Boerderij
‘Mijn huis is total loss, maar niet volgens de NAM’
De gaskraan onder Loppersum gaat zo goed als dicht. Helemaal stoppen zal de gaswinning in Groningen niet. ?Kor Kruizenga zit met een verzakt erf en een hoop zorgen.
Op 16 augustus 2012 voelt Kor Kruizenga een eerste aardbeving. Hij haalt zijn schouders op. “Maar een paar weken later zag ik flinke scheuren in de berm.” In februari 2013 volgt een tweede beving. “Het begon op verschillende plekken op het erf ongelijk te zakken. Niet direct, je zag het pas later.” De houten spanten in schuur en stal van boerderij Nieuw Zuiderweide, die zijn vader in 1968 had laten bouwen, scheuren. Na een storm stort de stal in.
Instortingsgevaar
In 2013 blijkt de kelder onder de nieuwe stal uit 2009 lek te zijn, en in oktober 2014 wordt de oude schuur op advies van de NAM afgebroken. De reden? Instortingsgevaar. “We hadden het er moeilijk mee, vooral mijn vader.” Ook het woonhuis van Kruizenga zakt ongelijk en scheurt zichtbaar. Volgens de wet onroerend zaakbelasting (WOZ) is het huis total loss, volgens de NAM niet.
NAM ontkent
Volgens Kruizenga ontkent de NAM dat aardgaswinning de ongelijke verzakkingen veroorzaakte die tot de deplorabele staat van het huis en de gebouwen leidden. Daarom vroeg hij met aardbevingsadviseur Johan Wierenga dr. Rien Herber, hoogleraar geo-energie aan de Rijksuniversiteit Groningen, naar zijn visie op de zaak. “In het rapport van Herber staat dat de opbouw en gelaagdheid van de ondergrond heel ongelijk is. Hier was ooit een rivierbedding met oevers. Dit veroorzaakt bij bevingen ongelijke verzakkingen. Als je boerderij stabiel blijft staan, dan zit je op de oude zandige oever en als hij zakt, dan zit je op een zachte kleiige of venige bedding.”
Verband schade en gaswinning
Kruizenga hoort bij wat NAM de ‘complexe gevallen’ noemt. “Steeds weer andere deskundigen komen namens de NAM langs. Het lijkt wel hun tactiek te zijn. Zegt de een iets toe, dan wordt hij vervangen door een ander.” Hij schudt zijn hoofd: “Zo erkende de eerste taxateur het verband tussen schade en gaswinning, maar de tweede ontkende alles zonder dat hij iets bekeken had. Volgens hem hadden schuur en stal voor de bevingen nul economische waarde. De schade aan woonhuis zou komen door langsdenderende vrachtwagens.” De boerderij ligt midden in de weilanden.
Kruizenga oogt kalm. Wordt hij nou nooit eens boos? “Waarom zou ik? Het helpt toch niet. Alleen deze taxateur, die hoef ik niet meer op het erf te hebben.”
Water in mestkelder
Kruizenga liet in 2013 en 2014 mestonderzoek uitvoeren door BLGG. Hij rijdt, zo blijkt, half mest, half water uit en het natriumgehalte is veel te hoog. “Er stroomt hier brak grondwater de mestkelder in.” De Grontmij concludeerde dat 6 kuub water per dag binnenkomt, op jaarbasis meer dan 2000 kuub.
Ondertussen is het zoveelste onderzoek bij Kruizenga gaande. Geofysische onderzoekers, ingehuurd door de NAM, kijken of ze waterstroompjes kunnen vinden in de kelder van de stal. Is dat zo? Kruizenga weet het niet. Resultaten die ongunstig uitpakken voor de NAM , krijgt hij naar eigen zeggen niet te zien, of ze worden summier meegedeeld.
Ondertussen schiet de hele kwestie niet op. “Er is al ontzettend veel geld gegaan naar allerlei onderzoek, maar ik heb nog geen cent gezien.”
De contra-expertise, het rapport dat causaal verband tussen bevingen en schade aantoont, is bijna klaar. Het geeft ook de waarde van het bedrijf, de woning, de kosten om het jongvee elders te stallen, uitrijkosten van de mest en vervolgschade aan. “Denk ook aan inkomensverlies omdat ik niet kon uitbreiden nu het melkquotum is afgeschaft.”
“Ik weet niet hoe lang ik dit nog volhoud”
Kruizenga is dagelijks bezig met de zaak en dat is verre van leuk. “Ik wil gewoon boer zijn en met de koeien bezig. Maar iedere ochtend zie ik als eerste de funderingen van de ingestorte gebouwen. Dat doet je wat.”
De kosten van de schade lopen hard op, hij houdt alles bij. “Ik weet niet hoe lang ik dit nog vol houd. Ik heb vertrouwen in de contra-expertise.” Meer collega-boeren hebben hetzelfde probleem. Kruizenga en adviseur Wieringa hopen met die boeren gezamenlijk een standpunt te maken tegen de NAM.
Over de toekomst durft hij nog niet te denken. “Ik wil boer blijven, maar hoe, dat weet ik nog niet.”
‘Elke ochtend zie ik de funderingen van de ingestorte gebouwen’
De NAM laat in een reactie weten niet in te gaan op deze individuele zaak. ‘Er zijn een aantal zaken in werking gezet op
gebied van de agrarische sector. Het team dat hier op zit heeft een agrarische achtergrond, ze kunnen de doelgroep beter bedienen omdat ze bekend zijn met de sector en met de problemen die er spelen. Vorig jaar voerden we met LTO-Noord een studie uit naar mestkelders in dit gebied. Schade-experts zijn bezig die te inspecteren. Zij onderzoeken, als hier schade is, of deze door aardbevingen veroorzaakt is. De zorg van mijnheer Kruizenga over ongelijke verzakkingen van de bodem hebben meer boeren in dit gebied. De Commissie Bodemdaling heeft daarom de Grontmij opdracht gegeven te onderzoeken in hoeverre dat is gerelateerd aan de gaswinning.’
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht