkopere euro betekent dus dat de prijs van diesel stijgt. Voor de hele sector een probleem, maar nog het meest voor loonbedrijven. Een gemiddeld loonbedrijf verbruikt per jaar ongeveer 175.000 liter rode diesel.

Beweeglijke grondstofprijzen

Een ander risico ligt in de grondstoffenmarkt. Als geld goedkoop is, bestaat het risico dat weer luchtbellen in de economie ontstaan. De grondstoffenmarkt kan dan weer snel een speelplaats van speculanten worden. Prijzen van graan of oliezaden kunnen dan omhoog schieten, wat op zich voor boeren voordelig is, maar ze gaan ook vooral meer schommelen.