Mestbeleid: geen oude schoenen weggooien

Er werden dierrechten ingevoerd. De mineralenboekhouding, het mineralenaanvoerregistratiesysteem (Mars) en Minas kwamen en verdwenen. Minister Brinkhorst introduceerde het stelsel van mestafzetcontracten, waardoor volgens hem de mestsluier zou verdwijnen. Een paar jaar later heeft Veerman dit stelsel afgeschaft en aanvoernormen ingevoerd. Al die wisselingen zijn de effectiviteit van het beleid niet ten goede gekomen en hebben in elk geval overheid en sector meer geld gekost dan nodig was.

Toch heeft het beleid wel effect: zo ziet het er naar uit dat rond 2015 in heel Nederland de norm van de EU-nitraatrichtlijn wordt gehaald. Bij fosfaat blijven er echter problemen. Dat betreft in de eerste plaats het overschot, dat de komende jaren groeit door de aanscherping van de aanvoernormen, en in de tweede plaats de fosfaatproductie, die een stijgende lijn vertoont. Aan de derogatie is de voorwaarde verbonden dat deze productie niet hoger mag worden dan in 2002. Aan die voorwaarde wordt nu niet voldaan en dat wordt moeilijker naarmate de veestapel groeit. En als de derogatie verdwijnt, heeft de (melk)veehouderij er een groot probleem bij.

Bleker vestigt zijn hoop op verlaging van het fosfaatgehalte van het voer. Dat spoor biedt ongetwijfeld mogelijkheden, maar het houdt wel een keer op. Bij een uitbreiding van de veestapel zou het wel eens neer kunnen komen op dweilen met de kraan open.

Daarom is het zeer de vraag of, zoals Bleker denkt, het mestprobleem met het ’nieuwe’ beleid echt wordt opgelost, als de instrumenten waarmee de mestproductie in de hand wordt gehouden – dierrechten en melkquotering – verdwijnen. Zeker bij het mestbeleid geldt dat je je oude schoenen niet moet weggooien, voordat je weet dat de nieuwe goed lopen.