Anita’s man overleed: ‘Natuurlijk ging ik door’

Anita Jongman (54) woont in Leens (Gr.). Ze heeft drie kinderen (28 en een tweeling van 26) een schoonzoon en -dochter en een kleinzoon van 4 maanden. – Foto’s: Jan Willlem van Vliet

Het is alweer zeventien jaar geleden dat het leven van Anita in één klap compleet veranderde maar ze weet het nog goed. “Ik was binnen, Sesamstraat stond aan. Ineens hoorde ik een harde knal buiten. Even dacht ik dat het jagers waren die kraaiennesten uit de bomen schoten, want daar hadden we veel overlast van. Maar de knal was wel héél hard. Ik belde Sjouke maar die nam niet op. Toen ik met mijn dochter ging kijken, vonden we hem levenloos. Hij was met de compressor een trekkerband aan het oppompen geweest en die is geklapt.”

Levensverzekering

Anita was toen 38 jaar, de kinderen 11 en 9. “Geen moment heb ik getwijfeld wat er met de boerderij moest gebeuren. Natuurlijk ging ik door, dat hadden Sjouke en ik ook afgesproken. Hij was niet zo van verzekeringen, vond ze vaak te duur. Hij zei altijd: verzeker alleen dat wat je niet zelf kunt dragen. Maar we hadden wél een levensverzekering op elkaar, voor het geval dát. Daarmee kon ik de eerste twee jaar het bedrijf gaande houden, daarna kon ik beslissen of en hoe het verder moest.”

Eén van die beslissingen was om haar eigen achternaam weer te gebruiken. “De officiële post en stukken die ik kreeg, waren namelijk gericht aan mevrouw De Boer, weduwe van wijlen S.H. de Boer. Maar ik wilde niet voor de rest van mijn leven de weduwe-van zijn.”

_{Lees verder onder de foto‘s.}

Anita zit met haar oudste dochter, Agnes de Boer, in maatschap.

Samenvoeging met bedrijf buurman

Een andere beslissing was om het traject dat Sjouke al met de buurman was gestart, door te zetten. Het plan was om hun bedrijven samen te voegen om meer vrije tijd te krijgen. “Vlak voor het zetten van de handtekening overleed Sjouke, maar we hebben het daarna wel doorgezet. De buurman deed het dagelijkse werk, ik nam alle administratie op me. Ik kan je zeggen: dat is enorm veel als je twee bedrijven samenvoegt.” De samenwerking ging zo goed dat we een relatie kregen en verhuisden naar zijn boerderij.

Het was pittig zonder Sjouke maar opgeven was nooit een optie. “Het bedrijf is never nooit een blok aan mijn been geweest. Natuurlijk maakte ik me zorgen. Als er een koe moest kalven voelde ik me bijvoorbeeld enorm verantwoordelijk, zou het kalf het wel redden? Maar over het grote geheel zat ik nooit in. Anders had ik het ook niet gekund, denk ik.”

Het bedrijf telt 60 biologische koeien. Daarnaast is Anita eigenaar van Agro Advies. Als mediator en coach begeleidt ze met name opvolgingstrajecten.

Bedrijfsopvolging

De wil om de boerderij te behouden had niet te maken met eventuele bedrijfsopvolging. “Die druk hebben we er nooit op willen leggen. Maar Sjouke en ik zijn beiden opgegroeid op een boerderij, we hadden een heerlijke jeugd. Dat gunden we onze kinderen ook, daarom deed ik er alles aan om het bedrijf te behouden. Dat onze oudste dochter het over wilde nemen, voelde niet als de kroon op die beslissing, wel vind ik het fijn dat daardoor het bedrijf in de familie blijft. Sjouke nam het over van zijn vader, ik nam het tijdelijk over van hem en nu is Agnes degene die het voortzet.”

Over haar eigen aandeel in dit alles is ze bescheiden. “Ik wéét dat ik deel uitmaak van die familiegeschiedenis, dat ik een rol heb gehad in het behoud ervan, maar ik zit nou eenmaal niet zo in elkaar dat ik zeg: kijk eens wat ik heb gedaan. Ik sla mezelf niet op de borst.”

Weggaan van het bedrijf

Na zeven jaar liep onze relatie stuk en ben ik met de kinderen opnieuw begonnen op onze oude plek. Gelukkig werken we nog wel samen en blijven we zien wat we voor elkaar betekenen. Daarna kwam het moment dat haar dochter voorstelde dat óf zij, óf haar moeder uit huis zou gaan. “Ze was toen 23 en wilde op zichzelf wonen. Logisch natuurlijk. Het was het handigst dat ik zou verhuizen maar ik vond weggaan van het bedrijf wel heel moeilijk. Toch is het een goede stap geweest, je moet op een keer het ouder-kindlijntje doorsnijden en je opstellen als zakenpartners.”

Omdat het bedrijf te klein is voor twee inkomens, schoolde Anita zich om tot coach en mediator. “Mijn ervaring met verlies en opvolging kan ik nu goed inzetten om anderen te helpen. Zeventien jaar geleden had ik graag zelf zo’n coach gehad, maar zoiets bestond toen nog niet.”

Veel heb ik aan mijn kinderen te danken

Of alles wat er gebeurd is, haar sterker heeft gemaakt? “Ja. Ik kan nu ook beter relativeren. Het overlijden van Sjouke was het ergste dat me kon overkomen, vergeleken daarbij is alles minder erg. Vroeger kon ik miepen over een paar honderd euro, nu denk ik: je kunt wel blijven piekeren maar dan mis je ook alle sjeu.”

Al met al geeft ze haar leven nu een negen. “Ik ben echt een dankbaar mens. Veel heb ik aan mijn kinderen te danken, door hen had ik een doel om te leven, om door te gaan. We hebben het samen gedaan.”

Op weg naar een klant voor een adviesgesprek. “Soms kleed ik me wel 5 keer op een dag om, klanten hoeven geen kuilvoer te ruiken.”