De stoutste jongens van de Europese Unie

Polen wapent zich tegen het opheffen van het moratorium op landbouwgrond. In andere Centraal- en Oost-Europese landen is die grondaankoop al geopend. Maar ook daar blijken flinke lastpakken tussen te zitten.

Het is een hoofdpijndossier voor de Europese Unie: de houding van landen bij de openstelling van de grondmarkt. Over driekwart jaar is Polen weliswaar het laatste land van de ‘nieuwe’ lidstaten dat het moratorium opheft, voor EU-ingezetenen blijft het een ware crime om in een aantal staten, Polen incluis, die grond te kopen.

Politiek onderwerp

“De reden die altijd wordt gegeven is dat er veel angst is voor speculanten”, zegt Laurens de Man, agro-vastgoedconsultant in de Slowaakse hoofdstad Bratislava. “Maar beperkingen voor buitenlanders om landbouwgrond te kopen is vooral een politiek, populistisch thema dat goed ligt bij de bevolking, en zetels oplevert.”

Vrije markt

Slowakije is één van de vier landen die dit voorjaar een reprimande kregen van de Europese Commissie. Naast Slowakije hebben Hongarije, Litouwen, Bulgarije en in mindere mate ook Letland (waar geen inbreukprocedure tegen loopt) de wet- en regelgeving in hun voordeel veranderd. Aanpassingen die tegen de Europese afspraken ingaan en volgens de EC de vrije markt aantasten.

Zo kun je als EU-ingezetene pas grond in Slowakije kopen als je minstens tien jaar lang geregistreerd staat in het land. Bovendien komt deze grond pas tot je beschikking als Slowaakse boeren zelf geen interesse hebben. Overigens kunnen EU-ingezetenen in Slowakije wel zonder problemen landbouwbedrijven kopen. Hongarije gaat nog een stap verder. Daar is de koper verplicht binnen een straal van twintig kilometer van de grond te wonen en daar minstens de helft van het jaar te zijn. Ook mogen lopende en bestaande contracten worden aangepast.