Aftreden Huijbers logisch, aanstelling Schat roept echter vragen op

Het voorzitterschap van een boerenorganisatie vereist andere kwaliteiten dan het toezicht houden op een multinational. Vion is een complex bedrijf met een jaarlijkse omzet van circa €?5 miljard. Het is bovendien een bedrijf dat vecht om zijn bestaan. Het aftreden van ZLTO-voorzitter Hans Huijbers als voorzitter van de raad van commissarissen is logisch, al is de vraag gerechtvaardigd waarom nu en niet eerder.

Huijbers liet zich al eens ontvallen dat wanneer de problemen bij Vion al bekend waren geweest bij zijn aanstelling als ZLTO-voorzitter, hij mogelijk had geweigerd. Met een enorm boerenvermogen op het spel, beleefde Huijbers tropenjaren. Zijn gebrek aan ervaring met complexe financiële processen leidde ertoe dat Huijbers in zijn functie regelmatig verrast werd. Bijvoorbeeld toen bleek dat een interim-topman vooral marsorders uit Amsterdam en Utrecht volgde. In sommige gevallen werden niet alle cijfers van Vion met ZLTO gedeeld, maar wel met banken.

De ZLTO-inbreng blijft geborgd. ZLTO blijft de enige aandeelhouder. Huijbers blijft er vice-voorzitter en er zit nog een tweede ZLTO-bestuurder.

ZLTO en de LTO-portefeuille duurzaamheid vereisen alle aandacht van Huijbers. ZLTO zoekt een nieuwe rol en de strijd over hoe om te gaan met mestproblematiek is nog lang niet gestreden.

De opvolger van Huijbers, Sipko Schat, roept vragen op. Schat was bij Rabobank verantwoordelijk voor de kredietverlening aan internationaal opererende agribusiness, waaronder Vion. Hij kent het bedrijf dus goed. Maar Schat moest bij Rabobank vertrekken vanwege de Libor-affaire, die de bank € 774 miljoen kostte.

Hij was niet direct betrokken bij de fraude, maar had gefaald goed toezicht te houden, wat een diskwalificatie lijkt te zijn voor een zware toezichtfunctie bij een miljardenbedrijf.

Een belangrijk gegeven is dat het hoofdbestuur van Rabobank Schat na de affaire aan liet blijven en hij pas vertrok na druk van regionale banken. Daarmee doemt de vraag op of de Rabobank met zijn aanstelling haar greep op Vion versterkt. Schat werkt niet voor Rabo, maar zijn ontslag was tegen de zin van hoge bestuurders. Hij werkte er 25 jaar. Vion stelt dat banken geen rol hebben gehad bij de aanstelling van Schat, maar dat is moeilijk voorstelbaar.

De relatie tussen Rabobank en Vion is niet optimaal. Vion bevindt zich ondanks een redelijk fors eigen vermogen in bijzonder beheer. Rabobank is de belangrijkste financier. Bedrijven in bijzonder beheer moeten vaker cijfers overleggen en verliezen bepaalde beslissingsbevoegdheden.

Het vleesbedrijf zelf suggereert dat ze nog in bijzonder beheer zit omdat de bank zo een hogere rente krijgt. Modder gooien naar je belangrijkste financier; het is hoogst ongebruikelijk.

Mogelijk wordt Vion met een nieuwe president-commissaris uit de financiële sector presentabel gemaakt voor eventuele kopers. Vion’s topman Michiel Herkemij suggereerde al dat ZLTO geen ideale aandeelhouder is voor Vion, omdat het niet kan mee-investeren. Andersom kan Vion ZLTO geen dividend bieden.