Boerin Hester over emigratie: veel heimwee gehad

Boerendochter Hester wist vrijwel van begin af aan dat haar man wilde emigreren. Een jaar nadat ze getrouwd waren, begon hij erover. “Hij wilde een melkveebedrijf starten en dat is in Nederland financieel niet haalbaar. Ook is het vrijwel onmogelijk om aan de regelgeving te voldoen.” Na her en der rondkijken, viel de keus op Roemenië. “Daar steunde de overheid je financieel nog een beetje.”

Kloof te groot in Roemenië

Samen met een vennoot vertrokken ze. In Roemenië deden de mannen eerst loonwerk voor derden, maar de bedoeling was om een eigen boerderij te kopen. “Maar na twee maanden was het voor mij al duidelijk, ik vond het niets”, herinnert Hester zich. “De mannen waren hele dagen samen weg en ik stond er thuis alleen voor. De mensen, de taal, de cultuur, het was allemaal zo anders, de kloof was te groot. Ik wilde terug naar Nederland.”

En zo geschiedde. Maar daarmee was de emigratiewens van Koos nog niet over. Weer volgde een zoektocht, in Duitsland deze keer. “Maar daar moet je eigen vermogen hebben om iets te kunnen starten en wij hadden geen bedrijf om te verkopen.” Op een emigratiebeurs kregen ze de tip om het eens in Denemarken te proberen. “Dat wilde ik niet. Het leek me te ver weg. En een onbekende taal. Nee, ik had niks met het land.”

Naar Denemarken

En toch vertrok het gezin, destijds met drie kinderen, zeven jaar geleden. “Ik heb het voor mijn man gedaan. Hij voelde zich in Nederland niet gelukkig, kon er z’n ei niet kwijt. Ik stemde toe onder één voorwaarde: dat we onder de snelweg zouden blijven.” Ze doelt op de E20 die het land van oost naar west doorsnijdt. “Dan had ik het gevoel dat we nog in redelijk korte tijd terug naar Nederland zouden kunnen, mocht dat nodig zijn.”

Ik heb het voor mijn man gedaan. Hij voelde zich in Nederland niet gelukkig, kon er z’n ei niet kwijt

De boerderij in het Zuid-Deense Tønder voldeed aan die voorwaarde, maar ook hier was de start heftig. “Alles was onbekend, we moesten leren omgaan met de winterse wind waardoor alles bevroor en de jongste was een huilbaby. Kortom: er zat veel tegen.”

“Ik zie Koos nog lopen met vraagtekens in zijn ogen, hoe moest hij al het nieuwe onder controle krijgen? Ook ik heb me meermaals afgevraagd waar we toch aan begonnen waren. Want niet alleen het bedrijf was druk, ineens kwamen ook veel mensen uit Nederland op bezoek. Daar drink je even koffie bij elkaar en dan ga je weer, hier bleef iedereen logeren en ik moest ook nog voor hen zorgen.”

Met 90 km/u tegen een boom

Hester werkte mee tot ze dichtbij een burn-out zat. Of de stress een rol speelde, wie zal het zeggen, maar feit is dat ze op een ochtend van het erf reed en verblind werd door de koplampen van de shovel waar Koos mee bezig was. “Ik ben toch doorgereden, kreeg een black-out en ben met 90 kilometer per uur tegen een boom gereden.”

Het duurde lang voor alle botbreuken geheeld waren en daarna was duidelijk dat het fysieke boerderijwerk er niet meer in zat. “Ik kon een dag meewerken om vervolgens een hele dag voor pampus te liggen. Dat had ik er niet voor over, ik wilde een andere balans.”

Foto: Hester Kluin

Rosévleeskalveren

Een paar jaar runde ze een bedrijf met rosékalveren. “Een ideetje van Koos, de tweede locatie stond leeg en hij wilde er wat mee. Een tweede tak werd sterk afgeraden door de bank, maar een ondernemersgeest laat zich niet beperken.” Hester stuurde alles aan, een medewerker deed het meeste lichamelijke werk. “Ik vond het leuk om iets voor mezelf te hebben.” Maar na vier jaar bleek het financieel niet uit te kunnen. “Het bracht niks op, dus we zijn ermee gestopt.” Vervelen deed en doet ze zich echter niet. Ze doet de boekhouding, zorgt voor de huishouding en de kinderen. “Afstanden zijn hier groter dan in Nederland, ik ben veel tijd kwijt aan het rijden voor school, naar speelafspraakjes en andere activiteiten.”

Ik heb me meermaals afgevraagd waar we toch aan begonnen waren

Of ze gelukkig is in haar nieuwe thuisland? “Het is nog steeds een beetje zoeken. Wel merk ik dat ik er inmiddels tussen begin te komen in de buurt. Dat doet me goed, ik ben graag onder de mensen. Koos heeft het helemaal naar zijn zin, maar dit was dan ook zijn wens. De regelgeving is hier anders, maar zeker niet makkelijker. Het scherpt ook hier steeds verder aan, maar hij is een echte ondernemer, kijkt hoe hij er toch wat van kan maken. Heimwee? Dat heb ik lang gehad, maar nu niet meer. Sinds kort kan ik echt zeggen dat ik niet meer terug hoef naar Nederland. Ik heb hier m’n draai gevonden.”