Foto: Pixabay BoerenlevenAchtergrond

Plattelandsjongere is vaak een probleemdrinker

Op het platteland wordt nog steeds veel te veel gedronken. Bijna niemand ziet het gevaar.

Het is niet best gesteld met het drankgebruik onder plattelandsjongeren, zo blijkt uit de meest recente overzichten van het Trimbos-instituut dat gespecialiseerd is in verslavingen. Het barst van de probleemdrinkers. Volgens de definitie ben je dat als je als man wekelijks 21 glazen of meer drinkt en als vrouw 14 glazen of meer. Een zogenaamde bingedrinker ben je als je wekelijks tijdens één bijeenkomst minimaal vijf glazen achteroverslaat. Plattelandsjongeren halen makkelijk een veelvoud hiervan.

‘Wij zorgen voor elkaar’

“O jee, gaat het daar weer over?” Pascal Koenders uit Borne (Ov.) zucht diep. Hij is voorzitter van de lokale drankkeet en hij heeft het al zo vaak gehoord. “We komen elke woensdagavond bij elkaar in de keet, puur voor de gezelligheid. En in het weekend natuurlijk ook. En ja, dan drinken we ook wat.” Problemen zijn er volgens hem nooit. “Als er al eens iemand van ons te diep in het glas gekeken heeft, dan brengen we die naar huis. Wij komen voor elkaar op en zorgen voor elkaar.”

De negatieve effecten van problematisch alcoholgebruik

  • je kunt je minder goed concentreren en je geheugen gaat haperen;
  • je kunt minder goed je impulsen beheersen;
  • je leerprestaties gaan achteruit;
  • je kunt steeds minder goed besluiten nemen;
  • je hebt vaker overgewicht;
  • hoe langer je veel drinkt, hoe groter de kans dat deze effecten nooit meer over gaan;
  • alcohol vergroot de kans op kanker. Drie glazen per dag verhoogt de kans op keel- en darmkanker met 15%. Zes glazen per dag verhoogt die kans met 60%;
  • je immuniteit wordt minder goed waardoor je vatbaarder bent voor (virus)infecties.

Bingedrinker

De alarmerende cijfers zeggen hem niet veel. De term bingedrinker is hem onbekend net als het Trimbos-instituut. En van die vijf glazen alcohol is hij niet erg onder de indruk. “Daar zit je al snel aan natuurlijk.” Hij ziet zichzelf en zijn vrienden totaal niet als probleemdrinkers. “Ach welnee. Als ik eerlijk ben, vind ik het allemaal zwaar overdreven. Wij hebben het samen gewoon hartstikke gezellig en daar doen we het voor.”

‘Comazuipen nooit gezien’

Christian Muilerman uit Deventer is voorzitter van het OAJK en hij herkent de vaststelling van het Trimbos-instituut wel. “Er wordt door plattelandsjongeren echt wel veel gedronken. Als je een paar uur bij elkaar zit en je hebt aldoor een biertje in de hand, dan loopt het snel op.” Hij wil het niet goedpraten, maar grote problemen als gevolg van drankgebruik, zijn hem niet bekend. ”Je hoort weleens over comazuipen, maar dat heb ik in mijn omgeving nog nooit meegemaakt.”

Plattelandscultuur

Dat het drankgebruik onder plattelandsjongeren zo fors is, wordt door het Trimbos-instituut verklaard door ‘de plattelandscultuur’. Die houdt in dit geval in dat alcohol drinken er gewoon bij hoort. Jongeren zien hun ouders drinken en gaan het zelf ook doen, ouders vinden dat vaak prima. Ze praten het vaak goed door te stellen dat de jeugd ‘tenminste geen drugs gebruikt’, iets dat ze veel erger vinden. Vergeleken daarmee stellen die paar biertjes weinig voor en als die thuis gedronken worden, is er meteen de mogelijkheid om een beetje zicht te houden op wat er gebeurt. Niet dat dat gebeurt, maar het zou kunnen.

Ook drugsgebruik neemt toe

Met name sinds de opkomst van de drug GHB in 2000 neemt het drugsgebruik op het platteland toe. Dat blijkt uit een recente verkenning van de Universiteit van Amsterdam. In plattelandsdisco’s, schuurfeesten en drankketen, wordt regelmatig geslikt en gesnoven. Vergeleken met de alcoholinname is het gebruik gering.

