De Q-koortsepidemie ligt achter ons. Dit jaar zijn er niet meer dan een handvol nieuwe gevallen, waarvan enkele bijzondere rond Drachten. Volgens arts-microbioloog Peter Wever van het Jeroen Bosch Ziekenhuis zullen patiënten echter nog jarenlang de naweeën kunnen ervaren van een besmetting.
Dat zei Wever tijdens een minisymposium over Q-koorts en andere ziekten die van dier op mens kunnen overspringen.
Wever verwacht dat een aantal besmette mensen mogelijk alsnog ziek wordt, terwijl ze tot nu toe geen ernstige verschijnselen hebben gehad.
Wever zegt dat - hoe gek het ook klinkt - de Q-koortsbacterie minder agressief was, dan aanvankelijk werd verondersteld. Op basis van onderzoek in onder patiënten van het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft hij een schatting gemaakt van het aantal besmettingen dat in heel Nederland zou moeten hebben plaats gehad. "We hebben dat voorzichtig berekend, waarbij we naar ons gevoel aan de veilige kant zaten en wij kwamen uit op 50.000 tot 100.000 besmettingen."
Verreweg het grootste deel daarvan heeft nooit iets van de besmetting gemerkt, maar heeft wel afweerstoffen in het bloed. De arts-microbioloog weerlegde de door de Utrechtse hoogleraar Frans van Knapen geuite veronderstelling, dat de Q-koorts-uitbraak vooral het gevolg is van zoeken naar Q-koorts bij patiënten. Wever zegt dat het feit dat er zo nadrukkelijk is gezocht naar Q-koortsbesmettingen ongetwijfeld meer gevallen heeft opgeleverd, dan wanneer dat niet was gebeurd. Maar in 2010 werden meer onderzoeken gedaan dan in 2009, terwijl het aantal gevonden Q-koortsbesmettingen toen drastisch afnam. Het was dus geen kwestie van: meer zoeken levert meer gevallen op.
Nog steeds is onduidelijk wat de oorzaak van de epidemie is geweest, die waarschijnlijk zijn oorsprong had in 2005 of 2006. Wever vindt het meest plausibele verhaal dat Brabantse geitenhouders, meer dan hun collega's in het noorden en het westen, stro hebben betrokken uit Frankrijk, waar Q-koorts meer voorkomt.
In Nederland zijn verschillende Q-koortsstammen gevonden. In sommige gevallen was er een relatie te leggen tussen een specifieke stam op een geitenbedrijf en een groep van ziektegevallen in de omgeving van dat bedrijf.
Wever maakt zich zorgen om chronische Q-koorts, waarbij geen sprake is van de griepachtige verschijnselen, longontsteking en hoofdpijn. Bij chronische Q-koorts nestelt de bacterie zich bij voorbeeld op de hartklep, en kan ernstige gezondheidsschade aanrichten, soms met de dood tot gevolg. Nederland telt inmiddels 280 gevallen van chronische Q-koorts. Er is geen land waar zoveel gevallen van chronische Q-koorts zijn.