Europese Commissie zet in op Azië en TTIP

De Europese Commissie geeft in haar nieuwe handels- en investeringsstrategie prioriteit aan de VS, Azië, Australië en Nieuw Zeeland. Voor de agribusiness is het “openbreken” van Azië verreweg het meest belangrijk. Vrijhandelsdeals met Australië en Nieuw-Zeeland zijn juist een bedreiging.

De Europese Commissie wil met een nieuwe handels- en investeringsstrategie “vragen beantwoorden die worden opgeroepen in een intens debat over handel”. Daarmee doelt de Commissie op de aanhoudende kritiek op TTIP, een voorgesteld vrijhandelsverdrag tussen de EU en VS. De Commissie wijst in de strategie, “Trade for All” prioriteiten aan.

Wereldhandelsverdrag

Weinig verrassend zet de Commissie in op het succesvol afronden van de Doha-ronde, TTIP, een vrijhandelsverdrag met Japan en een investeringsovereenkomst met China. Het noemen van de Doha-ronde is vooral beleefd: weinigen geloven dat de lidstaten van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) binnen afzienbare tijd een wereldhandelsverdrag sluiten.

Mercosur buitenspel?

Soms is ook van belang wie niet nadrukkelijk genoemd wordt: Mercosur. Vrijere handel met de Zuid-Amerikaanse landen lijkt geen topprioriteit. Wellicht goed nieuws voor de agribusiness in de EU, want die vreest de goedkope export van vlees uit Brazilië en vooral Argentinië. Vooralsnog hoeft de EU niet hard na te denken over vrijere handel met deze landen want ze zijn onderling verdeeld.

Achterstand op Oceanië

De Commissie richt haar pijlen wel op nieuwe landen en die liggen allemaal in Azië en Oceanië. De Commissie wil in de toekomst van de EU-lidstaten een mandaat om te onderhandelen met Australië, Nieuw-Zeeland, de Filipijnen en Indonesië. De strategie is daarmee wellicht meer een antwoord op het vrijhandelsverdrag voor landen rond de Stille Oceaan, TPP, dan een antwoord op de aanzwellende kritiek op TTIP.

Sterkere positie in Japan

TPP stelt de Europese agribusiness voor een belangrijk probleem. Australië, Nieuw-Zeeland, de VS en Canada krijgen als grote agro-exporteurs plotseling een sterkere positie in Japan, de derde economie ter wereld, en een serie landen in Zuidoost-Azië. Lagere importheffingen en ruimere importquota om precies te zijn. Nieuw-Zeeland is een grote concurrent van Nederland bij het leveren van zuivel aan Aziatische markten. Australië concurreert met Europees rundvlees.

Achterstand in export van diensten en industriële goederen

De EU loopt door TPP ook in diverse markten een achterstand op in de export van diensten en industriële goederen. Met bovengenoemde landen tegelijk onderhandelen is als simultaanschaak. Australië en Nieuw-Zeeland zijn kleine maar rijke markten waar de industrie en dienstverlening in de EU meer geld zou kunnen verdienen, maar Australië en Nieuw-Zeeland zullen binnen een vrijhandelsverdrag opener landbouwmarkten eisen.

Waarden en transparantie

In de strategie legt Handelscommissaris Cecilia Malmström de nadruk op “kernwaarden” die bij het sluiten van verdragen gelden. Mensenrechten, duurzame ontwikkeling over de hele wereld en hoogwaardige regulering en publieke dienstverlening. De Zweedse belooft daarnaast meer transparantie; om precies te zijn het openbaar publiceren van sleutelteksten van onderhandelingsronden.