Oude caravan of leegstaand schuurtje

Dat ‘thuis’ is niet zelden de welbekende drankkeet achter op het erf, in de volksmond zuipkeet genoemd. Neem een oude caravan of een leegstaand schuurtje, zet er een oud bankstel en een muziekinstallatie in, hang wat feestverlichting op zie daar, het hok is omgetoverd in een gezellig jeugdhonk. Een koelkast om het bier koud te houden, doet de rest. En hoewel de wet zegt dat je minimaal 18 jaar moet zijn om alcohol te mogen kopen, wordt daar in de keten niet op gelet.

Niet vies van een paar biertjes

Hendrik-Jan is zo’n minderjarige keetbezoeker en om die reden wil hij niet met zijn volledige naam genoemd worden. “Ja, ik lust ze wel”, zegt hij grinnikend, waarmee hij bedoelt dat hij niet vies is van een paar biertjes. Van de meiden ziet hij dat ze vooral wijn en shotjes drinken, maar er gaan ook wel flessen Smirnoff en Jägermeister rond. Of cola niet ook kan? “Het kán wel, maar de anderen drinken ook bier en dan doe je gewoon mee.” Of zijn ouders ervan weten? “Tuurlijk. Ze vinden het best, ze drinken zelf ook.”

Zien drinken doet drinken

Dat sluit naadloos aan op onderzoek dat het Trimbos-instituut deed naar kopieergedrag. Zien drinken, doet drinken, zo blijkt. Dat komt omdat jongeren nog volop bezig zijn hun identiteit te vormen. Dat doen ze onder meer door gedrag van ouders en leeftijdsgenoten na te doen. In zuipketen en bij tent- en schuurfeesten, hoort daar het drinken van veel alcohol bij.

Christian: “Ik ken wel mensen die wel drie tot vijf keer in de week samenkomen in hun keet. In je eentje ga je er niet zitten, maar er is altijd wel iemand die kan. Dan drink je dus op drie tot vijf avonden in de week een paar biertjes, dat telt flink op.” In de stad is dat anders, denkt hij. “Daar heb je niet zo’n keet en dan moet je bij je ouders thuis zitten. Dan drink je vast minder.”

Drankgebruik aanzienlijk onder jongeren

Ondanks het invoeren van een wettelijke minimumleeftijd voor het kopen van alcohol blijft het drankgebruik onder jongeren aanzienlijk. Wat begint met een biertje, loopt in de daaropvolgende jaren uit op heel veel biertjes tot het piekt in de leeftijdscategorie 20 tot 25 jaar. In deze groep valt bijna 16% in de categorie overmatige drinker, bijna twee keer zoveel als het landelijk gemiddelde van 8,5%. Dit zijn uiteraard niet allemaal plattelandsdrinkers, maar een flink deel ervan wel.

Saamhorigheidsgevoel

Onderzoeksbureau Mare deed onderzoek naar de leefwereld van de plattelandsjongeren en stelde dat het saamhorigheidsgevoel groot is. Plattelandsjongeren verenigen zich in grote vriendengroepen en in die groep is alcohol niet verplicht. Het is wel vaak de norm waar de meesten zich aan conformeren, tenzij iemand de Bob is of de andere dag moet werken of een examen heeft. Stoppen met drinken gebeurt pas als iemand zich niet goed voelt of als de avond voorbij is. Vrijwel niemand, ook niet de ouders, heeft voldoende kennis over de verwoestende effecten van alcohol.

Plattelandscultuur en alcohol

  • op het platteland zijn meer plekken dan in de stad waar jongeren zonder toezicht kunnen drinken;
  • drinken gebeurt altijd samen met vrienden, meerdere keren per week;
  • er is geen groepsdwang maar alcohol is wel de norm en daar willen jongeren graag aan voldoen;
  • mannen drinken tussen de 10 en 25 glazen op een avond, vrouwen tussen de 8 en de 15;
  • iemand stopt pas als hij/zij zich ziek voelt of als de avond voorbij is;
  • ouders vinden alcoholgebruik onder jongeren geen probleem;
  • zowel jongeren als hun ouders bagatelliseren de schadelijke effecten van alcohol (‘het zal wel meevallen’).

Bron: Mare, Kwalitatief onderzoek naar alcoholgebruik onder plattelandsjongeren

Christian Muilerman van het OAJK is zich er wel van bewust. “Momenteel zijn we drukker met andere zaken, zoals stikstofreductie. Maar het zou best een idee zijn om eens een voorlichtingsavond over het onderwerp te houden.”

Beheer
WP Admin