Iedereen wil de mais in, oogsten

Het heerst en het is behoorlijk besmettelijk: maiskoorts. Nu de maisoogst is begonnen hangt er vrolijkheid in de lucht, gezelligheid, en ‘met zijn allen de schouders eronder’. Melkveehouder Jos Heeren uit Odiliapeel (N.-Br.) herkent het maar al te goed. Bij hem gaat de mais er binnenkort af. Niet alles in één keer, maar in drie partijen.

Jong en oud kijkt elk jaar uit naar de maisoogst. Vooral de saamhorigheid maakt het een vrolijk en sociaal gebeuren – foto: Jan Willem Schouten.

Dat heeft te maken met grondsoort en zaaidatum. Hij heeft dus drie keer iets om naar uit te kijken. Jos omschrijft dat de maiskoorts nu hij 40 is wel iets anders aanvoelt dan toen hij 30 was.

“Toen reed ik zelf nog mee, met mijn eigen wagen naast de hakselaar. Maar nu is het materiaal van de loonwerker zo groot dat onze wagens daar niet goed meer bijpassen, dus meerijden doe ik niet meer. Maar kijken, jazeker wel.”

Voor de ploeg van het loonbedrijf staat de schaal met worstenbroodjes klaar, dat hoort er hier in Brabant bij

Ook Jos’ kinderen kijken vol verwachting uit naar wat komen gaat. “Mijn oudste is zes, hij is al weken druk met kolven plukken. In zijn eigen tuintje heeft hij zelf een paar maisplanten. Elke dag gaat hij kijken hoever ze zijn. Papa, wanneer komen ze nou hakselen, vraagt hij steeds. Echt hoor, als er iemand maiskoorts heeft, is hij het wel.”

Bij de schuur staat voor de ploeg van het loonbedrijf steevast koffie klaar en een schaal met worstenbroodjes. Jos: “We zijn hier in Brabant, dus dat hoort erbij. We laten ze maken van eigen rundvlees en dat lusten de jongens allemaal wel. Het is elk jaar weer heel gezellig en het geeft een goed gevoel als uiteindelijk alles weer onder plastic zit.”

Maisoogst altijd heel gezellig

Gezellig, dat woord valt vaker bij de omschrijving van de maisoogst. “Het is maar één dag in het jaar, maar wel een heel gezellige”, zegt Rudi de Wilde uit Enter (Ov.).

Hij wil later het melkveebedrijf thuis overnemen en als het even kan, rijdt hij straks in oktober zelf met de wagen mee naast de hakselaar. Zijn moeder zorgt voor koffie en warm eten. Hij zegt het nog maar eens: “Het is altijd een heel gezellige dag.”

Het komt telkens terug: de maisoogst is altijd een heel gezellige dag – foto: Henk Riswick.

“Het is ook een hoop fun en plezier”, voegt Harrie van Boekel toe. Met een paar vrienden doet hij in Brabant aan oldtimerhakselen. Met oude trekkers en tweerijige hakselaartjes erachter werken ze elk weekend een paar hectare weg, puur voor de lol.

De club heet ‘de roestige kleppendeksels’ en is inmiddels een begrip in de wijde omgeving. “We zijn meestal met een man of tien aan het werk, maar er staan ook altijd mensen langs de weg te kijken. Hartstikke leuk is dat.”

Mais hakselen is veel mooier dan aardappelen of bieten rooien; het is echt een sociaal gebeuren

Harrie werkte 25 jaar bij een loonwerker en weet daardoor ook hoe het eraan toe gaat met de grote hakselaars. Dat is óók mooi, maar de roestige kleppendeksels genieten juist van de iets lagere versnelling. Kopje koffie op het land, broodje erbij, beetje ouwehoeren en dan weer verder voor nog een paar baantjes.

“Mais hakselen is veel mooier dan aardappelen of bieten rooien. Daar ben je vaak maar met twee man en er gebeurt verder niet zoveel. Maar met de mais… ja, dat is anders. Dat is een happening, een sociaal gebeuren. Ik kan het haast niet uitleggen, maiskoorts is gewoon een gevoel.”

Iedereen wil mee de mais in

Renate Grefelman van loonbedrijf Grefelman in Luttenberg (Ov.) herkent dat. “Maiskoorts zie ik als een staat van hyper zijn rondom de maisoogst. Ik merk het bij mezelf en ik merk het bij het personeel. Iedereen wil mee de mais in, het is echt de meest gewilde klus van het jaar.”

Ze schrijft dat toe aan de saamhorigheid, aan het teamwork. “Bij veel ander werk ben je toch meer individueel bezig. Tijdens de maisooogst ben je met je eigen team een paar weken in touw. Je drinkt samen koffie op het land, de boeren zorgen vaak voor wat te eten. Het is ook een sociaal gebeuren.”

Maiskoorts zie ik als een staat van hyper zijn rondom de maisoogst, zegt Renate Grefelman van het gelijknamige loonbedrijf in het Overijsselse Luttenberg – foto: Peter Roek.

Vroeger was het de charme van donder en geweld. In hele korte tijd met grote ronkende machines al die mais binnenhalen, soms tot ver na middernacht. “Dat is nu niet meer zo”, legt Renate uit.

“Er is nu meer aandacht voor de balans tussen werk en privé en ook voor de veiligheid. Het was vroeger eigenlijk onverantwoord om zulke lange dagen te maken en oververmoeid achter het stuur te zitten.”

Als de maisoogst voorbij is, vallen de jongens eerst een beetje in een zwart gat

“En dus zorgen we nu dat de jongens regelmatig worden afgelost.” Denk overigens niet dat ze daar blij mee zijn. “Nee, ze zien het bijna als een straf, maar toch is het beter dat ze op tijd hun rust pakken.”

Meestal zit het loonbedrijf alles bij elkaar zo’n vier weken per jaar in de mais. Als daarna alles weer voorbij is, vallen de jongens eerst een beetje in een zwart gat.

“Ze hebben dan echt een soort dip, ze moeten hun draai weer vinden en even afschalen. Daar hebben wij wel begrip voor. Het duurt meestal een dag of drie en dan is alles weer normaal.”